EOKA
(Kıbrıslı Rumların Millî Mücadele Örgütü), Kıbrıs Rumlarının Kıbrıs'ta kurduğu silahlı bir örgüttür. EOKA Kıbrıs Rumlarının Enosis amacını gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Birleşik Krallık idaresine karşı kurulmuştur.
Örgüt, self-determinasyon ilkesini BM'ye sunmuş, ancak BM bunu kabul etmemiştir. Neden olarak da adada iki ayrı etnik kökenden topluluk olmasını göstermiştir.
EOKA 1950'li yılların başlarında Kıbrıs'ın Yunanistan'a bağlanması için Georgios Grivas liderliğinde kurulmuştur.
Filistin'de gerilla yöntemlerini kullanarak İngilizler ile savaşan ve sonunda İngilizlerin Filistin'i terk etmek zorunda bırakan Irgun'u örnek almıştır. Yunan İç Savaşı'nda Yunan komünistlere karşı mücadele eden Grivas, 1951 yılında adada gönüllüler toplayarak Yunanistan'a eğitime götürmüştür. 1954 yılında eğitimi alan savaşçılar ile Kıbrıs'a geri dönmüştür.
Yunanistan'da eğitilen mensuplar İngilizlere saldırmışlardır. Ayrıca AKEL (Emekçi Halkın İlerici Partisi, Yunanistan ve Kıbrıs'ın birleşmesine'e karşı kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki komünist bir siyasi partidir.) taraftarları ve İngilizler için çalışan Kıbrıslı Rumları öldürmeye çalışmıştır. Grivas, 1958 yılından sonra ise Kıbrıs Türklerini hedef alan saldırılara başlamıştır.
1971 yılında Başkan ve Başpiskopos III. Makarios'un Kıbrıs'ta Türklerin adayı terk etmelerini hedefleyen yöntemlerini yetersiz gören Yunanistan'ın cunta yönetimi yine Grivas yönetiminde EOKA örgütünü canlandırdılar.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar EOKA, Kıbrıslı Rumlardan kısmen destek görmüştü. Ancak sonrasında III. Makarios'u bile hedef alan EOKA yapılanmasına Kıbrıslı Rumlar destek vermediler. Bu nedenle örgütün 1971 sonrası dönemi EOKA-B diye ayrılmaktadır. Ancak adadaki Kıbrıs Muhafız Kuvvetleri Kıbrıs Rum halkından çok daha fanatiktiler ve adanın zaman geçirmeden Yunanistan'a bağlanmasını istiyorlardı.
15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan askerî cuntası lideri Dimitri İyonidas'ın emri ile Nikos Sampson liderliğinde Başkan ve Başpiskopos III. Makarios'u deviren Kıbrıs Muhafız Kuvvetleri adada dikta yönetimi ilan ettiler.
Türkiye'nin 20 Temmuz 1974 tarihinde başlattığı Kıbrıs Harekâtı sırasında ise EOKA dağılmıştır.
- Farah Diba Dün
- Stendhal (Yazar) 27 Mart
- Muhsin Şentürk 26 Mart
- Ömer Kerkez 26 Mart
- Kazım Taşkent 25 Mart
- Hayyam Garipoğlu 24 Mart
- Ali Haydar Fırat 23 Mart
- Mehmet Fatih Çıtlak 262
- Jülide Kural 131
- Güven Hokna 123
- Gülben Ergen 99
- Aliye Uzunatağan 56
- Arto 51
- Türkan Şoray 48
- Farah Diba 40
- Stendhal (Yazar) 39
- Murat Birsel 38
- Hasan Kılıç Hocaefendi 35
- Mustafa Karataş 32
- Ayşe Ünlüce 27
- Metin Tekin 25
- Necat Gülseven 24
- Gülben Ergen 99
- Mehmet Fatih Çıtlak 262
- Jülide Kural 131
- Güven Hokna 123
- Aliye Uzunatağan 56
- Arto 51