Kazakistanda hükümet istifa etti

Kazakistan'da hükümet istifa etti.

Kazakistan'da LPG fiyatlarına yapılan zam sonrası düzenlenen protestolar sonucunda, Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümetin istifa ettiği açıklandı.

Kazakistan'da LPG fiyatlarına yapılan zam sonrası halk protesto gösterileri düzenlemeye başladı.

Protestolar neticesinde Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümetin istifa ettiği açıklandı. Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev hükümetin istifasını kabul etti.

Cumhurbaşkanlığından konuyla ilgili yapılan açıklamada, Başbakan Vekili görevini daha önce Başbakan Yardımcısı olan Alihan Smailov yürüteceği ifade edildi.

Kazakistan’ın batısındaki Janaözen kentinde, sıvılaştırılmış petrol gazına (LPG) yapılan zamma karşı çıkan sürücülerin protestoları ülke geneline yayılması sonucu Almatı şehri ve Mangistau eyaletinde Olağanüstü Hal ilan (OHAL) edilmişti.

Ülkenin eski başkenti Almatı'da ise binlerce kişinin katıldığı gösteriler gece boyuna sürmüştü. Polis, ses bombası ve göz yaşartıcı gaz kullanarak müdahale etmişti.

Kısa sürede Kazakistan’ın tüm petrol ve doğal gaz rezervlerinin bulunduğu batı kesimindeki Aktau başta olmak üzere Atırau, Aktöbe ve Oral şehirlerinde düzenlenen destek amaçlı gösteriler öğleden sonra ülkenin diğer kesimlerine yayılmıştı.

Kurulan özel hükümet komisyonu, Aktau’da protestocularla görüşerek, LPG fiyatını litre başına 50 Tengeye (0,11 Dolar) düşürdüklerini açıklamıştı. Ancak buna rağmen devam eden gösterilerde ise mevcut yönetim sistemini eleştiren siyasi sloganlar atıldı ve halkın sosyoekonomik durumunun iyileştirilmesine ilişkin talepler dile getirilmişti.

Kazakistan'da hükümeti düşüren süreçte, LPG fiyatı litre başına 60 Tengeden 120 Tengeye çıkartılmıştı.

Kazakistan'da zamları önlemek amacıyla sıvılaştırılmış petrol gazı, benzin ve dizel yakıtın yanı sıra temel gıda ürünlerinin fiyatına 180 günlük devlet düzenlemesinin getirilmesi kararlaştırıldı. Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ilgili kurumlarla ülkenin sosyoekonomik durumuna ilişkin çalışma toplantısı yaptı. Tokayev, toplantıda ülkedeki durumu istikrara kavuşturmak için ek yeni önlemler aldı.

Buna göre LPG, benzin ve dizel yakıt ile temel gıda ürünlerinin fiyatlarına 180 günlük devlet düzenlemesi getirildi. LPG'nin tamamen elektronik ortamda satılması ise bir yıl ertelendi. Daha önce ülkede Ocak 2022 itibarıyla LPG ticaretinin tamamen elektronik ortamdan yapılması kararlaştırılmıştı.

1 Kazakistan Tengesi = 0,031 Türk Lirası etmektedir.
1 Kazakistan Tengesi = 0,0023 ABD Doları etmektedir.

Aynı süreyle aidat tarifelerinin yükseltilmesine, moratoryum getirilmesine ve nüfusun dar gelirli kesimi için ev kiralarının sübvansiyonuna ilişkin çalışmalar başlatılacak. Sağlık sorunlarının çözümüne odaklı özel ve kamu kaynaklarından finanse edilen "Kazakistan Halkına" adlı bir kamu fonu oluşturulacak.

Tüm bu yaşananlara rağmen ülkedeki tansiyon düşmezken Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Almatı ve ülkenin akaryakıt üreten batı bölgesi Mangistau'da OHAL ilan etti. Reuters, başkent Nur-Sultan'da da OHAL ilan edildiğini duyurdu. Ancak buna rağmen, ülkede protestolar şiddetlenerek etkisini artırıyor.

Reuters'ın son dakika olarak duyurduğu habere göre, Kazak bir blog yazarının, Instagram canlı yayını sırasında Belediye Binası'nın çevresinden silah sesleri duyuldu. Belediye Başkanı'nın ofisinden alevlerin yükseldiği de aktarıldı. Şehir merkezinde yer yer patlamaların yaşandığı belirtilirken, polis ve göstericiler arasındaki çatışmalar da sürüyor.

Öte yandan Kazakistan'ın en büyük kenti Almatı'da polis amiri Kanat Taimerdenov bir açıklama yaptı. Taimerdenov, gösterilerin ve gerilimin yüksek olduğu bölgede polis, ulusal muhafızlar ve ordunun şehirde düzeni sağlamaya çalıştığını açıkladı. Taimerdenov, "Aşırıcılar ve radikallar Almatı'ya saldırıyor ve 500 sivili dövdüler, yüzlerce işletmeye zarar verdiler" dedi.

Kazakistan İçişleri Bakanlığı, dün ülke genelinde düzenlenen protesto gösterilerinde kamu düzenini bozduğu gerekçesiyle 200'den fazla kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Gösterilerde 95 polisin yaralandığı ve bir arabanın ateşe verildiği gösterilerde 37 polis arabasının zarar gördüğü bilgisi paylaşıldı.

NE OLMUŞTU?
Hazar Denizi kıyısındaki Mangistau eyaletine bağlı Janaözen kentinde, 2 Ocak'ta şoförler LPG fiyatına yapılan zammı protesto etmeye başlamıştı. Kentin ana yollarını kapatan sürücüler LPG fiyatının litre başına 120 tengeden 60 tengeye indirilmesini istemişti. Hükümetin LPG fiyatını litre başına 50 tengeye (0,11 Dolar) indirdiklerini açıklamasına rağmen protesto gösterileri kısa sürede Kazakistan geneline yayılmıştı. Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de 5-19 Ocak tarihleri için Almatı şehri ve Mangistau eyaletinde olağanüstü hal ilan etmişti.

Kazakistan'da akaryakıt zammı protestolarının çatışmalara dönüşmesi ve göstericilerin hükümet binalarını basmasının ardından ülke genelinde OHAL ilan edildi. Kazakistan İçişleri Bakanlığı, ülkedeki protesto olayları esnasında güvenlik güçlerinden 8'inin hayatını kaybettiğini ve 317 kişinin yaralandığını bildirdi.

Yaklaşık 30 yıl boyunca ülkeyi yöneten kurucu lider Nursultan Nazarbayev 2019'de devlet başkanlığından ayrılmış, yerine onun desteklediği Kasım Cömert Tokayev seçilmişti. 81 yaşındaki Nazarbayev devlet başkanlığından ayrılmasına rağmen ülke yönetiminde hâlâ etkin. Nursultan Nazarbayev, "Ulusun Lideri'' sıfatıyla yargı muafiyeti gibi bir dizi ayrıcalığa sahip.

Hükümet yanlısı gazetecilerden Yerbol Yedilov'un "Yerbol Online" adlı Telegram kanalında paylaştığı görüntülere göre protestocular Nursultan Nazarbayev'in memleketi olan Taldıkurgan'da Nazarbayev'in bir heykelini yıktı.