Kıbrıs Barış Harekatı emrini Korutürk mü vermişti?

6’ncı Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün hayatı, ölümünden 19 yıl sonra Prof. Dr. Hikmet Özdemir tarafından kaleme alındı. Özdemir, Korutürk’ün 64 yılı devlet hizmetinde geçen yaşamını, Bahriyelilere ithaf ettiği kitapta anlattı.

Özdemir, kitapta Fahri Korutürk başkanlığında yapılan ve Kıbrıs Barış Harekatı kararının alındığı “tarihi” Milli Güvenlik Kurulu toplantısı’nı da anlattı. Korutürk’ün toplantıda, “insani yardım” için Türk Silahlı Kuvvetleri’nin adaya gönderilmesini tek seçenek olarak vurgulayan sözleri ilk kez yayınlandı.

Türk Tarih Kurumu Ermeni Araştırmaları Başkanı Prof. Dr. Hikmet Özdemir, 6’ıncı Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün hayatını kitaplaştırdı. Kitapta Korutürk’ün Kıbrıs Barış Harekatı kararının alındığı tarihi MGK toplantısında, Türk Silahlı Kuvvetleri’ni adaya göndermenin tek seçenek olduğunu belirten sözleri ilk kez yayınlandı.

Prof. Dr. Özdemir’in, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda düzenlenen Korutürk’ü anma günündeki sunumu “Fahri S. Korutürk” adıyla kitaplaştırıldı. Korutürk’ün eski Deniz Kuvvetleri Komutanı olması nedeniyle Özdemir’in “Denizcilerimize” ithafıyla hazırladığı kitapta, önsözü Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Yener Karahanoğlu kaleme aldı. Oramiral Karahanoğlu önsözde, Korutürk’ün hayatının, kendisini Cumhuriyete ve Devlete adamış her Türk vatandaşının örnek alacağı bir mücadele ve başarı öyküsü olduğunu dile getirdi.

Prof. Dr. Özdemir, kitapta “Türkiye’de demokrasinin iki askeri müdahale arasında, ‘bıçak sırtında’ durduğu dönemde” Cumhurbaşkanlığı yapan Korutürk’ün görevi boyunca Türkiye’nin yakın tarihine ışık tutan tarihi anları anlattı.

“BEYLER! YA ŞİMDİ YA HİÇ”
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk başkanlığında yapılan ve Kıbrıs Barış Harekatı kararının alındığı “tarihi” Milli Güvenlik Kurulu toplantısı da kitapta yer aldı. Korutürk’ün 16 Temmuz 1974’teki toplantıda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin adaya gönderilmesinin tek seçenek olduğunu vurgulayan sözlerini, dönemin MGK Genel Sekreteri Hava Orgeneral Nahit Özgür aktardı:
“Beyler Kıbrıs Türklerini korumak için bir şey yapmak istiyorsanız, sırası şimdidir; eğer şimdi yapmazsanız bir daha hiçbir zaman yapamazsınız!”

HAREKAT GÜNLÜÐÜ
Cumhurbaşkanı Korutürk, bu uyarıyı 16 Temmuz’da olağanüstü toplantıya çağırdığı MGK’da yaptı. 16 Temmuz ve sonrasında ise olaylar şöyle gelişti:
MGK’da Kıbrıs’a 20 Temmuz’da asker çıkarma kararı alındı. Aynı gün Başbakan Bülent Ecevit’in İngiltere’ye, iki garantör ülke olarak Kıbrıs’a ortak müdahale önermesi, kabul edilmezse Türkiye’nin tek başına müdahalede bulunacağını iletmesi de kararlaştırıldı. TBMM 16 Temmuz’da konuyu görüşmek üzere olağanüstü toplandı. Türk kıyılarından 19 Temmuz 1974’te ayrılan birlikler 20 Temmuz’da adaya çıkarak Rum direnişini kırdı.

Hükümet aynı gün, Akdeniz’e kıyısı olan illerle Ankara ve İstanbul’da sıkıyönetim ilan etti. Türk birlikleri, Korutürk’ün uyarısından beş gün sonra, 21 Temmuz’da Kuzey Kıbrıs Kıyıları ve Girne’de kontrolü tamamen ele geçirdi. 22 Temmuz’da ilk ateşkes ilan edildi ve Cenevre görüşmeleri için hazırlıklar başladı. Korutürk’ün 64 yılı devlet hizmetiyle geçen hayatını anlatan kitapta, 6’ncı Cumhurbaşkanı’nın kritik dönemlerdeki tutumu Kıbrıs Barış Harekatı günleriyle örneklendi.

TARİHİ MGK’DA KİMLER VARDI?
Korutürk’ün Kıbrıs Harekatı’na karar veren MKG toplantısında “Beyler! Ya şimdi ya hiç” uyarısıyla belirleyici rol oynadığını ortaya çıkaran kitapta, toplantıya katılan diğer isimlere de yer verildi. Buna göre, tarihi MGK’da şu isimler yer aldı:
“Başbakan Bülent Ecevit, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, Milli Savunma Bakanı Hasan Esat Işık, İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk, Maliye Bakanı Deniz Baykal, Çalışma Bakanı Önder Sav, Ulaştırma Bakanı Ferda Güley, Kuvvet Komutanları Orgeneral Eşref Akıncı, Oramiral Kemal Kayacan, Orgeneral Emin Alpkaya.”

CUMHURBAŞKANLIÐI YEMİNİNİ SUMENE YAPIŞTIRDI
Korutürk’ün yaşamından ayrıntılara yer veren kitapta, Anıtkabir özel defterine bu satırları yazdıktan sonra Çankaya Köşkü’ndeki çalışma odasında yaptığı küçük değişiklik de anlatıldı. Buna göre Köşk’e döndüğünde Cumhurbaşkanlığı yeminini büyük bir kartona yazdıran Korutürk, bu kartonu çalışma masasında bulunan sumenin altına yapıştıracak ve onu her kaldırdığında bu yemini okuyacaktı.

ATA’YA YAZDIKLARI KAPAKTA
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nca ekim ayında basılan ve üçüncü baskıya ulaşan kitapta Korutürk’ün Atatürk’le arasında geçen anıyı anlatışı, kendi el yazısıyla kapakta yer aldı. Korutürk, Cumhurbaşkanı olunca Anıtkabir özel defterine yazdığı yazıda Atatürk’ün kendisine Korutürk soyadını verdiği günü şöyle anlattı:
“Ulu Önder Atatürk, 38 yıl önce henüz genç bir subayken mutlu bir tesadüfle bana, ‘Biz bu memlekette Cumhuriyet’i kurduk. Bir takım inkılaplar getirdik ve onları gençliğe emanet ettik. Bütün bunları gençlik koruyacaktır. Onlardan biri sensin. Sana Korutürk soyadını veriyorum’ demiştin. Bugün Cumhurbaşkanı olarak göreve başladığım ilk gün. Kulaklarımda ve kalbimde duymakta olduğum o müstesna sesin ve sözlerinin idraki içinde huzurunuzda saygı ile eğiliyorum. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, 7 Nisan 1973.”

Kitapta, Korutürk’ün Mustafa Kemal Atatürk’le birlikte geçirdiği gün “O an” başlıklı bölümde ayrıntısıyla anlatıldı. Kitapta ayrıca, “Amiral ve evlatları”, “ 1940’larda Gölcük”, Cumhurbaşkanı ve Kriz Yönetimi”, “Milli Beraberlik Hükümeti”, “Askerlikte görev seçilmez”, Korutürk’ten Kalanlar” gibi bölümlerin yanı sıra bir de fotoğraf albümü yer aldı.