Athena

MÖ 5. yüzyılda Atina Akropolisi'nde inşa edilmiş olan Parthenon, Athena'nın tapınağıdır.

Athena, Yunan mitolojisi içerisinde zekâ, strateji, sanat, barış ve ilham tanrıçası olarak ifade edilmektedir. Ayrıca Yunan mitolojisi içerisinde isimlendirmesi Athena olan tanrıça, Roma mitolojisi içerisinde ise Minerva ismi ile ifade edilmektedir.

Tanrıça Athena'nın babası, Yunan mitolojisindeki tanrıların başı olan tanrı Zeus'tur. Annesi ise Yunan baş tanrısı Zeus'un ilk eşi ve de hikmet tanrıçası olarak ifade edilen tanrıça Metis'tir.

Athena’nın sembolleri, kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur. Mızrak savaşı, zeytin dalı barışı, gök gözlü baykuş da bilgeliği temsil eder. Athena, Atina kentinin baş tanrıçası ve koruyucusudur, kent ismini de ondan almıştır.

Athena ayrıca Troy savaşında Akhaların yardımına koşup tahta atın yapılmasına yardım etmiştir. Athena özel bir kalkan taşır. Bu kalkan Aegis olarak isimlendirilmiştir. Kalkanın üzerinde, değişik süslemelerle birlikte Medusa'nın başının resmi bulunur. Bu kalkanın önünde en güçlü ordular bile bozguna uğrar. Zeus'un en sevdiği kızı olduğu için Zeus'un yıldırımlarını da bir tek o kullanabilir.

Temel özellikleri kentle ilgili olan Athena birçok bakımdan kır tanrıçasıydı. Artemis'in karşıtıdır. Athena'nın Yunan uygarlığı öncesinden gelen bir tanrıça olduğu ve daha sonra Yunanlarca benimsendiği sanılır. Ama Yunan ekonomisi, Minos uygarlığından farklı olarak önemli ölçüde askerî temele dayandığı için, Athena başlangıçtaki evcil işlevlerini korumakla birlikte giderek bir Savaş Tanrıçası'na dönüşmüştür. Savaşın, kaba güç yönünü simgeleyen Ares yerine strateji ve zeka yönünü temsil eden Athena, bu açıdan Ares'ten ayrılır. Ayrıca bir el sanatlarını da temsil eden bir tanrıça olarak trompet, flüt, çömlek, tırmık, saban, gemi ve savaşta kullanılan at arabası onun icatlarındandır.

Savaş strateji ve bilgelik tanrıçası olması nedeniyle babası Zeus'un savaş zırhlarını emanet ettiği tek tanrıçadır. Ayrıca destanlarda da Zeus'un en sevdiği çocuğu olarak geçer. Zekâ tanrıçası olan Athena, bu özelliğini annesi bilgelik, hikmet tanrıçası Metis'ten almıştır.

Tanrıça bakire kalıp hiç çocuğu olmasa da, çocuğu yerine koyduğu Erikhthonios ile ilgili hikâye şöyledir: Tanrı Hephaistos, bir gün Athena'ya karşı olan hislerine yenik düşer ve tanrıça Athena'yı tecavüz etmek amacıyla kovalamaya başlar. Koşarken boşalan Hephaistos'un menileri tanrıçanın bacağına gelir. Tanrıça bunları silip toprağa atar ve bu ilişkiden yılan bacaklı Erikhthonios doğar. Athena'da onun yetiştirilmesine yardım eder.

Athena’nın doğumu:
Tanrıça Metis hamile kalınca, Zeus doğacak çocuk erkek olursa kendisini devirir diye, tanrıçayı hamile iken yutar. Baş tanrı Zeus Metis'i yutmuş, yani kendi içine atmış ve onu kendisinin bir parçası yapmıştı. Bundan sonra Zeus, katlanılmaz baş ağrıları geçirir ve kafasını yararlar. Zeus, Metis'i uzun süre kafasının içinde taşıdı. Ondan kurtulma zamanı gelip çatınca demir ve ateş tanrısı Hephaistos'u çağırdı. "Hephaistos" dedi "Başım çatlayacakmış gibi ağrıyor, artık dayanamıyorum. Alnıma hızla keskin baltanı vur. Korkma sen emrimi yerine getir, ben başıma ne geleceğini biliyorum."

Hephaistos baş tanrıya karşı gelmeye cesaret edemedi ve baltasını Zeus'un alnına indirdi. Zeus'un kafasında bir yumru şeklinde büyüyen Athena oradan kalkanlı ve zırhlı bir şekilde yetişkin bir kadın olarak çıkar. O anda yarılan yerden zafer çığlıkları atan güzel bir kız çıktı ve dans etmeye başladı. Tepeden tırnağa kadar silahlı idi. Başında altın bir miğfer kıvılcımlar saçıyordu. Parlak bir zırh bütün vücudunu kaplamıştı. Elinde ise yepyeni bir mızrağı sallıyordu. Bu hali gören bütün ölümsüzler hayret ettiler, şaşırdılar. Güneş bile onu görünce ne yapacağını unuttu, atlarının dizginlerini çekti, arabasını göğün boşluğunda bekletti. Büyük Olimpos Dağı bu yeni Tanrıça'nın doğuşu ile sarsıldı. Toprak'tan müthiş bir gürültü çıktı. Denizler kabarmaya dalgalar coşmaya başladı.

Athena Parthenos (Bakire Athena): Yunan Mitolojisinde, akıl, savaş, el sanatları ve Kentlerin koruyucu Tanrısı olan Athena'nın bekaret (Pallas) sıfatıyla kullanılan bir ismidir. Tapınak, usta heykeltıraş Phidias (Pheidias) tarafından tanrıçanın yeni altın ve fildişi kült heykelini barındırmak ve dünyaya Atina’nın Pers Savaşları’nda güçbirliği yapan Yunan kentlerinin lideri olarak başarısını ilan etmek için inşa edildi.

Athena Parthenos Rekonstrüksiyonu

Phidias tarafından korunması amacıyla Parthenon’da inşa edilen, altın ve fildişinden imal edilmiş Tanrıça Athena'nın kayıp heykeli. Phidias'ın en önemli eserleri arasında yer alır.

MÖ 5. yüzyılda Atina Akropolisi'nde inşa edilmiş olan Parthenon, Athena'nın tapınağıdır. Antik Yunan'dan günümüze kalan yapılar arasında en iyi bilinenidir ve Antik Yunan mimarisinin en büyük eseri olarak kabul edilir. Tamamen mermerden inşa edilen tapınağın mimarları Iktinos ve Kallikrates’dir.

Antik dönemde geçen hikayeye göre günün birinde fakir bir balıkçı, deniz köşesinde yaşlı bir erkek görmüştür. Görülen erkek aç, yorgun ve yaşlıdır. Balıkçıdan yardım isteyen bu adam, balıkçı tarafından alınır, eve götürülür. Yemeğini, suyunu yaşlı adamla paylaşan balıkçı, yaşlı adam tarafından; ''sen iyi niyetli birisin, seni ödüllendirmek istiyorum'' sözlerini duyar. Bu sözlerden sonra yaşlı adam aniden denizler tanrısı olan Poseidon'un suretine bürünerek, balıkçıya; ''köyünüzün tanrısı kim balıkçı?'' der. Balıkçıdan aldığı cevabın ardından Poseidon; köyün tanrısının erkek kardeşi Zeus'un kızı olan Athena olduğunu öğrenir. olanları duyan Athena köye gelerek, köyün kendisine ait olduğunu iddia eder ve Poseidon ile Athena bu anlaşmazlık sonucunda tartışır. Bu olay sebebi ile araya Zeus girer ve bir çözüm olarak, bunu bir yarışma ile sonuçlandıralım der. Köye en güzel ve iyi hediyeyi verebilecek olan tanrı, bu köyün tanrısı olacaktır diyerek Zeus, yarışmayı başlatır. Poseidon bu duruma istinaden, denizlerden dört adet harika at getirir ve bu dört at dünyadaki en hızlı dört attır, bunlar ile dünyanın bir ucundan diğer ucuna gidebilirsiniz der. Athena ise, elinde tutmuş olduğu asayı çevrede bulunan bir kayanın üzerine vurarak oradan, bir çeşit çalıya benzeyen bir ağaç yaratır. Bunu gören Poseidon güler ama Athena hınzır bir gülümseme üslubu ile anlatır, köylüye dönerek; ''Bu ağacın adı zeytin ağacıdır. Bu ağaç yüzyıllar boyunca hayatta kalır, yeşerttiği meyveleri yeşilken yahut karardığı zaman ekmeğin arasına koyarak yiyebilirsiniz. Dilerseniz, meyvesini ezer yağ yapabilirsiniz. Çekirdeğinden ise elyaf üretebilirsiniz.'' Buna göre ise, en faydalı hediyeyi Athena'nın verdiğine hükmeden Zeus, yarışmayı kazanan tanrının Athena olduğunu belirtmiştir. Bu köyün tanrısı Athena olmuştur. O köy günümüzdeki Atina’dır.

Kaynak:Biyografi.info