Başar Sabuncu

Oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı

Başar Sabuncu, 9 Eylül 1943 tarihinde İstanbul’da doğmuştur.

1961 yılında ilk amatör tiyatro oyunculuğu deneyimleri yaşadığı Saint Joseph Lisesi’ni bitirdi. Tiyatro mesleğine önce oyuncu olarak başladı.

Başar Sabuncu, bir süre Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne devam etti, daha sonra İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi Bölümü'nüde okudu ancak sonlandıramadı. Bunun yanında oyun ve senaryo yazarlığı yaptı, sinema filmleri yönetti. Ardından çalışmalarını yazarlık ve yönetmenlik alanlarında yoğunlaştırdı.

İlk oyunu Kargalar, 1962 yılında Devlet Tiyatrosu’nca sahnelendiğinde, 19 yaşındaydı. 1964-1969 yılları arasında TRT Ankara Radyosu tiyatro bölümünde görev aldı; aralarında İlyada, Don Kişot, Goriot Baba gibi başyapıtların da bulunduğu 18 yapıtı radyo için oyunlaştırdı; 100’ü aşkın radyo oyun dizisini yönetti.

12 Mart 1971 Muhtırasından sonra iki yıl kadar yurt dışında Fransa’da yaşadı. Fransa’da iki yıl tiyatro araştırmalarının ardından, Türkiye’ye dönüşünde, Muhsin Ertuğrul’un çağrısı üzerine, 1974’de yönetmen olarak İstanbul Şehir Tiyatroları’na katıldı. Kurumda “Yerinden Yönetim”‘in uygulanmasına öncülük etti; Üsküdar ve Fatih sahnelerinin sanat yönetmenliği görevlerini üslendi. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra "Aydınlar Dilekçesi" kapsamında, askeri mahkemede yargılandı. Görevine son verilmesinin ardından, Berlin’de, Schaubühne Tiyatrosu’nda İşgal oyununu yönetti.

1982-1983 yıllarında ise, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu’nda, özgün oyun Kaldırım Serçesi ile Şan Tiyatrosu’nda Bertolt Brecht düzenlemesi Şvayk Hitler’e Karşı ve Prosper Merimee uyarlaması Kan ve Gül (Karmen) müzikli oyunlarını sahneledi.

İlk beş senaryosu başka yönetmenlerce perdeye taşındı; 1985’den başlayarak, kendi senaryolarından, altı film gerçekleştirdi. Çok sayıda uluslararası şenlikte Türkiye sinemasını temsil etti. 1988’de Londra’da British Film Institute; 1991’de Paris’te Fransız Sinematek’i; 1992’de Montpellier Festivali tarafından, adına tüm filmlerinin gösterildiği saygı haftaları düzenlendi.

1988 yılında Şehir Tiyatroları’na döndükten sonra, bu kurumda ve Devlet Tiyatroları ile özel tiyatrolarda 30’u aşkın tiyatro yapıtının yönetmenliğini üstlendi. Şehir Tiyatrosu’nun İstanbul Belediyesi karşısındaki “sanatsal bağımsızlığı” konusunda, yönetimle ilkesel anlaşmazlık nedeniyle, 2004 yılında emeklilik yaşını beklemeden, kurumdan ayrıldı.

1985 yılında Şener Şen ile “Çıplak Vatandaş” filmini çekti. 1986 yılında Müjde Ar ile de “Kupa Kızı” ve devamları filmlerini çekti.

Başar Sabuncu, 1965 yılında oyuncu, yazar Sevgi Soysal (Yenen ) ile evlendi. 1971 yılında boşandılar.

Başar Sabuncu, tiyatro oyuncusu Sevil Candan Sabuncu ile evlidir.

Uzun süredir kanser tedavisi görmekte olan Başar Sabuncu, 17 Haziran 2015 tarihinde 72 yaşında İstanbul'da ölmüştür.

Yönettiği sinema filmleri:
1985 - Çıplak Vatandaş
1986 - Asılacak Kadın
1986 - Kupa Kızı
1987 - Kaçamak
1988 - Zengin Mutfağı
1994 - Yolcu

Senaryosunu yazdığı sinema filmleri:
1975 - Şöhret Budalası (Yön: Bilge Olgaç)
1979 - Adak (Yön: Atıf Yılmaz)
1980 - Talihli Amele (Yön: Atıf Yılmaz)
1983 - Şalvar Davası (Aristopfanes'den esinlenme / Yön: Kartal Tibet)
1984 - Namuslu (Yön: Ertem Eğilmez)
1985 - Çıplak Vatandaş
1986 - Asılacak Kadın (Pınar Kür'ün romanından)
1986 - Kupa Kızı (Joseph Kessel'in "Belle de Jour" romanından)
1987 - Kaçamak
1988 - Zengin Mutfağı (Vasıf Öngören'in oyunundan)
1989 - Kaldırım Serçesi (TRT/TV)
1994 - Yolcu (Nazım Hikmet'in oyunundan)

Yönettiği tiyatro oyunlarından bazıları:
1970 - Çark (B.S.) - Nisa Serezli/ Tolga Aşkıner Tiyatrosu
1974 - Nafile Dünya (Oktay Arayıcı) - İstanbul Şehir Tiyatrosu
1975 - İşçi Babası Ömer Ağa ile Küçükhanımın Şöförü Recep (Bertolt Brecht/B.S.) - Oyuncular Birliği
1976 - Ferhat ile Şirin (Nazım Hikmet) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1977 - Kardeş Payı (Orhan Kemal) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1977 - Zengin Mutfağı (Vasıf Öngören) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1978 - Murtaza (Orhan Kemal) - İzmir Devlet Tiyatrosu
1979 - Hitler Faşizmi'nden Hayat'ı Hakikiye Sahneleri (Bertolt Brecht) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1980 - Bahar Noktası (William Shakespeare) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1981 - İşgal (B.S.) - Shaubühne/Berlin
1982 - Kaldırım Serçesi ( B. Sabuncu) - Sururi/Cezzar Tiyatrosu
1984 - Şvayk Hitler'e Karşı (Bertolt Brecht) - Şan Tiyatrosu
1985 - Kan ve Gül (Prosper Merimee/Carmen'den uyarlama) Şan Tiyatrosu
1990 - Bay Hiç / Sonsuzluk Kitabevi (Sabahattin Kudret Aksal) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1991 - Fırtına (William Shakespeare) - İstanbul Devlet Tiyatrosu
1992 - Hüzünlü Bir Komedi (Şefik Onat) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1993 - Sular Aydınlanıyordu (Nezihe Meriç) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1994 - Palto (Nikolay Vasilyeviç Gogol) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1995 - Kanlı Düğün (Federico Garcia Lorca) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1997 - Bir Ata Krallığım (William Shakespeare/Sabuncu) - İstanbul Şehir Tiyatroları
1998 - Balkon (Jean Genet) - Tiyatro Stüdyosu
1999 - Romeo ile Juliet (William Shakespeare) - İstanbul Şehir Tiyatroları
2001 - Herkes Aynı Bahçede (Anton Çehov/Sabuncu) - İstanbul Şehir Tiyatroları
2007 - Beyazıt (Jean Racine) - İstanbul Şehir Tiyatroları

Sahnelenmiş tiyatro oyunları:
1962 - Kargalar - Devlet Tiyatrosu
1966 - Şerefiye - Devlet Tiyatrosu (1966-68) / Nürnberg (1984) / Amsterdam (1988)
1969 - Çark - Devlet Tiyatrosu (1969) / Nisa Serezli-Tolga Aşkıner Tiyatrosu (1969)
1971 - Zemberek - Dostlar Tiyatrosu (1971) / Ankara Deneme Sahnesi (1972)
1972 - Mutemet Ali Rıza Beyin Yaşanmış Hayat Hikayesi - Devlet Tiyatrosu (1972) / İstanbul Ş.T. (1974)
1975 - İşçi Babası Ömer Ağa İle Küçükhanımın Şöförü Recep (Brecht'e "Nazîre") - Oyuncular Birliği
1974 - Memurlar - İti Yayını (1974) / Ankara Deneme Sahnesi (1974)
1977 - İşgal - İstanbul Şehir Tiyatrosu (1977) / Berlin Schaubühne (1981)
1982 - Kaldırım Serçesi - Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu
1983 - Kan ve Gül (Prosper Merimee/Carmen'den uyarlama) Şan Tiyatrosu
1989 - Sayın Muhbir Vatandaşlar - Yeditepe Oyuncuları
1997 - Bir Ata Krallığım (William Shakespeare'den Kurgulama) - İstanbul Şehir Tiyatrosu
2001 - Herkes Aynı Bahçede (Anton Çehov "Çeşitleme") - İstanbul Şehir Tiyatrosu
2010 - Lades Ya Da Aile Ocağı - Müjdat Gezen Tiyatrosu


Kaynak:Biyografi.info