Bela Tarr

Macar sinemasının dünya çapında en tanınmış yönetmenidir.

Bela Tarr, 21 Temmuz 1955 tarihinde Macaristan'ın güneyindeki Pécs şehrinde doğmuştur. Budapeşte'de büyüdü. Hem annesi hem de babası tiyatro ve sinemayla yakından ilgiliydi. Babası sahne tasarımcısıydı. Annesi ise 50 seneden daha fazla tiyatrolarda suflör olarak çalıştı.

Bela Tarr 10 yaşındayken annesi onu Lev Tolstoy'un İvan İlyiç'in Ölümü adlı eserinin televizyon filmi uyarlaması için Macaristan Ulusal Televizyonu'nda yapılacak seçmelere götürdü ve Bela Tarr burada bir rol kaptı.

16 yaşında çektiği amatör filmlerle, sinemaya olan ilgisi artan Bela Tarr’ın yaptığı amatör filmler belgesel olmak üzere çoğunlukla Macaristan'daki işçilerin veya fakir insanların hayatlarını işledi. Çektiği 8 mm'lik kısa filmlerinden sonra, Macaristan Hükümeti üniversiteye devam etmesine izin vermedi ve Tarr film üretmeyi sürdürmeyi seçti. 1981 yılında Budapeşte Tiyatro ve Sinema Akademisi’nden mezun olmuştur.

Bela Tarr Budapeşte’de, sosyal-gerçekçiliğe dayanan filmler yapmış. Filmlerindeki belirgin kavramlar; korku, kuşaklararası sürtüşme, yolsuzluk, insanlıktan çıkış, siyasi-ekonomik sistemlerdir.

Bela Tarr altı günde bitirdiği ilk uzun metrajlı filmi Családi tűzfészek'i 1977 yılında 22 yaşındayken çekti. Filmdeki oyuncu kadrosunu, yerel halktan seçilen ve profesyonel aktör olmayan insanlar oluşturdu. Filme sadece "dostluk" için katıldılar ve hiçbiri film için ücret almadı. Film 1979 yılında yayınlandı. Ufak tefek değişiklikler dışında tarzını aynen devam ettirerek Szabadgyalog ve Panelkapcsolat filmlerini çekti. Panelkapcsolat, başrollerinde profesyonel oyuncuların oynadığı ilk filmidir.

1982'de çektiği William Shakespeare'in Macbeth adlı eserinden uyarladığı televizyon filmi Macbeth sadece iki sahneden oluşmuştur. Birincisi giriş kısmı olarak 5 dakika, ikincisi ise 67 dakikadır.

İlk dört uzun metrajlı filminin senaryosunu kendisi yazan Tarr, Őszi almanach filminden sonra, Macar yazar László Krasznahorkai'yle birlikte Kárhozat (Damnation) filminin senaryosunu yazdı.

Bela Tarr, 1994 yılında yaptığı ve bölünmeden seyredilmesini tavsiye ettiği 7,5 saatlik (Sátántangó) Şeytan Tangosu adlı filmini başyapıt olarak kabul görmektedir.

Bela Tarr, Ágnes Hranitzky ile evlidir.

Bela Tarr, son filmim diyerek sinemaya veda ettiğ; 2011 yılında yaptığı “Torino Atı” filminde Friedrich Nietzsche’nin 1889 yılında İtalya, Torino yolculuğu sırasında karşılaştığı bir attan bahsedilir. Bir çiftçi ve kızına ait olan bu atın sahipleri tarafından kırbaçlanmasını engellemek için Nietzsche atın boynuna sarılmış. Bu olayın sonrasında akli dengesini yitirmiş ve 11 yıl boyunca konuşmadan ve yatalak yaşamış. Film ismini bu hikayeden alıyor.

17-26 Kasım 2017 tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası İstanbul Boğaziçi Film Festivalinde Bela Tarr, onur konuğu oldu.

29 Eyüll 2018 – 5 Ekim 2018 tarihleri arasında Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen 55. Uluslararası Antalya Film Festivali’nde 3 Onur Ödülleri'nden biri Macaristanlı yönetmen Bela Tarr, yönetmen Ömer Vargı ve oyuncu Vincent Cassel’e verilirken, Yaşam Boyu Başarı Ödülü Ferzan Özpetek’e verildi.

Ödülleri :
2018 - 55. Uluslararası Antalya Film Festivali - Onur Ödülü
2011 - Berlin Uluslararası Film Festivali - Jüri Büyük Ödülü (Torino Atı)
ABD Ulusal Film Eleştirmenleri Derneği En İyi Deneysel Film Ödülü

Filmleri ve Dizileri :
Yönetmen :
2011 - Torino Atı (Sinema Filmi)
2007 - Londra'daki Adam (Sinema Filmi)
2004 - Visions Of Europe (Sinema Filmi)
2000 - Karanlık Armoniler (Sinema Filmi)
1995 - Utazás az Alföldön (Büyük Ovada Seyahat)(Sinema Filmi)
1990 - City Life (Belgesel)
1987 - Şeytan Tangosu (Sinema Filmi)
1987 - Kárhozat (Damnation) / Lanet (Sinema Filmi)
1984 - Öszi almanach (Sinema Filmi)
1982 - Macbeth (TV Filmi)
1982 - Panelkapcsolat (Baraka İnsanları)(1982)
1981 - Szabadgyalog (1981)
1979 - Családi tüzfészek (Aile Yuvası)

Senaryo :
2011 - Torino Atı (Sinema Filmi)
2007 - Londra'daki Adam (Sinema Filmi)
1994 - Şeytan Tangosu (Sinema Filmi)
1987 - Kárhozat (Damnation) / Lanet (Sinema Filmi)
1984 - Öszi almanach (Sinema Filmi)

Yapımcı :
2000 - Karanlık Armoniler (Sinema Filmi)

Kısa Filmleri :
2004 - Visions of Europe
1995 - Utazás az Alföldön
1990 - Utolsó hajó
1987 - Hotel Magnezit


Kaynak:Biyografi.info