Burhanettin Tepsi
Burhanettin Tepsi Biyografisi
Daha öğrenciyken Mardiros Mınakyan'ın temsillerinin etkisinde kalan Burhanettin, kimseye haber vermeden Mısır'a kaçtı. Orada bir Fransız kumpanyasında kısa bir süre çalıştıktan sonra Tarsus'taki emlakını sattırarak yüklü bir para ile Marsilya Konsolosluğu’na atanan ağabeyinin yanına gitti ve Paris'e yerleşti. Paris konsevatuarında ünlü aktör Sylvain'in sınıfında öğrenim gördü. Fransızcasını geliştirmiş olarak yurda döndüğünde Bab-ı Ali’de çevirmen olarak çalışmaya başladı. Ardından Sadaret (Başbakanlık) tercümanlığına yükseldi. Ancak Sadaretteki görevinden istifa etti. Sonra Mısır’a gitti. Oradan da Fransa’ya geçerek uzun bir süre Fransa’da tiyatro eğitimine devam etti. Özellikle Comédie Française oyuncularından Silvain ile karısı Louise Silvain yanında sahne görgüsünü artırmış olarak Fransa içinde turnelerde Rolland ve Britannicus oyunlarında önemli rollere çıktı.
1908 yılında Meşrutiyetin ilanı ile İstanbul'a döndü. İlk başta Ermeni aktör ve aktrislerin çoğunlukta olduğu İstanbul sahnelerinde bir süreliğine küçük rollerle yetinmek zorunda kaldı. Sonra bir Heyet-i Edebiye kurdu ve Abdülhak Hamit Tarhan'ın bazı eserlerini temsil ederek aktörlüğe başladı. Yerli ve yabancı eserler sahneledi. 1909 yılında Sahne-i Milliye-i Osmani ve Yeni Tiyatro Kumpanyası adlarını taşıyan topluluklar kurdu.
1911 yılında Silvainlerle birlikte Sofokles ve Euripides gibi klasik oyunları sahnelerken basının en çok yer verdiği sanatçılardan biri oldu. Türkiye’ye dönüşünden itibaren birkaç kez topluluk oluşumunda yer aldıysa da (en önemlileri Müze-i Hümayun müdürü Osman Hamdi Bey ve Recaizade Mahmut Ekrem’in bulunduğu Sahne-i Osmaniye oluşumudur) bunların başarılı olamaması sonucunda, kendi tiyatro ekibini kurarak, Meşrutiyet tiyatrosunda yerini pekiştirdi. Bu süreçte ilk olarak Sahne-i Milliye-i Osmaniye adlı tiyatro topluluğunda yer aldı. Sonra Sahne-i Osmaniye’ye geçti ve Reşat Rıdvan Bey’le Yeni Tiyatro Kumpanyası’nı kurdu. Burhanettin Tepsi, Reşat Rıdvan Bey ile birlikte Odeon Tiyatrosunu kurdu. O dönem birçok tiyatrocu yetişti. Bu tiyatroda “Sahne-i Milliye-i Osmani” adı altında oynadıkları Dreyfüs, Othello, Gülnihal, Mürebbiye, Haydutlar ve daha başka oyunlarda Muhsin Ertuğrul da çeşitli rollere çıktı.
Kurduğu tiyatroda Behzat Butak, Muhsin Ertuğrul, Muvahhit Rafet, Şadi, Nureddin Şefkati, Kemal Emin, İsmail Galip Arcan, Hüseyin Kami, Doktor Neşat Halil, Emin Beliğ gibi sanatçılarla çalıştı. Sahnede ilk heyecan yılları içinde bazı başarılı işler yaptı. Fakat dengeyi koruyamadı.
Burhanettin Tepsi bir Fransa ziyaretinde kendinden 28 yaş küçük Saniye Hanımla tanışıp evlendi.
1. Dünya Savaşı yıllarından sonra 1924 yılında eşi ile beraber ayrıldığı Türkiye'yeden Fransa’ya gitti. 18 yıl sonra II. Dünya Savaşı başladığında tekrar döndü ve kurduğu Burhanettin - Saniye Tepsi Tiyatrosuyla sahne aldı. Ancak tam bir hüsrana uğrayarak, 1942 yılında Muhsin Ertuğrul ve arkadaşlarının düzenlediği jübileyle sanat hayatına son noktayı koydu.
1947 yılında da, çok erken denilen bir yaşta, kalp krizinden hayatını kaybetti. Bu büyük ve yakışıklı aktörden geriye, Türk tiyatrosunu uzun bir süre öncülük etmiş, kendi kendini yetiştirmiş ve çevresindeki genç yetenekleri toplayarak tiyatro toplulukları kurmuş unutulmaz bir Burhanettin Tepsi ismi kalmıştır. Afife Jale, Behzad Budak, İsmail Galip Arcan ve Muhsin Ertuğrul gibi tiyatrocuların yetişmesinde büyük katkısı vardır.
İstanbul Belediyesinin kurduğu ve 1914'de açılan Darülbedayi-i Osmani'nin ilk öğretmelerinden olması yanında belki de ülkemizin ilk diplomalı aktörüdür. Fransa'da iken yazdığı "İstanbul Çiçeği' adlı bir tiyatro oyunu ile ödül kazanan sanatçıya LAUREAT de L'ACADEMIE payesi verildi.
1920 yılından sonra Mısır'a giderek Mısır tiyatrosunun gelişimine büyük katkılarda bulunan sanatçı, daha sonra Avrupa ülkelerinde gezerek çeşitli araştırma ve çalışmalar yaptı. 1940 yılında Türkiye'ye dönerek kendi adını verdiği Burhanettin Tiyatrosu kuran Tepsi'nin yönetmenliğinde, Muhsin Ertuğrul, Afife Jale gibi isimler sahneye çıktı.
Burhanettin Tepsi, 1918 yılında Müdafaa-İ Milliye Cemiyeti’nin yapımcılığında, yönetmenliğini Sedat Simavi’nin yaptığı görüntü yönetmeni Burhan Felek olan “Alemdar Mustafa Paşa” adlı sinema filmini basında çeşitli tartışmalara yol açan ilk tarihsel film denemesinde oynadı. Ancak film montaj aşamasındayken 1. Dünya Savaşı sona erdi. Savaştan sonra Müdafaa-i Milliye Cemiyeti tasfiye edildiğinden, film bitirilemedi.
Burhanettin Tepsi, 20 Şubat 1947 tarihinde İstanbul’da 65 yaşında kalp krizinden ölmüştür.
Filmleri :
Oyuncu .
1928 - Jaima La Double (V. Murat) (Sinema Filmi)
1918 - Alemdar Mustafa Paşa (Sinema Filmi)
Kaynak:Biyografi.info
Burhanettin Tepsi için yapılan aramalar
Burhanettin Tepsi, Burhanettin Tepsi biyografi, Burhanettin Tepsi hayatı, Burhanettin Tepsi özgeçmişi, Burhanettin Tepsi hakkında, Burhanettin Tepsi doğum yeri, Burhanettin Tepsi fotoğraf, Burhanettin Tepsi video, Burhanettin Tepsi resim, Burhanettin Tepsi kimdir?, Burhanettin Tepsi kaç yaşında?, Burhanettin Tepsi nereli, Burhanettin Tepsi memleketi
- I. Fuad Dün
- Koca Yusuf Paşa 24 Nisan
- Ahmet Kürsat Öçalan 23 Nisan
- Alper Erinç 23 Nisan
- Peter Higgs 22 Nisan
- Vittorio Alfieri 21 Nisan
- Nazan Saatçi 20 Nisan
- Mehmet Ali Yılmaz 891
- Faik Öztürk 280
- Sibel Bilgiç 222
- Merve Aydın 141
- Sadettin Saran 133
- Aydın Uğurlular 131
- Nihal Menzil 131
- Recep Tayyip Erdoğan 130
- Murat Birsel 126
- Fatma Girik 123
- Hasan Ali Cura 111
- Selçuk Geçer 104
- Uğur Dündar 103
- Berna Canbeldek 102
- Asuman Arsan 100
- Asuman Arsan 100
- Faik Öztürk 280
- Masum Türker 75
- Fatma Girik 123
- Hasan Ali Cura 111
- Aydan Burhan 57
- Hülya Gülşen Irmak 60
- Selma Ergeç 78
- Catherine Zeta Jones 68
- Elif Ece Uzun 71