Carlos Juan Finlay

Carlos Juan Finlay sarıhumma virüsünü testler sonucu bulan ancak teorisi 20 yıl sonra kabul edilen Kübalı bilim adamıdır.
Carlos Juan Finlay, 3 Aralık 1833 tarihinde Küba Puerto Príncipe'de İskoç bir doktor ve Fransız bir kadının 7 çocuğundan biri olarak doğmuştur. ABD. Philedelphia Jefferson Medical College'dan 1855'te mezun oldu. Mezuniyet sonrası Küba'ya dönmüş ve Matanzas ve Havana'da doktorluk yapmıştır.

Sarı humma hastalığının sivrisineklerden insanlara bulaştığını keşfeden kişidir. 1865 yılında Havana'daki Bilim Akademisi'ne teslim ettiği tezde Dr. Finlay sarıhummanın sivrisinekler tarafından insanlara bulaştırılabileceğini, hasta birini ısırmış bir sivrisineğin sağlıklı birini ısırması yoluyla hastalığı yayılabileceğini belirtmiştir. Bunun yanı sıra hastalığı önleyecek bir aşıyı da buldu.

1900'lü yıllarda Amerika'nın Küba'yı işgali sırasında görevde olan tıp komisyonunun başındaki Dr. Walter Reed, Havana'ya hastalığı incelemek için gitti. Başlarda Dr. Finlay'in araştırmalarının saçma olduğunu düşünen araştırmacılar tüm deneylerin sonuçsuz kalması sebebiyle Dr. Finlay'in teorilerine yöneldi.

19. yüzyıl sonundaki İspanyol-Amerikan savaşında sarı hummaya çok sayıda kurban verilmesi sonucu orduda görevli doktorlar, Finlay’in savını incelediler ve kısa sürede doğruladılar. Sivrisinekler aracılığıyla taşındığı ispatlanan ilk virüs sarı humma oldu. İlerleyen yıllarda grip, sıtma, fil hastalığı, tifüs ve başka alerjik hastalıkların da sivrisineklerle taşındığı kanıtlandı.

Dr. Reed'in raporu üzerine sarıhummanın sadece 3 gün içerisinde yayılabileceği ortaya konuldu ve Dr. Finlay'in teorilerinin gerçekliği gün yüzüne çıktı.

Ancak Dr. Reed raporlarından Dr. Finlay'den hiç bahsetmemişti. Dr. Finlay öldükten ancak 39 yıl sonra Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi hak ettiği değeri verdi.

Carlos Juan Finlay, 20 Ağustos 1915 tarihinde 82 yaşında Küba’da öldü.

Kaynak:Biyografi.info