Hammurabi

Hammurabi
Doğumu : MÖ 1810 Babil
Ölümü : MÖ 1750, Babil
Devlet başkanı

Babil'in altıncı kralı Hammurabi, Sümer ve Akadları fethederek, Babil İmparatorluğu'nun ilk kralı olmuştur. Hammurabi Kanunları ile tanınmıştır.

Hammurabi, Milattan önce 1810 yılında günümüzün Irak sınırlarında bulunan bölgede, Fırat ırmağının kıyısında kurulu Babil'de doğmuştur. Babası Sin-Muballit Babil’in 5. Kralı idi.

Babil halkı, geçmişte Amoriler olarak bilinen göçebe bir topluluktu ve M.Ö. 3. bin civarında Suriye kıyılarından Babil’e gelip yerleştiler. Kısa sürede güçlenen Amoriler, M.Ö. 1900’lerin sonuna doğru kentin yönetimini ele geçirdi. Hammurabi’nin babası Sin-Muballit, Babil kralıydı ve küçük krallığını geliştirip modernleştirdi. Ancak Babil’in güneyindeki Larsa Krallığı ile girdiği savaşı kaybedince yaşlı ve hasta olduğu gerekçesiyle krallıktan feragat etti.

Hammurabi, M.Ö. 1793 yılında ölen babası Sin-Muballit hastalandığı için ölmeden bir sene önce M.Ö. 1794 yılında 16 yaşında iken krallığın başına geçti. Hammurabi iç ve dış politikayı çok iyi bilen, kurnaz bir kraldı. Önce kenti çevreleyen surların yüksekliğini artırdı, tapınakları yeniledi ve gösterişli yeni tapınaklar yaparak halkın sevgisini kazandı. Bir yandan ordusunu güçlendirirken diğer yandan babasının savaş yaptığı Larsa kralına dost gibi yaklaştı ve onunla ittifak yaptı. İran kökenli Elamlılar, Mezopotamya’nın orta kısımlarını ele geçirince Hammurabi, Larsa kralını ikna edip onunla birlikte Elamlılar’a saldırdı ve savaşı kazandı.

M.Ö. 1750 yılına kadar da 44 sene krallığı yönetti. Hammurabi, M.Ö. 1770 yılında Sümer ve Akkadları fethederek, Babil İmparatorluğu'nun ilk kralı oldu. Babil İmparatorluğu Fırat ve Dicle ırmaklarının arasında kuzeyde de Asur Devleti'nin başkenti Ninova'ya kadar ulaştı.

Hammurabi (ayakta), Şam'da kraliyet nişanını alıyor.

Komşuları Basra körfezine yakın olan şehir devleti Larsa, sümer şehir devleri Mari, ve Asur ile 30 yıl boyunca savaştı ve İran körfezinden Diyarbakır'a ve Zagros'dan Batı çöllerine kadar uzanan bir imparatorluk yarattı. Sümer şehir devleri Mari’yi (bugün Tel el-Hariri, Suriye) MÖ 1759 yılında ele geçirdi.

Resmi yazışma düzenini kuran Hammurabi, hâkimiyetindeki toprakları merkezi bir sistemle yönetti. İlki İran'da kurulan posta teşkilatını ülkesine getirtmiş, polis teşkilatını ve ilk belediye sistemini kendi iktidarında oluşturmuştur. Polis teşkilatı şehrin iç güvenliğini sağlıyordu, bir ayaklanma ya da suç olduğunda derhal müdahale edip suçluları yakalıyorlardı. Yakalanan bu suçlular oluşturulmuş mahkemelerde kendi yazdığı 282 maddelik kanunlara göre cezalandırılıyordu, ama genelde bu cezalar çok ağır olmaktaydı.

Hammurabi’nin kurduğu belediye sistemi günümüzdekilere benziyordu ve belediye reisini Hammurabi kendisi atıyordu. Şehrin düzenlenmesi, onarılması ve temizlik işlerine belediye bakıyordu. Kurduğu Posta teşkilatı sayesinde şehri, mahalle mahalle sokak sokak ve ev numaralarına göre ayırtmıştı. Böylece bir posta istenilen doğru adrese bu şekilde ulaşıyordu. Bu sistemin yapılan arkeolojik buluntular sayesinde ilk kez Hammurabi zamanında yapıldığı kesinleşmiştir.

Hammurabi, İktidarı süresince kendisini tanrılaştırdı ve "kralların tanrısı" olarak ilan etti. Erkeklerin varis olabileceği mutlak monarşi kurdu, ve bu dönemde Babil ülkesinin tanrısı Marduk Sümer-Akkad topluluklarının yüksek tanrılarından biri oldu.

Hammurabi’nin çeşitli meselelerde verdiği kararlar “Hammurabi Kanunları”ı olarak Babil'in koruyucu tanrısı Marduk adına yapılan Esagila Tapınağı'na dikilen bir taş üzerine Akatça dilinde yazılmıştır. Hammurabi, kendisine bu kanunları yazdıranın güneş tanrısı Şamaş'ın olduğunu söylemiştir. Dolayısıyla kanunlar da tanrı sözü sayılıyordu.

Babil Kralı Hammurabi’nin toplum refah ve huzurunu sağlamak için oluşturarak uygulamış olduğu Hammurabi kanunları Sümerlerin meydana getirmiş oldukları kurallardan daha sert yaptırımlara ve yapıya sahiptir. Ayrıca Hammurabi kanunları ile toplumu meydana getiren vatandaşların hak ve özgürlükleri yasalar ile koruma altına alınmıştır.

Hammurabi kendi yazdığı “Hammurabi Kanunları” ile ülkesini yönetti. 282 madde halinde taş sütunlara yazılan bu yazıtlar, Osmanlı İmparatorluğu'nun çökme dönemine girmesiyle 1901-1902 yıllarında Fransız arkeolog Jean Vincent Scheil tarafından Susa, Elam'da keşfedilmiş ve Paris’teki Louvre müzesine taşınmıştır. Hammurabi kanunları, Yakın Doğu’daki çoğu antik medeniyetlerce kullanılan karmaşık bir yazı sistemi olan çivi yazısı ile yazılmıştır. Çağdaş bilginler, çiviyazısı karakterlerini 1835 yılına dek çözememişlerdi. Yasa maddeleri taş blok dışında kil tabletlere de yazdırılmıştı ve bu tabletlerden biri halen İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.

Akatça dilinde çivi yazısı ile yazılmış olan Hammurabi Kanunları

Hammurabi Kanunları’nın yazılı olduğu yaklaşık iki buçuk metre uzunluğundaki bu stelde Hammurabi, bu yasaları adalet tanrısı Shamash’ın kendisine verdiğini açıklamış ve taşın üst kısmına, tanrıyı yasaları ona verirken resmettirmiştir.

Hammurabi, MÖ 1750, Babil’de 60 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info