Kadir Has

Kayserili hayırsever iş adamı.
Kadir Has (Hasoğlu) ; 20 Eylül 1921de Nuri-Zekiye Hasoğlu'nun çocukları olarak Kayseri'de dünyaya geldi. Hasoğlu ailesi Cumhuriyet’in ilk yıllarında Kayseri’den Adana’ya taşındı. Baba Nuri Has, Çukurova’da ticaretle meşgul oldu. Daha sonra, Türkiye’nin en büyük sanayicileri arasına girerek, Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’nin ilk milli sanayici unvanını kazanan Nuri Has, "Milli Mensucat Fabrikası" ile daha sonra da Akbank’ın kurucuları arasında yer aldı.

Kadir Has, ilk öğrenimini Adana’da tamamladı. Orta öğrenim için İstanbul’a gönderilen Has, ortaokul ve liseyi Özel Boğaziçi Lisesi’nde tamamladı.

1942 yılında Boğaziçi Lisesi'nden mezun oldu ve Kayseri'nin tanınmış ailesi ve eşrafından olan Mehmet-Şehime Germirli'nin kızı Rezan hanım ile 1942 yılında evlendi, aynı dönemde iş hayatına da atıldı. Babasının izinden giderek girişimci ruhu, çalışkanlığı ve dürüstlüğüyle Adana’nın sayılı işadamlarından biri haline geldi.

1960 yılında İstanbul’a taşınan Kadir Has; burada ağırlıkla otomotiv sanayine yönelik işlerde birçok başarıya imza atarak, İstanbul'da da saygın lider iş adamları arasına girdi. Mercedes Otobüs ve Kamyon Fabrikası'nı kurdu ve bu kurumun uzun yıllar yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği görevini yürüttü. 1964 yılında Amerikalıların dünyaca ünlü "Coca Cola" firmasının Türkiye Temsilcisi olan Kadir Has ,ülkemizdeki ilk Coca-Cola fabrikasını kurdu.

Koç ailesi ile Bursa'da Karsan adıyla Peugeot marka minibüs fabrikasının ortakları arasında yer aldı. Fransızların ünlü Michelin Lastikleri'nin Türkiye dağıtımcılığını üstlendi. Sabancı Ailesi'nden sonra Akbank'ın en büyük kurucu hissesine sahipti.

İş hayatındaki başarılarının ardından, kendi deyişiyle; ülkesinden kazandıklarını yine ülkesine vermenin en büyük onur ve vefa borcu olduğuna inanan Kadir Has, “vatan borcunu” ödemek için 1980’li yıllarda sistemli bir şekilde özellikle eğitim alanında hayır işlerine ağırlık verdi. Babası Nuri Has’ı kendisine örnek aldı ve Nuri Beyin, “Bir okul yaptırmak, bin kişiyi hapishaneye düşmekten kurtarır” sözü, daima rehberi oldu.

1991 yılında eşiyle kurduğu Kadir Has Vakfı (HASVAK) ile başta eğitim ve sağlık olmak üzere, ülke kalkınmasına yönelik çok önemli hayır işlerini gerçekleştirdi. Vasiyeti gereği eşiyle tüm servetlerini adı geçen vakfa bağışladılar. 1992 yılında ilk kuruluş çalışmalarına başlanan, 1997 yılında ise resmen kurulan, kendi adını taşıyan üniversiteden “gerçekleşen en büyük hayali” olarak bahseden Kadir Has, 2007’deki vefatına kadar üniversitenin mütevelli heyeti başkanlığı görevini yürütmüştür.

1997 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Sn. Süleyman Demirel tarafından, Türkiye’ye yaptığı hizmetler nedeniyle kendisine “Devlet Üstün Hizmet Madalyası” verilmiştir. Ayrıca çeşitli kurumlardan yüzü aşkın teşekkür ödülleri ve belgeleri kendisine takdim edilmiştir. 1997’de Marmara Üniversitesi ve KKTC Lefke Avrupa Üniversitesi; 1998’de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi; 1999’da Erciyes Üniversitesi tarafından Fahri Doktora beratları verilmiştir.

Kadir Has, 22 Mart 2007 tarihinde kalp rahatsızlığı nedeniyle kaldırıldığı Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi'nde 86 yaşında vefat etti.

Kayseri'de yapılmış olan 33.000 kişilik yeni stadyuma onun adı verildi. Stadın ismi Kadir Has Stadyumu oldu.

İş adamı Kadir Has, 1980’li yılların sonunda ticari faaliyetlerini tasfiye etmeye başladı. Aynı dönemde hayır işlerine yönelen ve kendisini yoğun bir şekilde hayır işlerine adayan Has, bu arada Kayseri’de 4 adet ilköğretim okulu inşa ettirdi. Has, ayrıca, merhum babası Nuri Has tarafından yaptırılan bir ilkokulun da onarımını gerçekleştirdi.

Erciyes Üniversitesi’ne de Merkez Kütüphanesi, Enstitüler Binası ve Mediko-Sosyal Merkezi Binası yaptırarak armağan eden Kadir Has, ayrıca Kayseri’de babası tarafından inşa ettirilen Nuri Has Camii’nin onarımını yaptırıp, bu cami için bir de imam lojmanı inşa ettirdi.

Kadir Has, İstanbul’un Küçükyalı semtinde de 4 okul yaptırarak halkın hizmetine sundu. Ayrıca Marmara Üniversitesi’ne Tıp Fakültesi Hastanesi, Acil Merkezi ve Hemodiyaliz Merkezi inşa ettiren Has, İstanbul’un Maltepe semtinde, Kızılay Tıp Merkezi’nin yapımına da büyük katkıda bulundu.

İstanbul Pendik’teki Öğretmen Dinlenme Evi’ni de büyük bağışla inşa ettiren Kadir Has, ayrıca Gebze’de faaliyet gösteren Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) için Teknopark yaptırdı.

Hayırsever iş adamı Kadir Has, çok büyük bir bağışla Kadir Has Üniversitesi’nin 1999-2000 öğrenim yılında eğitime başlamasını sağladı.

İstanbul’un Cibali ve Bahçelievler semtleri ile Selimpaşa beldesindeki kampüslerde eğitim veren Kadir Has Üniversitesi, kısa sürede Türkiye’nin saygın ve çağdaş yüksek öğrenim kurumları arasında yer aldı.

KADİR HAS AİLESİNİN BAĞIŞLARI...
Kadir Has ve Rezan Has, 1991 yılında "Türk Eğitimine özgü Kadir Has Vakfı’nı (HASVAK)" kurdular.

Kadir Has ailesi’nin bağışlarıyla yapılanlar arasında, Kadir Has Üniversitesi, Kadir Has Anadolu Lisesi, Rezan Has Lisesi, Kadir Has İlkögretim Okulu, Kadir-Rezan Has İlkögretim Okulu, KASEV Kadir-Rezan Has İlkögretim Okulu, Marmara Üniversitesi Kadir Has Hastanesi, Marmara Üniversitesi Rezan Has Acil Merkezi, Marmara Üniversitesi Kadir Has Hemodiyaliz Merkezi, Kızılay Kadir-Rezan Has Tıp Merkezi, TÜBİTAK Gebze Teknopark Kadir Has Merkez Binası, Nuri-Zekiye Has İlköğretim Okulu, Kayseri Kadir-Rezan Has İlköğretim Okulu, Erciyes Üniversitesi Kadir Has Merkez Kütüphanesi, Erciyes Üniversitesi Nuri-Zekiye Has Enstitüler Binası, Erciyes Üniversitesi Mahmut Has Mediko-sosyal Merkezi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has Kültür Parkı, Nuri Has Camii, Adana Nuri-Zekiye Has İlköğretim Okulu ve Trabzon Kadir Has Teknik Lisesi yer alıyor.

Kaynak:Biyografi.info