Nefi
Nefi Biyografisi
Kendi zamanında, ve sonraki yüzyıllarda kaside yazan bütün şairlere etki etmiştir. Bugün dîvân edebiyatının en beğenilen kasidelerinden birçoğu onun eseridir.
Nefi denilince akla gelen ilk şeylerden biri hicivleridir.
1585 yılında kullandığı ilk mahlası “Darrî” (zarara mensup, zararlı)’dır. Erzurum defterdarı olan Gelibolu'lu Müverrih Ali, şiirlerini görmüş, beğenmiş ve bu genç şaire “Nef'i” (nafi, yararlı) mahlasını vermiştir.
Padişah I. Ahmet’in saltanatının ilk yıllarında İstanbul'a gitti. Devlet hizmetine girdi ve bir süre farklı memurluklarda çalıştı. Daha sonraları II. Osman (Genç Osman) ve IV. Murat dönemlerinde yıldızı parladı ve sarayla yakın bir ilişki kurdu. Nefi, bütün hayatını, bir devlet memuru olarak geçirirdi. Devlet kapısında ilk görevi, Divan-ı Hümayun'da maden mukataacılığıdır. Kısa süreliğine IV. Murat döneminde sürgüne gönderildiği Edirne'de Muradiye Mütevelliliği ve İstanbul'da Cizye Muhasebeciliği görevlerinde bulunmuştur.
Divan Edebiyatı’nda hicvin en büyük şairidir. Başarılı lirik gazeller yazdı ama asıl ününü kasideleri ve hicviyeleri ile yaptı. Sağlam bir tekniği, ağır bir dili, cesur bir söyleyişi vardır. Aşırı süslü, abartılı söyleyişlerini yeni çağrışımlarla birleştirerek kendine özgü bir tarz geliştirdi.
Nefi, başta padişahlar olmak üzere sadrazamlara, şeyhülislamlara ve devlet büyüklerine kasideler yazmıştır.
Türkçe Divan’ında 59 kaside, 119 gazel bulunur. Farsça Divanında 171 rubai vardır. Sihâm-ı Kazâ (Hiciv şiirleri) adlı kitabında, bazıları ağır küfürlerden kurulu, bazıları hoş ve zarif espriler içeren hicviyelerini toplamıştır.
Hicviyeleri ile bilinen Nef'î yazdığı hicivlerle dönemin birçok isminin nefretini ve öfkesini üstüne çekti. Kendisi de şair olan Şeyhülislam Yahya Efendi Nefi’yi öven ancak içeriğinde Nefi’ye kâfir diyen bir kıt'a söylemiştir.
Padişah IV. Murat tarafından uzunca bir süre korundu, daha sonraları IV. Murat kendisinden hiciv yazmamasını rica etti. Her ne kadar Nef'î padişah IV. Murat'a bu konuda söz verse de, kalemini durduramayıp Vezir Bayram Paşa hakkında bir hicviye kaleme aldı. Bu hicviyesinden ötürü Nefi, 27 Ocak 1635 tarihinde sarayın odunluğunda kementle boğularak 63 yaşında öldürüldü. Sonra cesedi İstanbul boğazı'nda denize atılmıştır.
Eserleri :
Sihâm-ı Kazâ (Hiciv şiirleri)
Türkçe Dîvan
Farsça Dîvan
Dönemin önemli kişilerinden biri olan Tahir Efendi Nefi’ye köpek anlamına gelen kelb lafını söylemiştir. Nefi de bu söze karşılık şu cevabı verir:
Bana Tahir Efendi kelb demiş
İltifatı bu sözde zahirdir
Malikidir mezhebim benim zira
Itikadımca kelb tahirdir
(Açıklamalar: kelb:Köpek, zahir:Açık, belli, tahir:Temiz, itikad:Inanış)
Nefi'nin, manası derin, hayalleri ince, güçlü ses ve sanatlı bir anlatım taşıyan gazelleri dönemin büyük musıki üstadı Buhurizade Mustafa Itri Efendi’nin de dikkatini çekmiştir.
Günümüzün hala zevkle dinlenen ve sevilen şarkılarından biri olan Tuti-yi mucize guyem şarkısının güftesi onundur ve bestesini Buhurizade Mustafa Itri yapmıştır:
Tuti-yi mucize guyem ne desem laf değil
Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değil
Ehl-i dildir diyemem sinesi saf olmayana
Ehl-i dil birbirin bilmemek insaf değil
Yine endîşe bilir kadr-i dür-i güftârım
Rüzigâr ise denî dehr ise sarrâf değil.
Girdi miftâh-ı der-i genc-i ma’ânî elime
Âleme bez-i güher eylesem itlâf değil.
Levh-i mahfûz-ı suhandir dil-i pâk-i Nef’î
Tâb’-ı yârân gibi dükkânçe-i sahhâf değil.
(tuti-i mucize guyem: Mucizeler söyleyen papağanım)
Kaynak:Biyografi.info
Nefi kitapları
-
Nefi Divanı (1. Hm.)
Yarın tarihi :
Yayınevi : AKÇAĞ YAYINLARI
Edebiyat » Divan Edebiyatı
Nefi için yapılan aramalar
Nefi, Nefi biyografi, Nefi hayatı, Nefi özgeçmişi, Nefi hakkında, Nefi doğum yeri, Nefi fotoğraf, Nefi video, Nefi resim, Nefi kimdir?, Nefi kaç yaşında?, Nefi nereli, Nefi memleketi
- Levent Dönmez 25 Ekim
- Sergio Perez 24 Ekim
- Utku Varlık 13 Ekim
- Lando Norris 09 Ekim
- Rikki 06 Ekim
- Mustafa Yolaşan 26 Eylül
- George Russell 25 Eylül
- Murat Göğebakan 178
- Ozan Gündoğdu 174
- Kenan Kalav 165
- Kaya Çilingiroğlu 113
- Türkan Şoray 104
- George Washington 99
- Recep Tayyip Erdoğan 85
- Rıza Silahlıpoda 85
- İlber Ortaylı 77
- Çağrı Doğanay 75
- Eren Eğilmez 71
- Vural Çelik 68
- Gülcan Zeybel 67
- Oytun Erbaş 63
- Meltem Cumbul 59
- Ozan Gündoğdu 174
- Eren Eğilmez 71
- Naomi Watts 54
- Kaya Çilingiroğlu 113
- Rıza Silahlıpoda 85
- Kenan Kalav 165
- İlber Ortaylı 77
- Türkan Şoray 104
- Acun Ilıcalı 53
- Recep Tayyip Erdoğan 85