Turgut Reis

Osmanlı İmparatorluğu donanmasında amirallik yapmıştır. Dragut, Güney Avrupalı'ların Turgut Reis'e taktığı lakaptır. Turgut Reis’in Akdeniz’in Hıristiyan yakasına yapmış olduğu taarruz seferiyle yarattığı korku ve dehşet “Dragon” (ejderha) ve “Turgut “ arasındaki ses benzerliğinden yararlanarak “Dragut” kelimesinin doğmasına yol açtı.
Turgut Reis, Osmanlı İmparatorluğunun Menteşe Sancağı'na (Muğla) bağlı Seroz (Saravuloz) Köyü'nde 1485 yılında doğmuştur. Cumhuriyet döneminde doğduğu Saravuloz Köyü’nün bağlı olduğu beldeye Turgutreis adı verilmiştir. Turgut Reis’in doğduğu dönemde Bodrum Kalesi halen Rodoslu St. John Şövalyeleri'nin elindeydi ve Bodrum yarımadasının kıyıları Hıristiyan korsanların yağmasına açıktı. Bu risk nedeniyle Türk yerleşimleri çoğunlukla kıyıdan uzak yerlere kuruluyordu. Seroz da bir dağ köyüydü ve ahalisi geçimini denizden sağlamıyordu. Turgut Reis'in babası da Veli isminde bir çiftçiydi.

Turgut Reis, Gençliğinde cirit, güreş ve ok atmada gösterdiği ustalık ve cesaretiyle çevrede tanınıp Menteşe kıyılarından levent toplayan Hızır Reis'in adamları tarafından seçilerek, Cezayir leventleri arasına alındı. Pek çok muharebelerde cesaret ve silahları kullanmadaki maharetiyle büyük kahramanlıklar gösterip, 1520 yılında Barbaros Hayreddin Paşa’nın takdirini kazandı ve reis oldu.

1526 yılında Sicilya’daki Capo Passero kalesini ele geçirdi. 1526-1533 yılları arasında Sicilya Krallığı ile Napoli Krallığına korsanlık yaptı. Bu dönemde Barbaros Hayreddin Paşa ile birlikte Adriyatik kıyılarını yağmaladı, Girit’teki Kandiye şehrini ele geçirdi.

28 Eylül 1538 tarihinde Preveze Deniz Zaferi'nin kazanılmasında büyük hizmetleri görüldü. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Muharebe sırasında harp hattının gerisinde ihtiyat filosuna kumanda etti.

Daha sonra 1540 yılında Korsika’nın batı sahillerinde gemilerinin bakımını yapmak için mola verdiği sırada Cenevizli komutanlar tarafından esir alındı. Üç yıl boyunca Ceneviz gemilerinde forsa olarak çalıştırıldı. Barbaros Hayreddin Paşa tarafından Cenevo’ya yapılan fidye teklifleri kabul edilmedi. 1544 yılında Barbaros Hayreddin Paşa Cenova açıklarına güçlü bir donanmayla gelerek Turgut Reis’in serbest bırakılması için Andrea Doria ile görüştü ve 3500 düka altını karşılığında Turgut Reis’in serbest kalmasını sağladı.

Barbaros Hayreddin Paşanın 1546 yılındaki ölümünden sonra Turgut Reis, Akdeniz’deki Osmanlı donanmasının başına geçirildi. 1547 yılı Temmuz ayında 23 parça kadırga ile Malta’ya saldırdı. Sicilya ve Korsika adalarına saldırdı. 1548 yılında Cezayir Beylerbeyi oldu. Napoli’ye saldırdı. 1550 yılında Tunus kıyılarını ele geçirdi. Sardinya ve İspanya kıyılarına saldırdı.

1551 yılında İstanbul’a giderek padişahın huzuruna çıkan Turgut Reis emrine verilen 112 parça kadırga ve 12 bin yeniçeri ile Adriyatik Denizindeki Venedik topraklarına saldırdı. Aynı yıl Malta adasına çıkartma yaptı ve Birgu ve Senglea kalelerini kuşatma yaptı ama kaleleri alamayacağını anlayınca geri çekildi.

15 Ağustos 1551 tarihinde Libya’daki Trablus şehrini ele geçirdi ve Kanuni Sultan Süleyman tarafından Trablusgarp Sancak Beyi olarak atandı.

5 Ağustos 1552 tarihinde Ponza Deniz Muharebesi'nde Andrea Doria komutasındaki Cenova donanmasını yendi. Bu zaferin ardından Akdeniz Beylerbeyi yapıldı. 1556 yılında Trablus Paşası oldu. 1558 yılında Piyale Paşa komutasındaki donanmayla birleşerek Cerbe Adasını ele geçirdi. 1559 yılında Cezayir’e yapılan bir İspanyol saldırısını püskürttü. Aynı günlerde Trablus’ta çıkan yerli ayaklanmasını bastırdı. Cerbe Adasına yapılan saldırıyı geri püskürttü.

Turgut Reis, 23 Haziran 1565 tarihinde 80 yaşında Malta’da savaş sırasında ölmüştür. Kanuni Sultan Süleyman 1565 yılında Osmanlı donanması kaptan-ı derya Piyale Paşa komutasında Malta adasına saldırı emri verdiğinde Trablusgarp beylerbeyi olan Turgut Reis’e de bu saldırıya ordusu ile katılması emrini vermiştir. Saldırı sırasında Turgut Reis başına isabet eden bir şarapnel parçası ile ağır yaralandı ve bir hafta sonra da öldü. Kuşatma başarısızlıkla sonuçlandıktan sonra naaşı Kılıç Ali Paşa tarafından Trablus’a götürülür ve Trablusgarp’ta kendisinin yaptırdığı câminin yanındaki türbesine gömüldü.

Kaynak:Biyografi.info