William Ramsay

Kimyager

Asal gazları keşfetmiş ve bu buluşu ona 1904'te Nobel Kimya Ödülü'nü kazandırmıştır. Neon ve kripton elementlerini bulmuştur.

William Ramsay, 2 Ekim 1852 tarihinde, İngiltere’de Glasgow yakınlarında Queen’s Crescent’te inşaat mühendisi ve iş adamı William Ramsay ve Catherine Robertson çiftinin tek oğlu olarak doğmuştur. 1866-1870 yılları arasında İskoçya’daki Glasgow Üniversitesi’nde matematik ve edebiyat ağırlıklı klasik bir eğitim gördü. Barutu anlatan bir kitap aracılığıyla kimyaya ilgi duydu. Ekim 1870’de Glasgow’dan bir derece almadan ayrıldı. Kimyaya ilgi duymaya başladı ve Almanya’da Heidelberg Üniversitesi’nden Alman analitik kimyacı Robert Bunsen’den dersler aldı. Altı ay sonra Ramsay, Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nde Alman organik kimyacı Rudolf Fittig’in doktora öğrencisi oldu. 1872 yılında Tubingen Üniversitesi’nden doktora derecesi alarak mezun oldu. Bir süre 1872-1874 yılları arasında Glasgow Üniversitesi’nde asistanlık yaptıktan sonra 1874-1880 yıllarında Glasgow Üniversitesi’nde çalıştı.

1879’da kaynama noktalarında elementlerin moleküler hacimlerini incelemek üzere fizikokimya üzerine çalıştı. 1880 yılında Bristol Üniversitesi’nde profesörlüğe getirildi. Çalışmasına İngiliz kimyacı Sydney Young’la sürdürdü. Sıvıların ve buharların fiziksel özellikleri hakkında 30’dan fazla makale yayınladılar. Bu çalışma Ramsay’ın daha sonra soylu gazlarla ilgili çalışmalarının damgasını oluşturan teknik ve manipülatif becerileri geliştirmesine yardımcı oldu.

1887 yılında Londra’daki University College’da Anorganik Kimya Bölüm Başkanlığına atandı ve üniversitede özel bir laboratuvar kurdu. 1888’de Royal Society üyeliğine seçildi. 1913 yılında emekli oluncaya kadar yani 25 yıl boyunca üniversitede görevine devam etti.

William Ramsay, 1913 yılında Londra University College’den emekli oldu. Emekliye ayrıldıktan sonra ise tüm zamanını Hazelwood’da kurduğu özel laboratuvarında araştırmalarını sürdürdü. 1902 yılında sir unvanını aldı, 1904 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı.

Soygazlar grubunda yer alan altı elementin dördü (neon, argon, kripton, ksenon) tek bir bilim insanı William Ramsay tarafından keşfedildi.

Çalışmalarını organik kimya alanında yoğunlaştırarak en önemli başarısı olan soygazları keşfetti. 1894 yılında Lord Rayleigh (John William Strutt) ile birlikte havadaki argonu, 1895 yılında Per Teodor Cleve ile cleveit’teki helyumu, 1898 yılında Morris Travers ile havadaki öteki ender gazları buldu. Dimitri İvanoviç Mendeleev’in elementleri tablosunda bir sütunun tüm üyelerini bulan tek kimyacı olarak radyumun radyoaktif bozunumu sonucunda radon ve helyumu elde ederek radyoaktiflik konusunun temelini attı.

İngiliz fizikçi John William Strutt (daha doğrusu Lord Rayleigh olarak bilinir), 1892 yılında kimyasal bileşiklerde bulunan azot atom ağırlığının atmosferde bulunan azot atom ağırlığından daha düşük olduğunu keşfetti. Ramsay, atmosferik azotta şimdiye kadar keşfedilmemiş bir ağır gazdan şüphelenirken, bu tutarsızlığı kimyasal azot bileşiklerinde bulunan hafif bir gazdan dolayı olduğunu düşündü. 1894 yılında Ramsay ve Rayleigh havadan bilinen tüm gazları uzaklaştırmak için iki farklı yöntem kullandılar ve atmosferin yaklaşık %1’ini oluşturan mono-atomik, kimyasal açıdan inert bir gaz halindeki elementi bulduklarını duyurmaya başladılar. Ona Yunanca’da “eylemsiz” anlamına gelen argon adını verdiler ve doğruluğu anlaşılan buluşlarını 1895’te ortak bir makale ile açıkladılar.

1896 yılında William Ramsay, cleveit adı verilen bir mineralde bir başka gazın olduğunu keşfetti. Daha önce sadece güneş dalgasında bilinen helyum olduğu kanıtlandı. Ramsay, The Atmosphere Of Gases (1896) adlı kitabında periyodik elementler tablosundaki helyum ve argon pozisyonlarında en az üç asal gazın var olabileceğini gösterdiğini belirtti.

1898 yılında William Ramsay ve İngiliz kimyager Morris Travers, düşük sıcaklık ve yüksek basınçta sıvı hale getirilen havadan neon, kripton ve ksenon adı verilen bu elementleri izole etti.

1903’te İngiliz kimyager Frederick Soddy ile birlikte çalışan Ramsay, radyasyonun radyoaktif bozunması sırasında helyumun (radon adı verilen gaz halindeki bir emanasyonla birlikte) sürekli olarak üretildiğini ve bunun modern nükleer reaksiyonları anlamada çok önemli olduğunu keşfetti. 1910 yılında Ramsay, radonun küçük numunelerini kullanarak altıncı bir asal gaz olduğunu kanıtladı.

William Ramsay, 23 Temmuz 1916 tarihinde High Wycombe, İngiltere'de 64 yaşında ölmüştür.

Başlıca eserleri:
1891 - A System of İnorganic Chermistry (Bir İnorganik Kimya Sistemi)
1896 - The Gases of the Atmosphere (Atmosfer Gazları)
1900 - Modem Chemistry (2 cilt; Modern Kimya)
1904 - Introduction to the Study of Physical Chemistry (Fiziksel Kimyaya Giriş)
1913 - Elements and Electrons (Elementler ve Elektronlar)


Kaynak:Biyografi.info