Yalçın Tura

Çağdaş Türk müziğinin en önemli bestecilerinden birisi olan Yalçın Tura, Haldun Taner'in yazdığı "Keşanlı Ali Destanı" müzikalinin bestesini yapmıştır.

Yalçın Tura, 23 Mart 1934 tarihinde İstanbul'da doğmuştur. Asıl ismi  İsmail Yalçın Kaya'dır. 1941 yılında İstanbul'un Beyazıt  semtinde ilkokula 47. Okul’da başlayan Yalçın Tura, İstanbul'un Göztepe  5. İlkokul’nda tamamladı. 1954 yılında  Galatasaray Lisesi'nden, 1960 yılında  İstanbul Üniversitesi'nin  Felsefe bölümünden mezun oldu.

Küçük yaşlarından itibaren  keman  ve  piyano  çalmayı öğrenen Yalçın Tura Lise yıllarında  Seyfettin Asal'dan keman, Demirhan Altuğ ve Cemal Reşit Rey'den de müzik teorisi ve armoni dersi aldı. 1955 -1976 arasında bağımsız besteci olarak film ve sahne müzikleri besteledi.

Yalçın Tura, 1976 yılında İstanbul Devlet Türk Müziği Konservatuvarı'nda öğretmen olarak çalışmaya başladı. 1982 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi'ne bağlanan bu kurumda müzikoloji bölümünü kurdu, 1988 yılında müzikoloji bölümünün başkanı oldu. 1997-2001 yıllarında konservatuvarın müdürlüğünü yaptı. 2001 yılında emekli oldu.

Çağdaş Türk müziğinin en önemli bestecilerinden birisi olan Yalçın Tura, Haldun Taner'in yazdığı "Keşanlı Ali Destanı" müzikalinin bestesini yapmıştır. Bestelediği film müzikleri ile tanınır. Aşk-ı Memnû, Keşanlı Ali Destanı, Yılanların Öcü, Toprak Ana, Taşbebek, Umutsuzlar  gibi Türk sinema klasiklerinin müziklerini bestelemiştir.

Çağdaş Türk müziğinin en önemli bestecilerinden biri olan Yalçın Tura yirmi yılı aşkın bir süre film müziği besteciliği yaparak sayısı elliyi aşkın filmin ve televizyon dizisinin müziklerini yaptı.

Yalçın Tura'nın 1976 yılında başladığı Dimitri Kantemiroğlu'nun "Kantemiroğlu Edvarı"  olarak bilinen Kitab-ı İlmi'l-Musıki alâ Vechi'l-Hurufat adlı çalışmasını bugünkü Türkçeye çevirerek aslıyla birlikte Batı notasıyla yayımlama girişimi, 2001 yılında Yapı Kredi Yayınları tarafından sonuçlandırıldı. Çeşitli kongre ve sempozyumlarda sunduğu bildirilerle bazı dergilerdeki yazılarını  Türk Musıkisinin Mes'eleleri  başlıklı kitabında bir araya getirdi. Müziğin amaçlarını şöyle özetlemiştir:
“Kişisel bir ezgi çizgisi ve onun yapısının gerektirdiği rafine bir armoni; ele alınan materyalin çeşitli yönlerinin işlendiği karmaşık bir kontrpuan; canlı ritmik yapı ve renkli orkestrasyon”

Yalçın Tura,  Fransa'da  Société des Auteurs, Compositeurs et Éditeurs de Musique SACEM  (Türkçe:  Besteciler ve Müzik Yayıncıları Derneği) icra komitesi üyeliği, (MESAM)'nin Türkiye Musikî Eseri Sahipleri Meslek Birliği'nde bilim kurulu başkanlığı yaptı. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nda (TRT) jüri ve danışma kurulu üyelikleri yaptı.  Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı  hazırlık komitesinde de danışmanlık ve Türk Müziği başkanlığı yaptı.

2015 yılında  Sevda And-Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası alan Yalçın Tura'nın yaşamı, Vakıf tarafından Şefik Kahramankaptan'ın yazdığı "Ezgiselliğin Doruklarında : Yalçın TURA" adıyla kitaplaştırıldı.

Oğlu Hasan Tura'da, kemancı ve besteci olarak müzik alanında çalışmaktadır.

Ödülleri :
1970 – 1971 TRT Müzik Ödülleri’nden 13 ödül
1958’de  Zümrüt  filminin müziği ile Gazeteciler Sinema Armağanı
Sacem genç senfoni bestecilerini teşvik ödülü, 1980 (Enginlerden….yücelerden)
Bir Yudum Sevgi  filmi ile en iyi film müziği dalında Altın Portakal Ödülü, 1983
Küçük Ağa  dizisinin müziği ile Türk Milli Kültür Vakfı televizyon armağanı, 1984
Sen de Gitme  filmi ile en iyi film müziği dalında  Altın Portakal Ödülü, 1997
2001’de Türk sinemasına yaptığı hizmetler için 20.Uluslararası Film Festivali Onur Ödülü
2005 yılında Sinema Yazarları Derneği'nin yaşam boyu onur ödülü,
2009:  Altın Portakal Film Festivali  –  Yaşam Boyu Onur Ödülü
Uluslararası 38. İstanbul Müzik Festivali  onur ödülü, 2010
Sevda And-Cenap And Vakfı Onur Ödülü  Altın Madalyası, 2015

Besteleri :
Opera :
Karacaoğlan, iki perdelik opera, 2009
Sevmek Nedir?, üç perdelik melodram

Bale :
Yaratılış, 1987-88

Şan ve Orkestra :
Üç Şiir- Turan Oflazoğlu'nun Şiirleri (mezzo-soprano, karma koro, orkestra)
Şeyh Galip'e Saygı (soprano, tenor, solo, koro ve orkestra için kantat), 1972-75
Niyâzî-i Mısrî'nin İlahileri (koro, solistler ve orkestra için kantat), 1978
Dies Irae (karma Koro, org ve orkestra), 1997

Orkestra:
Dans Suiti, 1956
Orkestra Suiti, 1958
Adagio (yaylı çalgılar), 1960
Birinci Senfoni, 1966
İkinci Senfoni
Üçüncü Senfoni (oda orkestrası için)
Dördüncü Senfoni (T.C. Kültür Bakanlığı tarafından ısmarlanmıştır)
Beşinci Senfoni
Enginlerden Yücelerden (yaylı çalgılar), 1969
Üçüncü Süit, 1976
Şah Murat Süiti, 1981
Oda Senfonisi, 1992
Toccata, 1996

Solo Çalgı ve Orkestra :
Viyolonsel Konçertosu, 1956
Oyun Havaları, 1959-1972-1993
Keman Konçertosu, 1965-1972-1993
Viyola Konçertosu, 1997
Gitar Konçertosu

Oda Müziği :
Süit (İngiliz kornosu ve viyola), 1951
Surname (flüt, alto obua, keman, viyolonsel, vurmalı çalgılar), 1959
Caz Süiti, 1962
Burletta, 1963
Yaylı Çalgılar Kuarteti, 1968
Hüseyni Saz Semaisi (ney, klasik kemençe, tambur), 1972
Tulum Havası (üç obua), 1972
Keman ve Piyano için Balad, 1972
Duo (Arkadaşlık kitabı, iki farklı çalgı), 1977
Üç Vals (keman ve piyano), 1991
Concertino (kemençe ve beş barok çalgı)
Sonat (keman ve piyano için), 1998
Sonat (viyola ve piyano için), 2000
Sonat (viyolonsel ve piyano için)

Şan ve Piyano :
Vatanım (ses ve piyano için beş parça)

Solo Çalgı :
Beş Kısa Parça (piyano), 1952
Süit (ud)
Sonat (piyano), 1959
Dalgaların Oyunu (kanun veya arp), 1977

Koro :
Koro Parçaları, 1967
Çocuklar ve Gençler için Müzik, 1967-69
Yeniden Eski Mahabbetleri Tecdid İdelüm (Nedim'in Şiirleri Üzerine Üç Parça; karma, eşliksiz koro), 1976

Film Müziği :
Namus Düşmanı, 1956
Zümrüt, 1956
Binnaz, 1959
Kalpaklılar, 1959
Sensiz Yıllar, 1960
Dolandırıcılar Şahı, 1960
İstanbul'da Aşk Başkadır, 1960
Otobüs Yolcuları, 1961
Allah Cezanı Versin Osman Bey, 1961
Sessiz Harp, 1961
Kızıl Vazo, 1962
Yılanların Öcü, 1962
Taş Bebek, 1962
İki Çalgıcının Seyahati, 1962
İkimize Bir Dünya, 1962
Cengiz Han'ın Hazineleri, 1962
Seni Kaybedersem, 1963
Beş Kardeştiler, 1963
Battı Balık, 1963
Keşanlı Ali Destanı, 1964
Umutsuzlar, 1971
Mahpus, 1971
Cemo, 1972
Toprak Ana, 1972
Dönüş, 1972
Sokaklarda Bir Kız, 1972
Asiye Nasıl Kurtulur?, 1973
Utanç, 1968
Kızgın Toprak, 1973
Azap, 1973
Bırakın Yaşayalım, 1973
Kuma, 1974
Ağrı Dağı Efsanesi, 1975
Oğul, 1975
Açlık, 1975
Bir Yudum Sevgi, 1985
Dağınık Yatak, 1985
Sen de Gitme, 1996

Sahne Müziği :
Keşanlı Ali Destanı  (Haldun Taner'in oyunu), 1964
Eşegin Gölgesi (Haldun Taner'in oyunu), 1965
Nafile Dünya (Oktay Arayıcı'nın oyunu), 1971
Saya Gezme (çocuk operası), 1982
Sevmek Nedir? (melodram), 1993-94

TV Film Müziği : br> Seyahatname, 1974
Aşk-ı Memnu, 1975
Denizin Kanı, 1980
Dördüncü Murat, 1981
Saya Gezmek, 1982
Tohum ve Toprak, 1983
Küçük Ağa, 1984
Aliş ile Zeynep, 1985
Hasan ile Şirin, 1985
Kırık Hayatlar, 1985
Kuruluş, 1987-89
Sen de Gitme, 1996

Geleneksel Türk Müziği :
Hüseyni Peşrevi (Düyek)
Mahur Peşrevi (Evsat)
Mahur Saz Semaisi
Irak Saz Semaisi

Kitapları :
Türk Musıkisi ve Armoni – 1, 2019,
Türk Mûsıkîsinin Mes'eleleri, 2017,
Kantemiroğlu: Musikiyi Harflerle Tesbit ve İcra İlminin Kitabı, 2000, 

Tercümeleri :
Düşüş, ( Albert Camus), 
Yeşil Yılan Ak Zambak, (Johann Wolfgang von Goethe), 
Bayezid,  (Jean Racine)


Kaynak:Biyografi.info