Yücel Paşmakçı

Akademisyen, Derlemeci, saz sanatçısı ve koro şefi

Yücel Paşmakçı, 24 Ağustos 1935 tarihinde İstanbul, Kadıköy’de doğmuştur. Annesi Fatma Huriye Hanım çocukluğunda piyano çalmış, sonra ut öğrenmişti. Evde de ut çalardı. Yücel Paşmakçı, ilk Okulu Moda ilkokulu’nda okudu. 1946 yılında, Yeldeğirmeni Ortaokulundan mezun oldu. Heybeliada'daki askeri Deniz lisesi'nde yatılı okurken ayrılıp Haydar Paşa Lisesi'nde devam ederek 1954 yılında mezun oldu. İktisat Fakültesi'ne girdi. Bu fakülteye iki yıl devam etti ve halk müziğine olan tutkusu nedeniyle okulu bırakmak zorunda kaldı.

Yücel Paşmakçı, küçük yaşlardan itibaren bağlama çalmaya başlaması yanısıra yöre tavırlarını ve türkülerini de inceledi 1951 yılında bağlamayla tanışmasına vesile olan kişi ise Önay Alpago’nun eşi Haydar Paşa Lisesi'nden arkadaşı doktor Yıldırım Alpago'dur

Yücel Paşmakçı, 1954 yılında İstanbul Radyosu tarafından açılan ‘stajyer saz sanatçılığı’ sınavında başarılı olarak YURTTAN SESLER korosuna dâhil oldu. 2 yıl hem üniversiteye hemde Radyoya devam etti. Aynı zamanda Radyodaki çalışmalarının yanı sıra 1961 yılında İstanbul Belediye Konservatuarı Türk Halk Müziği İcra Heyeti Üyeliğine atandı. Aynı zamanda Şef Yardımcılığı görevini üstlendi. 1961-1972 seneleri arasında Adnan Ataman'ın yanında çalıştı ve onun şef yardımcılığını da yaptı. 1960'lı yılların sonundan itibaren İstanbul Radyosu Yurttan Sesler Topluluğunun şefi olarak görev aldı ve çeşitli programlar yönetti.

1968 yılında yapımcılığını Memduh Ün’ün, yönetmenliğini Atıf Yılmaz’ın yaptığı ve başrollerinde Cüneyt Arkın, Fatma Girik, Hayati Hamzaoğlu, Reha Yurdakul, Hüseyin Baradan, Behçet Nacar’ın oynadığı “Köroğlu” filminin müziklerini yaptı. 1972 yılında Nida Tüfekçi'nin Ankara'ya gitmesi sonrası boşalan ve Nida Tüfekçi'nin giderken üstlenmesini istediği İstanbul radyosunda Türk Halk Müziği ve Oyunları Şubesi Müdürlüğü görevini üstlendi.

Yücel Paşmakçı, TRT İstanbul ve Ankara Radyolarında “4ses 4 saz”, “Yurttan Sesler” ve “Kadın ve Erkek Topluluklarını”yönetti.

Yücel Paşmakçı, Çeşitli kurum ve kuruluşta kurucu üyelik, kurul üyeliği gibi görevler yaptı. Bir süre Türk Folklor Kurumu Genel Başkanlığı yaptı.

“50 yılda Türk Halk Müziği" ve “Halk Müziğimizin Eski Ustaları" adlı açıklamalı konserleri yönetti. 1975’de İstanbul’da açılan Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Kurucu Yönetim Kurulu ve Başkan Yardımcılığı görevlerini üstlendi. Uzun yıllar “ TRT Merkez Denetleme Kurulu Üyeliği” , “Bilimsel Araştırma ve Repertuar Kurulu Üyeliği" ve "Stajyer Sanatçılara Repertuar Öğretmenliği" yaptı.

Yücel Paşmakçı, 1976 – 1979 yılları arasında Ankara’ da TRT Müzik Dairesi Başkanlığında THM ve Oyunları Müdürü olarak görev yaptı. 1979 yılında TRT'de uzman kadrosuna atandı. 1979 – 1983 yılları arasında TRT İstanbul Radyosunda “Program Yapar- uzman" olarak çalıştı. Bu dönemde, 1920’lerden 1950’lere kadar Anadolu’dan derlenen ve TRT arşivinde balmumu silindirler ve taş plaklarda duran 10 bin civarında ezginin ve eski plakların yeniden incelenmesi çalışmalarına katıldı. Çeşitli yörelerden türkü ve oyun havasını derleyerek ve arşivdeki kayıtları günyüzüne çıkartarak repertuvar sayısını beş bin seviyesine çıkarttı.

Derleme çalışmaları için ilk olarak 1964 yılında Kütahya’ya gitti. Hisarlı Ahmet’ten ve Şarköy'deki Selanik muhacirlerinden derlemeler yapar. 1997 yılında belediye konservatuvarının halk müziği bölümünü oluşturmak için Bursa'ya gitti ve bu vesile ile bir derleme heyetiyle Kütahya Tavşanlı ve Bursa’nın dağ köylerinden türküler derledi.

Çeşitli yıllarda farklı yörelerdeki çalışmaları sonucunda "Bir Fırtına Tuttu Beni", "Bir Yiğit Gurbete Gitse", "Dam Üstüne Çul Serer", "Kiziroğlu Mustafa Bey" gibi türküleri müzik hafızalarına kazandırmıştır. Özellikle Muzaffer Sarısözen'in derleme üslubunu yararlı bulup övmüştür.

1983 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Halk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na öğretim görevlisi olarak atandı. Bir süre “Temel Bilimler Bölümü THM Ana Sanat Dalı Başkanlığı” görevini üstlendi. 1985 – 1989 yılları arasında ek olarak Adapazarı Belediye Konservatuarı’nda Öğretim Görevlisi olarak görev yaptı. 1993 yılında Bursa’ya giderek sanatçı Bursa Büyükşehir Belediye Konservatuvarı THM Bölümü’nün kurulması çalışmalarına katıldı. 24 Ağustos 2000 tarihinde emekli olana kadar İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Halk Müziği Ana Sanat Dalı Başkanlığı görevini yaptı. Emekli olduktan sonra Bursa Büyükşehir Belediye Konservatuvarı’nda genel sanat yönetmenliğine getirildi; daha sonra THM Bölümü başkanı oldu, bu görevini sürdürdü.

En zor uzun havaları bile notaya alabilmesiyle ünlü olan Yücel Paşmakçı, 2004 senesinde Aydın Doğan Türk Halk Müziği Ödülü'ne layık görüldü. 2009 senesinde İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından üniversitenin Türk Halk Musikisi Devlet Konservatuvarı kurucularından olan Paşmakçı'ya Türk Halk Müziği Onur Ödülü verildi. 2012 yılında ise Gaziantep Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Kültür ve Sanat Günleri kapsamında, kendisine Fahri Doktora Unvanı takdim edildi.

Merkezi Cenevre’de bulunan Avrupa Yayın Birliğinin Folklor Alt Çalışma Grubu’nda TRT kurumunu temsilen iki yıl çalıştı. Bu kuruluşça İstanbul ve Bulgaristan’da düzenlenen rostrumlara “TürkHalk Müziğinin Genel Görünümü” konulu bildiri sunulmak suretiyle katıldı.

Yücel Paşmakçı, 1956 yılında bir arkadaşının ricası üzerine gittiği düğünde tanıştığı Nuray hanımla daha sonra evlendi.

Kitaplar:
2009 - Yücel Paşmakçı ile Türküler üzerine (Süleyman Şenel ile birlikte)


Kaynak:Biyografi.info