Adalet Ağaoğlu

Türk edebiyatının en önemli romancılarından biridir.

Adalet Ağaoğlu, 13 Ekim 1929 tarihinde Ankara, Nallıhan’da doğmuştur. Babası Hafız Mustafa Sümer’dir. Dört çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu ve tek kızıdır. Tiyatro ve sinema oyuncusu, oyun yazarı Güner Sümer kardeşidir. İlkokulu Nallıhan’da okudu sonra 1938 yılında Ankara’ya taşındılar. Ortaokul ve liseyi Ankara Kız Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1950 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu.

İlk defa 1946 yılında Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yayımlayarak yazarlığa başladı. 1948-50 arasında Kaynak Dergisi'nde şiirleri yayımlandı.

Açılan bir sınavla Ankara Radyosu'na girdi. 1951-1970 yılları arasında burada ve kuruluşundan sonra TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. Kurumun özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı’ndan istifa etti ve 1970′den bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı.

Ankara'nın ilk özel tiyatrosu olan "Meydan Sahnesi"'nin kurucuları arasında oldu. Meydan Sahne Dergisi'ni çıkardı.

1953 yılında tiyatro konusunda görgü ve bilgisini arttırmak üzere Paris'e gitti. 1953 yılında yazdığı “Bir Piyes Yazalım” tiyatro oyunu 1953′te Ankara’da sahnelendi. İlk romanını yazana kadar oyun yazarlığını sürdürdü. Üst üste yazdığı oyunlarla altmışlı ve yetmişli yılların önde gelen oyun yazarlarından oldu.

İlk romanı Ölmeye Yatmak, 1973 yılında yayımlandı. Bu ilk romanından itibaren tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, daha sonra yazdığı Bir Düğün Gecesi ve Hayır adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok ödül kazandı.

Adalet Ağaoğlu, 1986 yılında (İHD) İnsan Hakları Derneği'nin kurucuları arasında yer aldı. Ancak Temmuz 2005'de İHD'nin tek yanlı ırkçı-milliyetçi bir tutum takındığını belirterek ve "PKK yanlısı politika izliyorlar" diyerek istifa etti.

1983 yılından beri İstanbul'da yaşayan Adalet Ağaoğlu, 1996 yılında ciddi bir trafik kazası geçirdi ve iki yıl hastanede yattı.

Adalet Ağaoğlu, 1954 yılında mühendis Halim Ağaoğlu ile evlendi.

14 Temmuz 2020 tarihinde İstanbul'da

Ödülleri :
1974 - TDK Tiyatro Ödülü
1975 - Sait Faik Hikaye Armağanı, Yüksek Gerilim ile
1979 - Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1980 - Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile
1980 - Madaralı Roman Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1991 - Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok Yakın ile
1992 - Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Ödülü, Ruh Üşümesi ile
1995 - Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat (Edebiyat) Büyük Ödülü
1997 - Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir Viyana Yazı ile
2018 - Erdal Öz Edebiyat Ödülü

Tiyatro ve Radyo Oyunları:
1953 - Bir Piyes Yazalım
1955 - Yaşamak
1964 - Evcilik Oyunu
1965 - Sınırlarda Aşk
1965 - Çatıdaki Çatlak
1967 - Tombala
1967 - Çatıdaki Çatlak
1970 - Sınırlarda Aşk-Kış-Barış
1973 - Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar
1976 - Kendini Yazan Şarkı
1991 - Çok Uzak - Fazla Yakın
1992 - Duvar Öyküsü - Çocuklar ve Büyükler için Müzikli Danslı Oyun
2011 - Çağımızın Tellalı

Roman ve Hikayeleri :
1973 - Ölmeye Yatmak
1974 - Yüksek Gerilim (hikaye)
1976 - Fikrimin İnce Gülü
1978 - Sessizliğin İlk Sesi (hikaye)
1979 - Bir Düğün Gecesi
1980 - Yazsonu
1982 - Hadi Gidelim (hikaye)
1984 - Üç Beş Kişi
1986 - Geçerken (deneme)
1987 - Hayır...
1991 - Ruh Üşümesi
1993 - Karşılaşmalar (deneme)
1993 - Romantik Bir Viyana Yazı
1996 - Başka Karşılaşmalar (deneme)
1997 - Hayatı Savunma Biçimleri (hikaye)
2002 - Öyle Kargaşada Böyle Karşılaşmalar (deneme)
2011 - Yeni Karşılaşmalar (deneme)
2014 - Dert Dinleme Uzmanı

Mektup
Mektuplaşmalar (Memet Baydur ile birlikte) 2005

Anı:
1985 - Göç Temizliği
1991 - Gece Hayatım

Günce:
2004 -Damla Damla Günler
2007 Damla Damla Günler I-II-III
2016 - Damla Damla Günler IV

Seçkiler :
1993 - Seçmeler (Kendi Seçtikleri) Ekim 1993


Kaynak:Biyografi.info