Güner Sümer

Güner Sümer, 19 Mart 1936 tarihinde Ankara, Nallıhan’da dört çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olarak doğmuştur. Babası kumaş tüccarı Hafız Mustafa Sümer’dir. Annesi ise Makedonya’dan göç eden varlıklı bir ailenin kızıdır. Yazar Adalet Ağaoğlu (d.1929) ablasıdır. Dr. Cazip Sümer (d.1925-ö.1975) adında abisi ve işadamı Ayhan Sümer (d.1930) adında kardeşi vardı. 1938 yılında ailesi ile birlikte Ankara'ya taşındı. İlkokul, ortaokul ve lise’yi Ankara’da Ankara TED Kolejinde okudu.
Lise yıllarında iken Ahmet Oktay, Yılmaz Gruda, Bekir Çiftçi, Ülkü Arman, Güner Sümer ve Ferit Edgü “Mavi dergi” adı ile bir dergi çıkardılar. Derginin kadrosunda: Attila İlhan, Özdemir Nutku, Yılmaz Gruda, Ahmet Oktay, Demirtaş Ceyhun, Demir Özlü, Ece Ayhan, Tahsin Yücel gibi isimler vardır. 1952-1956 yıllarında çıkardığı mavi dergisinin etrafında toplanan sanatçılar Serbest Şiir (I. Yeni , Garip Şiiri) garipçilere karşı çıkmış, şairane bir sanat anlayışının temsilcisi olmuş; bir süre sonra da toplumsal gerçekliliğin sözcüsü olmuşlardır.

Güner Sümer, Edebiyata ve sanata bu dergi ve bu ortam ile giriş yapmıştır. Mavi dergisi ilk beş sayıda Mavi dergisi adıyla çıkmıştır. İlk beş sayısından sonra ve 22 sayı olarak SON MAVİ adı ile 1952 - 1956 yıllarında çıkmış, Güner Sümer ise kurucuları arasında olduğu bu dergide şiir hikâye ve oyunlar yazmıştır.

1960 yılında öğrenim gördüğü Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden ayrılıp Paris'e giden Güner Sümer, Charles Dulin’de tiyatro eğitimi gördü. Théâtre National Populaire’de Jean Vilar ve Théâtre de France’ta J.L. Barrault’dan yönetmenlik öğrenimi gördü, asistanlık yaptı. 1962 yılında Ankara’ya döndü.

Ankara Üniversitesi Tiyatro Topluluğu ve Sahne Z`de amatör çalışmalarda bulunmasının ardından, 1962 yılında Arena Tiyatrosunu kurdu. Burada oyunculuk ve yönetmenlik yaptı.

1964 yılında Paris'te tanıştığı yazar Tezer Özlü'yle evlenerek Ankara'ya yerleşti.

Yazdığı ve yönetmenliğini de yaparak Ankara Sanat Tiyatrosunda 1965 yılında sahnelediği Bozuk Düzen adlı oyunu haftalarca kapalı gişe oynadı.

Yarın Cumartesi adlı oyunuyla Ankara Sanat Sevenler Derneğince 1965 yılında en iyi yönetmen seçildi.

Eskişehir Belediye Tiyatrosunda oyuncu ve yönetmen olarak çalıştı. Asaf Çiğiltepe’nin 1967 yılındaki ölümünden sonra Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)’ı yönetti.

Güner Sümer’in yazdığı Hüzzam adlı tiyatro oyunu ilk kez 1984-1985 sezonunda, Olcay Poyraz rejisiyle sahnelenmiş ve sonrasında tam 12 yıl boyunca 503 kez sahnelenmiştir.

İlk eşi olan Tezer Özlü'den 1967 yılında ayrılıp 1968 yılında boşandıktan sonra İstanbul’a taşındı. Gazetelerde telif ve uyarlama fotoromanları yayımlandı. 1970 yılında İstanbul Sanat Tiyatrosu'nun kurucusu olan Güner Sümer, ayrıca kamera karşısına da geçerek sinema filmlerinde rol aldı. 1975 yılında Oyuncu Suna Selen'le evlendi. Bu evliliğinden olan oğlu Sinan Sümer de sonradan oyuncu oldu.

1976 yılında senaryosunu Umur Bugay’ın yazdığı yönetmenliğini Zeki Ökten’in yaptığı “Kapıcılar Kralı” filminde Kemal Sunal, Şevket Altuğ, Bilge Zobu, Güler Ökten, Feridun Çölgeçen, Sevda Ferdağ, Sevil Üstekin ile birlikte rol aldı.

Güner Sümer’in yazdığı “Bozuk Düzen” ve “Yarın Cumartesi”, Haldun Dormen (1965) ve Bilge Olgaç (1988) tarafından sinemaya aktarıldı. Haldun Dormen’in ilk kez yönetmen koltuğuna oturduğu, reji asistanlığını Zeki Ökten’in yaptığı “Bozuk Düzen” adlı film 1966 Altın Portakal Film Festivali’nde en iyi film, en iyi senaryo ve en iyi erkek oyuncu (Müşfik Kenter) ödüllerini kazandı. Bu filmde Ekrem Bora, Müşfik Kenter, Belgin Doruk, Salih Güney ve Ayfer Feray, Metin Serezli, Nedret Güvenç, Bedia Muvahhit, Altan Erbulak, Turgut Boralı, Nisa Serezli, Nurhan Nur, Erol Keskin, İsmet Ay, Yılmaz Köksal, Hadi Çaman, Hüseyin Kutman, Tuncel Kurtiz, Suna Keskin, Zeynep Tedü gibi oyuncular rol almıştır.

Evlilikleri :
1.eşi: 1964 yılında yazar Tezer Özlü ile evlendi. 1968 yılında boşandı.
2.eşi: Güner Sümer, 1975 yılında tiyatro ve sinema oyuncusu Suna Selen ile evlendi. Bu evliliğinden Sinan Sümer (d. 2 Kasım, 1975) adında bir oğlu vardır.

Güner Sümer, 27 Nisan 1977 tarihinde Ankara’da 41 yaşında kanser hastalığından ölmüştür.

Yönettiği tiyatro oyunları :
1969 - Sınırdaki Ev : (Slawomir Mrozek) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1968 - Eskici Dükkanı : (Orhan Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1968 - Victor Ya Da Çocukların İktidarı : (Roger Vitrac) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1967 - Durand Bulvarı (Armand Salcrou) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - Küçük Burjuvalar : (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1965 - Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (Hüseyin Rahmi Gürpınar) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1965 - Bozuk Düzen : Güner Sümer - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Ayak Bacak Fabrikası : Sermet Çağan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Yosma : Ruzante - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Gizli Ordu : Brendan Behan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Mezarsız Ölüler : jean-paul-sartre - Ankara Sanat Tiyatrosu

Rol aldığı tiyatro oyunları :
1967 - Durand Bulvarı (Armand Salcrou) - Ankara Sanat Tiyatrosu -
1967 - Müfettiş : (Nikolay Vasilyeviç Gogol) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - 72.Koğuş : (Orhan Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - Pazar Gezintisi : (George Mitchele) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1965 - Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (Hüseyin Rahmi Gürpınar) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1965 - Arturo-Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı : Bertolt Brecht - Ankara Sanat Tiyatrosu
1965 - Bozuk Düzen : Güner Sümer - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Ayak Bacak Fabrikası : Sermet Çağan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Yosma : Ruzante - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Cehennem Dansı : August Strindberg - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Ayak Bacak Fabrikası : Sermet Çağan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Yosma : Ruzante - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Godt'u Beklerken : Samuel Beckett - Ankara Sanat Tiyatrosu -
1963 - Gizli Ordu : Brendan Behan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Ölü Canlar : Nikolay Vasilyeviç Gogol - Arthur Adamov - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Mezarsız Ölüler : Jean Paul Sartre - Ankara Sanat Tiyatrosu

Filmleri :
Oyuncu :
1976 - Kapıcılar Kralı (Nuri) (Sinema Filmi)
1974 - Kartal Yuvası (Sotiri) (Sinema Filmi)
1974 - Esir Hayat (Sinema Filmi)
1974 - Diyet (Fabrikatör Salim ) (Sinema Filmi)

Eserleri: :
1988 - Yarın Cumartesi (Tiyatro oyunu)
1965 - Bozuk Düzen (Tiyatro oyunu)
1983 - Hüzzam (Tiyatro oyunu)
1983 - Baba ile Oğul (Tiyatro oyunu)

Uyarlama :
1960 - Kel Şarkta (Eugene İonesco’dan, Sahne Z ekibi ile birlikte Ankara Radyosu için)

Çeviri:
1963 - Gizli Ordu (Brenden Behan’dan çev.)
1975 - Küçük Burjuvalar (Maksim Gorki’den)

Şiir-Düzyazı:
1954-1956 - Şiirler/Düzyazılar

Öykü:
1954 - Öyküler
Ölümünden sonra tüm eserleri Adalet Ağaoğlu tarafından hazırlanarak basıldı:
1983 - Toplu Eserleri (2 cilt)
Adı Nalan isimli tamamlanmamış bir de romanı vardır.

Kaynak:Biyografi.info