Haldun Dormen

Haldun Dormen, 1928 doğumlu, Türk tiyatrosu oyuncusu ve yazarı.
Haldun Dormen’in dedesi Ömer Efendi aslen Manavgatlı olup Kıbrıs'a yerleşmiş olan ailesinin çocuğu olarak Kıbrıs'ta doğmuştur. Babaannesi de Lübnanlıdır. Babası Sait Ömer Bey Kıbrıs'ta doğup büyüyüp, eğitimini İngiltere'de tamamladıktan sonra Mersin'e yerleşti.

Kıbrıs'lı aydın bir işadamı olan Sait Ömer Bey ile İstanbul’lu bir paşa kızı olan Hatice Nimet Rüştü Hanım’ın çocukları olarak, 5 Nisan 1928’de, Mersin’de dünyaya gelen Haldun Dormen, henüz bir yaşına basmadan ailesiyle Şişli, İstanbul’a taşındı. Şişli 19 Mayıs İlkokuluna gitti. Sekiz yaşında geçirdiği bir kaza sonucu sol ayağı sakatlanan Dormen, sahneye adımını, Galatasaray Lisesi’nde ortaokul öğrencisiyken attı.

Lise öğrenimini Robert Koleji’nde tamamlayan ve tiyatro eğitimini Amerikan Yale Üniversitesi'nde alan Dormen, ilk kez sahneye 1951 yılında Amerika'da çıktı. 1954 yılında İstanbul’a dönüşünün ardından, Muhsin Ertuğrul yönetimindeki Küçük Sahne'de, Cinayet Var adlı oyunda sergilediği dedektif rolüyle, ilk kez seyirci karşısına çıkmış oldu.

Bir buçuk yıllık, Muhsin Ertuğrul ile çalışma döneminin ardından, 1955 yılında Beyoğlu Parmak Sokak'ın arkasında 60 kişilik bir salonu olan Cep Tiyatrosu'nu, 1957’de de, Papaz Kaçtı komedisi ile İstanbul’un Feriköy semtinde Dormen Tiyatrosu’nu kurdu.

Erol Günaydın, Nisa Serezli, Metin Serezli, Erol Keskin gibi isimlerden oluşan, Cep Tiyatrosu kadrosu, Dormen Tiyatrosu’nda da değişmedi. En parlak dönemini 1957 - 1972 yılları arasında yaşayan topluluk, 1961’de, Türkiye’de sahnelenen ilk müzikal olarak bilinen, Sokak Kızı İrma’yı sahneye koydu. Şehir tiyatrolarında uzun yıllar oynanan "Lüküs Hayat" ve İstanbul Operasında "Kral ve Ben" müzikallerini sahneye koydu.

Haldun Dormen askerliğini İstanbul Halıcıköy'deki levazım bölüğünde yedek subay olarak yaptı.

Sinemacılığa adım atan Dormen, 1966'da, Ekrem Bora ile Belgin Doruk’un rol aldığı Bozuk Düzen ve 1967’de, Müşfik Kenter, Nedret Güvenç ve Belgin Doruk’un rol aldığı, Güzel Bir Gün İçin adlı iki film yönetti.

Bozuk Düzen, 3. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi film dalında birincilik ödülünü alırken, Güzel Bir Gün İçin de, 4. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Komedi Filmi ödülünün sahibi oldu.

Ödüllere rağmen filmler gişe başarısı sağlamayınca, Dormen sinemadan vazgeçip yeniden tiyatroya dönen, 1972’de Ses Tiyatrosu’nda Ayı Masalı adlı oyunla perdelerini açan ve Bit Yeniği, Şahane Züğürtler gibi oyunlar sahneleyen Dormen Tiyatrosu, 1977’de, televizyonun yaygınlaşması sonunucu artan ekonomik sıkıntılar yüzünden kapanmak durumunda kaldı.

1977’den sonra, çeşitli televizyon ve radyolarda görev alan ve Milliyet Gazetesi’nde 8 yıl boyunca gazetecilik yapan Dormen, 1980’lerde yeniden tiyatroya döndü. 1984’te yeniden perdelerini açan Dormen Tiyatrosu’nu bu sefer de, 2001 yılından yaşanan ekonomik kriz ve 17 Ağustos depremi vurdu. Deprem sonrasında tiyatronun elverişsiz konumu yüzünden seyirci sayısının düşmesi, tiyatronun yeniden kapanmasına neden oldu.

11 oyun yazan ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nde dersler veren Haldun Dormen, Hacettepe Üniversitesi tarafından "Onursal Bilim Doktoru" olarak ödüllendirildi.

Televizyon için de çeşitli programlara imzasını atan ve birçok televizyon dizisinde aldığı rollerle ününü arttıran Dormen, Yapı Kredi Sigorta’nın sanat danışmanlığını görevini yapmaktadır.

Dormen ayrıca, 1997’den beri verilmekte olan Afife Jale Ödülleri’nin gerçekleştirilmesine ön ayak oldu.

1959 Temmuzunda, halkla ilişkiler alanında, dünyaca ünlü Betul Mardin ile evlenen Dormen’in, sekiz yıl süren bu evliliğinden, Ömer (d.1961) adında bir oğlu oldu.

Anılarını "Sürç-ü Lisan Ettikse", "Antrakt", "İkinci Perde" adlı kitaplarında toplayan Haldun Dormen, Bulvar Komedisi ve vodvil türünde uzmanlaşmış bir tiyatro yönetmenidir.

Haldun Dormen, 1998 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı ünvanına layık görüldü.

Haldun Dormen, anılarını “Sürç-ü Lisan Ettikse”, “Antrakt”, “İkinci Perde” adlı kitaplarında toplamıştır.

2000 yılında “Dadı” adlı dizide (Uşak Pertev) rolünde oynarken Kenan Işık ve Gülben Ergen, Seray Sever, Sinem Kobal da başrolde oynamıştır.

2017 yılında yönetmenliğini Alper Babayağmur’un yaptığı “Her Şey Mümkün” adlı romantik-komedi filmin başrollerinde Yetkin Dikinciler ve Azra Akın'ın yer alırken diğer rollerde Goncagül Sunar, Levent Ülgen, Mehtap Bayri, Bahtiyar Engin, Kaan Girgin, Umut Oğuz, Bora Sivri ve Haldun Dormen yer alıyor.

Ödülleri:
1966 - Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi 1. Film Ödülü, Bozuk Düzen
1966 - Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü, Bozuk Düzen
1967 - Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Komedi Filmi, Güzel Bir Gün İçin

Yönettiği Bazı Tiyatro Oyunları:
2013 - Kaç Baba Kaç : Ray Cooney - Bakırköy Belediye Tiyatrosu
2010 - İkinin Biri : Ray Cooney - İzmit Şehir Tiyatrosu
2009 - Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Bir şey Oldu : Larry Gelbert - Bert Shevelove - Küçük Çekmece Belediye Tiyatrosu
2009 - Vanilyalı İlişkiler : Asuman Çakır - Asuman Dabak Tiyatrosu
2008 - Onlar Ermiş Muradına : Georges Feydau - İstanbul Şehir Tiyatrosu
2008 - Bit Yeniği : Georges Feydeau - Eskişehir Şehir Tiyatrosu
2007 - Şahane Düğün : Robin Hawdon - Asuman Dabak Tiyatrosu
2006 - Bu Oyun Başka Oyun : Ken Ludwig - Asuman Dabak Tiyatrosu
2006 - Karma Karışık : Ray Cooney - Eskişehir Şehir Tiyatrosu
2005 - Papaz Kaçtı : Phıllıp Kıng - Asuman Dabak Tiyatrosu
2005 - Kantocu : Haldun Dormen - İstanbul Şehir Tiyatrosu
2000 - Amphitryon 2000 : Haldun Dormen - Dormen Tiyatrosu
2000 - Bir Kış Öyküsü (Buzlar Çözülmeden) : Cevat Fehmi Başkut
1999 - Zafer Madalyası : Thomas Heggen, Joshua Logan - Dormen Tiyatrosu
1998 - Nice Yıllara (oyun) : Bernard Slade - Dormen tiyatrosu
1998 - Yukarıda Biri mi Var : Ray Cooney - Dormen Tiyatrosu
1997 - Kare As : Ray Cooney-Tony Hilton - Dormen Tiyatrosu
1996 - Bu Filmi Görmüştüm : Bricaire et Lasaygues - Dormen Tiyatrosu
1995 - Arapsaçı : Georges Feydeau - Dormen Tiyatrosu
1995 - Komik Para : Ray Cooney - Dormen Tiyatrosu
1994 - Muhteşem İkili : Dormen Tiyatrosu
1994 - Sevgilime Göz Kulak Ol : George Feydeau - Dormen Tiyatrosu
1993 - Beşten Yediye : Gerard Lauzier - Dormen Tiyatrosu
1992 - Hastalık Hastası : Moliere - Dormen Tiyatrosu
1992 - Nerdeyse Kadın : Dormen Tiyatrosu
1991 - Çılgın Sonbahar : Pierrette Bruno
1991 - Günaydın Mr. Weill : Haldun Dormen - Dormen Tiyatrosu
1988 - Kaç Baba Kaç : Ray Cooney - Dormen Tiyatrosu
1986 - Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra : Yavuz Turgul Vural Sözer - Şan Tiyatrosu
1985 - Lüküs Hayat : Ekrem Reşit Rey, Cemal Reşit Rey - İstanbul Şehir Tiyatrosu
1985 - İkinin Biri : Ray Cooney - Dormen Tiyatrosu
1980 - Hisseli Harikalar Kumpanyası : Haldun Dormen - Şan Tiyatrosu
1978 - Gençliğin Tatlı sesi : Tennessee Williams - İstanbul Şehir Tiyatrosu
1973 - Bir Kış Masalı : William Shakespeare - İstanbul Şehir Tiyatrosu
1971 - Gigi : Colette - Dormen Tiyatrosu
1971 - Elden Ele : George Ferdeau - Dormen Tiyatrosu
1971 - Evimizdeki Hayat : Lindsey ve Craise - Dormen Tiyatrosu
1966 - Paramparça : Turgut Özakman - Dormen Tiyatrosu
1965 - Puntila Ağa ile Uşağı Matti : Bertolt Brecht - Dormen Tiyatrosu
1964 - Almanya'dan Bir Yar Gelir : Dormen Tiyatrosu
1963 - Şahane Züğürtler (Tovarisch) : Jacques Deval - Dormen Tiyatrosu
1962 - Ayı Masalı : Dormen Tiyatrosu
1962 - Altın Yumruk : Dormen Tiyatrosu
1961 - Sokak Kızı İrma : Alexandre Breffort, Marguerite Monnot - Dormen Tiyatrosu
1959 - Sözde Melekler : Dormen Tiyatrosu
1959 - Müfettiş : Nikolay Vasilyeviç Gogol - Dormen Tiyatrosu
1958 - Zafer Madalyası : Thomas Heggen, Joshua Logan - Dormen Tiyatrosu
1957 - Çikolata Asker : Dormen Tiyatrosu
1957 - Beş Parmak : Peter Shaffer - Dormen Tiyatrosu
1957 - Papaz Kaçtı : Phıllıp Kıng : Dormen Tiyatrosu

Filmleri ve Dizileri :
Yönetmen :
1997 - Son Kumpanya (TV Dizisi)
1989 - Lüküs Hayat (TV Dizisi)
1988 - Hisseli Harikalar Kumpanyası (TV Dizisi)
1987 - Kaçış (TV Filmi)
1967 - Güzel Bir Gün İçin (Sinema Filmi)
1966 - Bozuk Düzen (Sinema Filmi)

Senaryo :
1999 - Direklerarası (Sinema Filmi)
1997 - Son Kumpanya (TV Dizisi)
1988 - Hisseli Harikalar Kumpanyası (TV Dizisi)
1966 - Bozuk Düzen (Sinema Filmi)

Yapımcı :
1967 - Güzel Bir Gün İçin (Sinema Filmi)
1966 - Bozuk Düzen (Sinema Filmi)

Oyuncu :
2018 - Çukur - 28. bölüm (sihirbaz Şanar) konuk oyuncu (TV Dizisi)
2017 - Her Şey Mümkün (İdris Candan) (Sinema Filmi)
2016 - Adım Adım (Şevket)(Sinema Filmi)
2015 - Şeytan Tüyü (Sinema Filmi)
2012 - Aşkın Halleri (TV Dizisi)
2007 - Hicran Sokağı (Seyfettin Usta) (Sinema Filmi)
2006 - Unutulmayanlar (Konuk Oyuncu) (Sinema Filmi)
2004 - Sayın Bakanım (Burhan) (TV Dizisi)
2001 - Yeşil Işık (Yakup) (Sinema Filmi)
2000 - Dadı (Uşak Pertev) (TV Dizisi)
1994 - Şahane Züğürtler (TV Filmi)
1982 - O Kadın (Modacı) (Sinema Filmi)
1982 - Düşkünüm Sana (Sinema Filmi)
1981 - Gırgıriye (Televizyoncu) (Sinema Filmi)
1971 - Hüdaverdi-Pırtık (Ali Bey) (Sinema Filmi)
1967 - Güzel Bir Gün İçin (Hırsız) (Sinema Filmi)

Danışman :
1990 - Kocakarılar (Danışman) (TV Filmi)
1989 - Güzel Bir Gün İçin (Danışman) (TV Filmi)
1989 - Garip Bir Cinayet (Danışman) (TV Filmi)
1980 - Renkli Dünya (Danışman) (Sinema Filmi)

Yazım Ekibi :
2007 - Naşitten Naşite (Arşiv) (TV Filmi)


Kaynak:Biyografi.info