Tezer Özlü

Tam adı Tezer Özlü Kıral , yaşarken yayımladığı üç “farklı” kitabıyla edebiyat dünyamızdan çok erken yaşta ayrılan; en özgün öykü ve roman yazarlarından biridir.
Tezer Özlü 10 Eylül 1943 tarihinde Öğretmen bir anne ve babanın üçüncü ve son çocuğu olarak Kütahya Simav’da doğdu. Öykü ve roman yazarı olan Demir Özlü’nün kız kardeşidir. Ailesinin işi gereği Simav, Ödemiş ve Gerede’de büyüdü. On yaşındayken İstanbul’ gelen Özlü Avusturya Kız Lisesi’nde ortaöğretime başladı. Henüz lisedeyken okul kampıyla Viyana’ya gitti. Son sınıfta okulu bıraktı ve 1962 – 1963 yıllarında otostopla Avrupa’yı gezdi. Özlü 1965 yılında babası kırmayıp dışarıdan girdiği bitirme sınavlarının ardından İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu.

1963’de Ankara’da, 1968’de de İstanbul’da çeşitli kurumlarda çevirmen olarak çalıştı.1981’de burslu gittiği Almanya’da radyo programları hazırladı.

Tezer Özlü ilk gençliğinde çıktığı Avrupa seyahatinin son durağı Paris’te, Adalet Ağaoğlu’nun kardeşi, tiyatrocu ve yazar Güner Sümer’le tanıştı. Paris’te epey yağmurlu bir günde Tezer Özlü Monteparnesse’daki Cafe Select’e sığındı. Az sonra kapıdan Sümer girdi ve üç aylık Paris macerası böyle başladı. Çift birbirlerine âşık oldular ve 1964’te evlendiler.

Çift Ankara’ya yerleşince Güner Sümer Ankara Sanat Tiyatrosu’nda (AST) çalışırken Tezer Özlü çevirmenlik yapıyordu. O dönemde İngmar Bergman, Ossip Piatnizki, Heinrich Böll, Franz Kafka, Hans Magnus Enzensberger gibi yazarları Türkçeye kazandırdı.

Ankara yılları başlangıçta fena değildi. Hatta AST’ın 1963-64 sezonunda Güner Sümer’in yönettiği Brendan Behan’ın Gizli Ordu oyununda rol aldı. Ama kısa sürede Özlü bu evlilikte aradığını bulamadığını fark etti. Aynı dönemde ruh sağlığı da iyice bozulmuştu. Manik-depresif tanısıyla tedaviye alındı. 1968’de Güner Sümer’den ayrılan Özlü İstanbul’a taşındı. Geçirdiği rahatsızlık yüzünden 1967 – 1972 yıllarında pek çok defa psikiyatri kliniklerinde kaldı. Elektroşok verildi. Birkaç kere intihar girişiminde bulundu.

1968 yılındae yönetmen Erden Kıral ile evlendi. Bu evlilikten 1973'te kızı Deniz doğdu. 1983 yılında boşandı. Özlü, Kıral ile evliliğinin son yıllarında 1981’de bir burs alarak kızıyla birlikte Berlin’e gitti. Burada ikinci romanını 1983’te Auf den Spuren eines Selbstmords (Bir İntiharın İzinde) adıyla Almanca kaleme aldı. Bu roman o yıl Almanya’da yayımlanmamış eserlerin ödüllendirildiği Marburg Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Daha sonra yazar, anlatısını Türkçeye çevirdi bir nevi baştan yazdı ve Yaşamın Ucuna Yolculuk adıyla 1984’te Türkiye’de yayımladı.

1983’de Almanca yazdığı “Bir İntiharın İzinde” adlı romanıyla adının bir anda duyulmasına yol açan Marlburg Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

1984 yılında bu ödüllü kitap Türkçe olarak “Yaşamın Ucuna Yolculuk” adıyla Türkiye’de yayımlandı. Bu kitabında Özlü, nihilist bir genç kızın, anlamsızlaştığını hissettiği hayatının verdiği acıları başarılı bir dille anlattı.

Kanada'da yaşayan İsviçre asıllı sanatçı Hans Peter Marti ile tanıştı ve 1984'te evlenerek Zürih'e yerleşti.

Yakalandığı göğüs kanserinden kurtulamadı ve 18 Şubat 1986 tarihinde 43 yaşında İsviçre’nin Zürih kentinde hayatını kaybetti. Cenazesi İstanbul’a getirildi ve Aşiyan Mezarlığı’na gömüldü.

Henüz 43 yaşındayken hayata veda eden Özlü İstanbul Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi. Geride 1963’ten beri dergilerde yayımlanan öykülerinden oluşan Eski Bahçe, sonraki yıllardaki öykülerini kapsayan Eski Bahçe, Eski Sevgi isimli iki öykü kitabı; Çocukluğun Soğuk Geceleri ve Yaşamın Ucuna Yolculuk isimli iki roman, denemelerinin toplandığı Kalanlar, Zaman Dışı Yaşam isimli bir senaryo ve Tezer Özlü’den Leyla Erbil’e Mektuplar’ı bıraktı.

1978’de “Eski Bahçe” adlı öykü kitabıyla 1980’de “Çocukluğumun Soğuk Geceleri” adlı romanı yayımlanan Özlü’nün, Almanca yazdığı öyküleri Sezer Duru tarafından Türkçe’ye çevrilerek ilk kitabıyla birlikte yeniden basıldı.

Evlilikleri :
1.eşi: 1964 yılında tiyatro ve sinema oyuncusu Güner Sümer ile evlendi. 1968 yılında boşandı.
2.eşi: 1968 yılında yönetmen Erden Kıral ile evlendi. 1983 yılında boşandı. Deniz Kıral (d.1973) adında bir kızı vardır.
3.eşi: 1984 yılında kendinden on yaş genç İsviçre asıllı sanatçı Hans Peter Marti ile evlendi.

Eserleri :
Romanları:
Çocukluğun Soğuk Geceleri (1980),
Yaşamın Ucuna Yolculuk (1984).

Öyküleri:
Eski Bahçe (1978),
Eski Bahçe Eski Sevgi (1987),
Kalanlar (1990),
Leyla Erbil’e Mektuplar (1995).

Senaryo:
Zaman Dışı Yaşam (2000)

Kaynak:Biyografi.info