Cihat Baban

Cihad Baban, gazetecilik, yazar, milletvekili ve bakanlık yapmıştır.

Cihat Baban, 10 Ekim 1911 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Tam adı Mustafa Cihat Baban’dır. Annesi Ayşe Seniha Hanım, babası Babanzade Süleyman Hikmet Bey'dir. Selim ve Firuze adlarında kardeşleri vardı. Cihad Baban’ın ailesi Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti devletine geçiş sürecini yaşamış, hatta aile bireyleri üstlendikleri görevlerle bu sürece etki etmiştir. Cihat Baban, ilkokuldan sonra orta öğrenimini yatılı olarak (Galatasaray Lisesi) Mektebi Sultani'nde 1931 yılında tamamladı. Cihat Baban, Galatasaray Lisesi yıllarında öğrenci hareketlerinde aktif bir şekilde yer almıştır. Birinci sınıfta; yarı Türkçe, yarı Fransızca “Ma Classe” (Sınıfım), beşinci sınıfta; “Akademi”, altıncı sınıfta; “Galatasaray” isimli mecmualar çıkarmıştır. Son sınıftayken de Velid Ebüzziya’nın Zaman Gazetesi’nde tercümanlık yapmıştır

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1934 yılında mezun oldu.

Bir süre Adliye'ye hizmet eden Cihat Baban, İstanbul Mahkemesi Aday Hâkimi, İstanbul Tefenni Sorgu Hâkimi, İstanbul Mahkemesi Aza Muavini olarak görev yapmıştır.

Cihat Baban, daha üniversitede iken gazetelere çeviri yapar, Yazı İşleri Müdürlüğü'nde çalışırdı. Daha sonra Son Posta gazetesine geçerek Cevat Fehmi Başkut’un yanında yazı işleri yardımcılığı yaptı.

Doğunun kalkındırılması çalışmaları sırasında 1937 yılında Erzurum’a, sahibi ve başyazarı olduğu ilk gazetesi Erzurum Doğu gazetesini çıkamaya gitti, 29 Ekim 1937’de yayın hayatına başlayan gazete 288. Son sayısıyla 8 Kasım 1938’de kapanmıştır.

1938 yılının Kasım ayında askerlik görevi için Erzurum’dan ayrılan Cihat Baban, Yedek Subay Okulundan sonra Asteğmen olmuş Yedek Levazım Asteğmen olarak Sarıyer Askerlik şubesinde vatan görevini yapmıştır. Askerliği sırasında Edirne ve Kırklareli’nde görevlendirilmiştir. Vatani görevi bitince İstanbul’a önüşünde Yeni Sabah gazetesinde ve Cumhuriyet gazetesinde gece sekreterliği yapmış, yazılar yazmıştır.

Terbiye Postası Öğretmenin Aylık Dergisi’nde yazı işleri müdürü olarak çalışmış, Türk Kültür Ocağı’nın kurulmasının akabinde Hars Heyeti’ne seçilmiştir. Daha sonra Velid Ebüzziya’nın çıkardığı Tasvir-i Efkâr gazetesinde yazı işleri müdürü olmuştur. Çeşitli yıllarda kapatılan Tasvir-i Efkâr gazetesi 1945 yılında yeniden yayınlanmaya başladığında artık Tasvir ismini kullanmıştır. Bu gazetenin Başyazarı Velid Ebüzziya'nın vefatından sonra 1946 yılında Tasvir gazetesinin başına geçerek gazetenin başyazarı ve sahibi oldu.

12 Haziran 1946 tarihinde kurulan İstanbul Gazeteciler Cemiyeti kurulmuştur. Başkanlığını Sedat Simavi’nin yaptığı cemiyetin kurucu üyelerinden birisi Cihat Baban’dır.

Gazete yazılarıyla ünlenen Cihat Baban 1946 yılında Demokrat Parti listesinden bağımsız olarak İstanbul Milletvekili seçildi. 1950 yılında Demokrat Partinden İzmir Milletvekili oldu. TBMM’de önemli görevler üstlendi. Demokrat Parti döneminde Avrupa Konseyi’nin Hukuk Komisyonu, Türk temsilcisi oldu. Yine Avrupa Konseyi’nin Daimî Komisyonu’nda Suat Hayri Ürgüplü ile çalıştı. Parlamentolararası Birliği Konferanslarında Türkiye’yi başarıyla temsil etti. 1948 yılında Cenevre’de düzenlenen Haberleşme Hürriyeti Konferansına katıldı.

Cihat Baban, Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın yurtdışı gezilerinde yer aldı, ziyaretler ile ilgili anılarını kaleme almıştır. Pakistan ve Yunanistan’a yapılan seyahatlere Dış İşleri Komisyonu Başkanı olarak katılan Cihat Baban, 1954 yılında yine Demokrat Parti İzmir Milletvekili seçildi. Demokrat Parti’nin demokrasi yolundan ayrıldığını düşünmesi nedeniyle 31 Ekim 1956 tarihinde Demokrat Parti’den ayrılmış, Hürriyet Partisi'ne katılmıştır.

Cihat Baban, Demokrat Parti’den ayrılışına “basın hürriyeti ve genel olarak bütün özgürlükler adına yapılan kısıtlamaları” sebep göstermiştir. Bu dönemde 26 Mayıs 1955'te yayına başlayan Hadiselere Tercüman gazetesinin kurucu ortağı ve başyazarı olan Baban, Demokrat Parti’yi eleştiren yazılar kaleme almıştır.

27 Ekim 1957 tarihinde yapılan TBMM 11. dönem milletvekili seçimlerinde Hürriyet Partisi’nden aday olan Cihat Baban seçilemeyerek parlamentodan ayrıldı, bir süre avukatlık yaptı. 24 Kasım 1958 tarihinde Hürriyet Partisi ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) arasında alınan birleşme kararıyla birlikte Cihad Baban da Cumhuriyet Halk Partili olmuştur.

Hadiselere Tercüman gazetesinden ayrıldıktan sonra ise Ulus gazetesnde çalışmaya başlayan Cihat Baban, 27 Mayıs 1960 Darbesinde halkı bilinçlendirmek ve kamuoyu oluşturmak adına askeri darbenin gerekliliğini savunan yazılar kaleme aldı.

27 Mayıs 1960 Darbesi’nden sonra Millî Birlik Komitesi iktidarında, 6 Ocak 1961 – 15 Ekim 1961 tarihleri arasında Basın Yayın ve Turizm Bakanı olarak getirilen Cihat Baban, ayrıca CHP içerisinde ise partinin yüksek organlarında, parti meclis üyeliği, merkez idare kurulu, partinin genel sekreter yardımcılığı görevlerini üstlenmiştir.

Cihat Baban, özellikle Kıbrıs ve Hatay Meselesi hakkında hem mecliste hem de gazete yazılarında öne çıkmış bir isimdir.

6 Ağustos 1961 tarihinde Türkiye– İran Dostluk Cemiyeti İdare Heyeti başkanlığına seçildi. 22 Ekim – 1 Kasım 1962 tarihleri arasında Dünya Parlamentolararası Birliği’nin Brezilya’daki 51. Toplantısına katılan Türk Heyeti’nin Başkanlığını yaptı.

1961 yılında yapılan genel seçimlerde CHP’nin İstanbul Milletvekili seçildi, 1965 yılında yapılan genel seçimlerde Çanakkale'den CHP’nin Milletvekili seçildi. 12 Ekim 1969 tarihinde kadar meclis çatısı altında çalışan Cihat Baban, 2 Şubat 1970 tarihinde emekli olmuştur.

Cihat Baban, 1943 yılında Zekiye Hanım ile evlendi. Çocukları olmayan çift, Fatma ismini verdikleri bir kız evlat edinmişlerdir.

Cihat Baban, 1975 yılından sonra 8 yıl boyunca Meydan Dergisi’nde yazılarına devam etmiştir. 1975 – 1976 yıllarında Basın Yayın Yüksek Okulu çatısı altında “Basın Ahlakı” dersleri vermiş, gazeteciliğe gönül veren gençlere tecrübelerini aktarmak için gayret göstermiştir.

1980 yılında 12 Eylül Darbesi sonrasında 21 Eylül 1980 tarihinde Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in görevlendirmesiyle Saim Bülend Ulusu tarafından kurulan 44. Türkiye Hükümetinde 21 Eylül 1980 - 10 Aralık 1981 tarihleri arasında Kültür Bakanı olarak görev yaptı. 10 Aralık 1981’de Kültür Bakanlığı ile Turizm Bakanlığı’nın birleştirilmiştir. O dönem sağlık sorunları da bulunan Baban bu nedenle görevinden ayrılmıştır.

2 Aralık 1981 Galatasaray Lisesi'nin 500. kuruluş yıldönümüdür. Galatasaray kültürü içinde yetişen ve Galatasaray ailesinden kopmayan Cihat Baban, Galatasaray Lisesi'nin 500. Kuruluş yılını kutlamak için oluşturulan komitenin başkanlık görevini üstlenmiştir. Bu etkinliğe Devlet Başkanı Kenan Evren katılmış, kendisine Cihad Baban tarafından Galatasaray amblemi işlenmiş tabak hediyesi takdim edilmiştir.

Bakanlık görevinden ayrıldıktan sonra gazetecilik mesleğine Son Havadis gazetesinde başyazar olarak devam eden Baban, vefat ettiği 28 Eylül 1984’e kadar yazılarını yazmaya devam etmiştir.

Cihat Baban, 28 Eylül 1984 tarihinde Ankara’da geçirdiği kalp krizi sonucu 73 yaşında ölmüştür.

Kitapları :
1933 - Hitler ve Nasyonal Sosyalizm
1944 - İsyan (Roman, Georges Simenon'dan tercüme)
1945 - Mezada çıkarılan kadınlar (tercüme roman)(Clement Vautel)
1945 - Winston Churchill’in Siyasi Hayatı (Lewis Broad’dan tercüme)
1965 -Adenauer (Biyografi)
1965 - Çin - Rus anlaşmazlığı (Etüd)
1965 - Truman'ın Hatıraları
1968 - Ho-Şi Minh (Biyografi)
1970 - Politika Galerisi (Büst ve portreler)
1983 - Meydan Sohbetleri
1983 - İsa Öncesinden Günümüze Kadar Çin Tarihi


Kaynak:Biyografi.info