El Kindi

El-Kindi, bir filozof, matematikçi, fizikçi, astronom, hekim, coğrafyacı ve hatta müzikte bir uzman idi. Ortaçağ Avrupası'nda "Alchindus" adıyla tanınan, ilk İslam filozofudur.

El Kindi, 801 yılında Irak’da Küfe'de doğmuştur. Tam adı Ebu Yusuf Yakub bin İshak el-Kindi’dir. Ortaçağ Avrupası'nda "Alchindus" adıyla tanınan, ilk İslam filozofudur. Dedesi Eş'as, Güney Arabistan'ın en büyük kabilelerinden biri olan Kinde'nin reisi idi. Müslüman olduktan sonra kabilesinin ileri gelenleriyle Kûfe'ye yerleşmişti. Babası İshak b. es-Sabbah yıllarca Kûfe valiliği yaptı.

Babası Harun el-Reşit'in bir memuru idi. Küçük yaşta babasını yitirdi. Çocukluk ve ilk gençlik yılları Kûfe ve Basra'da geçti. Geleneksel temel eğitimden sonra dil ve edebiyat alanında eğitim gördü. Halife Me'mun'un 830'da kurduğu Beytü'l-hikme'deki bilginler topluluğu arasında yer aldı. El-Kindi; el-Memun, el-Mutasım ve el-Mütevekkil'in bir çağdaşı idi ve büyük ölçüde Bağdat'ta yetişti. Mütevekkil tarafından resmi olarak bir hattat olarak görevlendirildi.

El Kindi’nin felsefi görüşlerinden dolayı, Mütevekkil ona sinirlendi ve bütün kitaplarına el koydu. Ancak, kitapları sonradan iade edildi.

Felsefesinde, Platon, Aristotales ve Plotinus'un görüşlerinin bir sentezini yapmıştır. Felsefenin yönteminin kanıtlama, kanıtlamanın hedefinin maddeye biçim kazandıran özleri bilmek, felsefenin amacının ise Tanrı'ya erişmek olduğunu öne süren El-Kindî'ye göre, felsefi bilginin ilk basamağı akıl yürütmedir. İnsanın akıl yürütme yoluyla adım adım basitten bileşiğe ve en yetkin olana doğru yükseldiğini öne süren filozof, varlığa akılcı bir açıdan yaklaştığı için, Tanrı'nın özüne ait sıfatları inkar etmiştir. Tanrı'nın sıfatlarının ancak olumsuz bir biçimde bilinebileceğini savunan El-Kindî'ye göre, Tanrı mutlak Bir'dir. Mutlak varlık olması nedeniyle, Mutlak Bir'in şekli, niteliği, niceliği, maddesi yoktur ve O göreli bir varlık değildir.

El-Kindi, bir filozof, matematikçi, fizikçi, astronom, hekim, coğrafyacı ve hatta müzikte bir uzman idi. Onun bu alanların tamamına özgün katkılar yapmış olması şaşırtıcıdır. Eserlerinden dolayı, Arapların Filozofu olarak bilinir. Matematikte, sayı sistemi üzerine dört kitap yazmıştır ve modern aritmetiğin büyük bir bölümünün kuruluşunu hazırlamıştır. Arap sayılar sisteminin büyük ölçüde el- Harezmi tarafından geliştirilmiş olduğundan şüphe yoktur, ancak El-Kindi de bu konu üzerine zengin katkılarda bulunmuştur. Aynı zamanda, astronomi ile ilgili çalışmalarında yardım etmesi için küresel geometriye de katkıda bulunmuştur.

El-Kindi coğrafyayla ilgili olarak matematiksel eserler de ortaya koydu ve bu konuda Batlamyus modelini izledi. Kindi zooloji konusunda da birkaç risale kaleme aldı

Kindi felsefeden tıbba, matematikten astronomiye, ilahiyattan siyasete, psikolojiden diyalektiğe, astrolojiden kehanete ve optikten kimyaya kadar yirmi ayrı dalda eser vererek sayıları 241'i bulan bir külliyat oluşturmuştur.

Fizikte, geometrik optiğe zengin katkılarda bulunmuş ve bunun üzerine bir kitap yazmıştır. El Kindi, üretken bir yazardı: onun tarafından yazılan kitapların toplam sayısı 241 idi. Bu eserlerin 22’si felsefe, 20’si mantık üzerine, 7’si müzik üzerine, 29 tanesi astroloji üzerine, 23 tanesi geometri, 12 tanesi siyaset, 10 tanesi meteoroloji, 16 tane astronomi, 22 tanesi tıp, 17 tanesi polemik üzerine , 5 tanesi psikoloji, 50 tanesi de diğer bilimler üzerine olduğu söylenir. El Kindi, 873 yılında Bağdat, Irak’da 72 yaşında ölmüştür.

Kitapları :
Risale fil Akl Manaslk
Risale fi Mahiyyetin Nevmi ver hayali beser.
Risale fil Cevahiril Hamse.
Risale fil illetis Selci vel Berdi vel Berki ves Savaiki ver Radi vez Zemherir.
Risale fiş Şubat.
Risale fi Vel Elel Hesana İhtiyaratil Eyyam.
De İntellecto Secondum Aristoteles et Platonem.
Risale fi İhtilafil Manazır.
Fi Marifeti Kuval Edviyetil Murekkebe.
Risale fi'l-İlleti'i-Levni'l-Lazeverdi
Risale fi´l-hile li-def´i´l-ahzan.
Risaletü Eflatun ila Furfuriyus fi hakikati nefyi´l-hem.

Kendine ait olduğu kesin olan ve bugün bilenen eserleri şunlardır:

1. Kitab fi’l- Felsefeti’l-Ula (İlk felsefe üzerine) : Halife Mu’tasım’a sunmuştur. Felsefe alanında onunu günüzüme ulaşan en hacimli eseridir. Dört kısımdan oluşur fakat günümüze sadece birinci kısım gelebilmiştir. Ahmed Fuad Ehvani ilk kez Kahire’de 1948’de yayınlamışitır.

2. Risale fi’l-ibanah an-Sucudi’l-Cirmi’l-Aksa ( Göklerin Allah’a secde ve itaat edişi ): Kindi bu risaleyi veliaht olan Ahmed’in “yıldızlar ve ağaçlar secde ederler” ayetinin yorumuyla ilgili sorusuna cevap olarak kaleme almıştır. Kahire’de yayınlanan eser Mahmut Kaya tarafından Türkçeye çevrilerek “ Göklerin Allah’a secde ve itaat edişi üzerine” adıyla yayınlanmıştır.

3. Risale fi’l-Hududi’l-Eşya ve Rusumiha (tarifler üzrine ) : Felsefi, bilimsel ve bazı ahlak kavramlarınını tanımlarını yapmış adeta küçük bir felsefe sözlüğü oluşturmuştur.

4. Risale fi’l – Akl ( akıl üzerine ) : Aklın tanımı ile birlikte Platon ve Aristotales’a dayanarak aklın çeşitleri üzerine durur. Ebu ride , Resa’ilü’l kindi el-felsefiyye’de yayınlamıştır. M. Kaya’da “akıl üzerine” adıyla Türkçeye çevirmiştir. Ayrıca Latinde ve İngilizce tercümeleri var.

5. Risale fi2l- Fa’ili’l- Hakki’l – Tamm : Kısa bir risale olmakla berabner filozofun Allah- alem hakkındaki görüşünü yansıtır. Mahmut Kaya tarafından tercüme edilerek “ gerçek ve mecazi etken üzerine” başlığı ile yayınlanmıştır.

6. Kitabu’l- Husuf

7. Kelam fi’n- Nefs ( Nefis üzerine birkaç söz ) : Ebu Ride, Süleymaniye Kütüphanesindeki mecmuada Kindi’ye nispet edilen bir sayfalık bu metni Resa’il ’l- Kindi el-felsefiyye ‘de yayınlamıştır. M. Kaya’da bunu “ nefis üzerine birkaç söz “ olarak yayınlamıştır.

Kaynak:Biyografi.info