Farah Diba

Farah Diba, son İran Şahı Muhammed Rıza Şah Pehlevi'nin üçüncü ve son eşidir.

Farah Diba, 14 Ekim 1938 tarihinde İran’ın başşehri Tahran’da ailesinin tek çocuğu olarak doğmuştur. Babası İran Hava Kuvvetlerinde görevli olan Azeri asıllı Sohrab Diba, annesi Farideh Ghotbi’dir. Farah Diba 1947 yılında babasının ölümünün ardından önce İran'ın Shemiran ilinde bulunan Pietro Della Valle İtalyan Okulu'nda, ardından da İran'ın Tahran kentinde kurulan prestijli bir Fransız kızlar okulu Jeanne D'arc Okulu'nda eğitim gördü. Lise eğitimini Tahran'daki laik bir Fars ve Fransız okulu olan Lycee Razi'den aldı.

Farah Diba, üniversite eğitimini Fransa, Paris’de bir mimarlık fakültesi olan École Spéciale d'Architecture'de tamamladı. 1959 yılında Paris’de üniversite öğrencisi iken bir büyükelçilik resepsiyonunda İranlı Muhammed Rıza Şah Pehlevi ile tanıştırıldı. Çift 23 Kasım 1959’da nişanlandı ve üç hafta sonra evlendiler.

Farah Diba, 20 Aralık 1959 tarihinde İran Şahı Muhammed Rıza Şah Pehlevi ile evlendi. Düğünleri dünya çapında basının ilgisini çekmiştir. Elbisesi o zamanlar Christian Dior’da bir tasarımcı olan Yves Saint Laurent tarafından tasarlanmıştır. Noor-ol-Ain Elması’ndan olan tacını giymiştir.

Farahnaz Pehlevi, Rıza Pehlevi, Leyla Pehlevi, Ali Rıza Pehlevi adlarında, ikisi erkek toplam 4 çocuk dünyaya getirdi.
- Rıza Pehlevi (d. 31 Ekim 1960)
- Farahnaz Pehlevi (d. 12 Mart 1963)
- Ali Rıza Pehlevi (d. 28 Nisan 1966) adında bir oğlu oldu. Bu oğlu da 4 Ocak 2011 tarihinde ABD’de intihar etti.
- Leyla Pehlevi (d. 27 Mart 1970) Londra'da 10 Haziran 2001 tarihinde ilaç ile kokain aldıktan sonra öldü.

Farah Diba, 26 Ekim 1967 tarihinde Tahran’da düzenlenen taç giyme törenlerinde, Muhammed Rıza Şah Pehlevi “Şehin-Şah” (Şahların şahı) unvanını alırken Farah Diba’ya da Şahbânû (Kraliçe, İmparatoriçe) ünvanı verilmiştir.

İran Şahı Muhammed Rıza Şah Pehlevi 1971 yılında Pers İmparatorluğunun 2500. yıldönümünü kutlamak üzere gösterişli bir tören düzenledi. Bu törende hanımı Farah Diba’ya imparatoriçe tacı giydirdi.

1960'larda ve 70'lerde İmparatoriçe Farah, kocasının kadın ve çocuk, engelli ve engelli hakları, kültür ve sanat, bilim ve tıp, mimarlık ve çevre haklarını geliştirmeye yönelik sosyal ve ekonomik reformlarını desteklemek için İran'da geniş çapta seyahat etti. Farah Pehlevi Vakfı'nın himayesi altında müzeler, sanat merkezleri ve düzinelerce hayır kurumundan oluşan bir ağı mali olarak destekledi. İran kültürünü ve sanatını desteklemek ve geleneksel el sanatlarını yeniden canlandırmaya yönelik toplum temelli köy işletmelerini teşvik etmek için yorulmadan çalıştı. Şiraz Sanat Festivali, İsfahan Popüler Gelenekler Festivali, Kerman Geleneksel Müzik Festivali, Tahran Uluslararası Film Festivali ve Çocuk Filmleri Festivali dahil olmak üzere çağdaş ve modern İran sanatını ve kültürünü kutlamak için bir dizi dönüm noktası niteliğinde etkinlik düzenledi.

İmparatoriçe Farah, şehirlerde ve kırsalda çocuk kütüphaneleri kurarak çocukların okuryazarlığını artırma çabalarına öncülük etti. Tarihi binaları yıkımdan kurtarmak için kulis yaparken ve parkları ve yeşil alanları kalabalık şehir merkezlerinin bir özelliği haline getirmek için açık arazileri imardan koruyarak mimar olarak eğitimini iyi bir şekilde kullandı. Tahran'ın güney banliyölerinde yoksulluğu azaltmayı ve yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlayan Güney Tahran Yeniden Geliştirme Şirketi'ne başkanlık etti.

İmparatoriçe Farah tahtta geçirdiği yirmi yıl boyunca birçok engeli aştı. O, İran'ın ilk taçlı kadın hükümdarıydı ve Müslüman dünyasının herhangi bir yerinde taç giyen ilk kadındı. O, Müslüman bir ülkede halka açık olarak kan bağışlayan ilk kadındı.

İmparatoriçe Farah, kocasının yurtdışındaki büyükelçisi olarak Çin, ABD ve Senegal gibi çeşitli ülkelerde İran'ı temsil etti, önemli politika konuşmaları yaptı ve uluslararası konferanslara katıldı.

İmparatoriçe Farah, daha önce ayrımcılığa maruz kalan İran'daki cüzamlılar adına çığır açan çalışmalarından en çok gurur duyuyor. İmparatoriçe altmışlı yılların sonlarında cüzamlı kolonilerini ziyaret etti ve kocasını, cüzamlıların örnek bir toplulukta barınabilmesi, eğitim alabilmesi ve çalışma ücreti alabilmesi için bir parsel arazi bağışlamaya ikna etti. Dünyanın dört bir yanından tıp uzmanlarını cüzamlılarla çalışmak üzere İran'a davet etti ve onlara yardım etmek için toplum temelli yöntemleri savundu. İmparatoriçe Farah'ın cüzzam hakkındaki popüler algıyı değiştirme çabaları, uluslararası düzeyde ilerici bir değişim gücü olarak kabul edildi.

16 Ocak 1979 tarihinde İran İslam Devrimi'nin ardından kocası ve çocuklarıyla beraber sürgüne gitti. 1980'de, kocası Muhammed Rıza Şah Pehlevi'nin ölümünden sonra ABD'ye yerleşti.

Farah Diba, Paris ve Washington DC’de hayatını sürdürüyor.

Kaynak:Biyografi.info