Mehmet Aksoy

Almanya'da ve Türkiye'de tanınmış bir sanatçıdır, bu iki ülkede çeşitli alanlarda açık hava heykelleri bulunur.

Mehmet Aksoy, 1939 yılında Hatay, Yayladağı’nda Bir Türkmen ailenin yedi çocuğundan birisi olarak doğmuştur. İlkokul, ortaokul ve liseyi Yayladağ, Hatay, Tarsus ve Antakya'da tamamladı. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinden mezun olmuştur.

Mehmet Aksoy, 1960 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nin Resim bölümüne girdi. 1961 yılında da Heykel bölümüne geçti. 1961 – 1967 yılları arasında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel bölümünde Prof.Şadi Çalık atölyesinde öğrenim gördü. 1968 yılında askerlik hizmetini yaptı.1969 – 1970 yılları arasında İ.D.G.S. A Heykel bölümünde asistanlık yaptı.

1970 – 1977 yılları arasında Devlet bursuyla yurt dışında öğrenim gördü. Bu süre içinde 1972 yılına kadar Londra’da kaldı. 1972 yılında Almanya’da Berlin Türk Akademiker ve Sanatçılar Derneği’nin kurucu üyeliğini ve başkanlığını yaptı. 1977 yılına kadar Berlin Yüksek Sanat Okulu Heykel Bölümünde “Meisterschule” okulunda yüksek lisansını tamamladı. Almanya’daki ilk döneminde Anlamak (1975), İşsiz, 1977, Nazım Hikmet Büstü (1977), Nazım Hikmet Hapiste (1977), Nelson Mandela (1979), Köylü Başı (1979), Türkiye (1979) adlı eserleri üretti.

1976 yılında Antalya’da yapılan Antalya Film ve Sanat Festivalinde 2 Ay süresince Belediye meydanında kamuya açık heykel çalışması yaptı.

1978 yılında Türkiye'ye döndükten sonra 1980 yılına kadar İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra İstanbul’dan ayrılıp Almanya’da Berlin’e yerleşti. Kreuzberg’de bir atölye açtı. 1989 yılına kadar Berlin’de serbest sanatçı olarak çalıştı. Türk Toplumcular Ocağı yerine kurulan Türk Merkezi’nin başkanlığını yaptı. 1982 – 1986 yılları arasında Kranoldplatz Berlin’e “Buluttan Sevgililer” adlı heykeli yaptı. 1984 – 1987 yılları arasında “Berlin Schlesischestor‘a “İş Göçü”adlı heykel ansamblesini yaptı. 1986 – 1988 yılları arasında Berlin’de ”Cemal’in rüyası” isimli taş heykeli bitirdi “Stedhaus Böcklepark” gençler yurdu binası önüne dikti.

1987 yılında mermerden yaptığı Ayrılık heykelinde Almanya’daki Türklerin ve diğer yabancıların çıkarılan zorluklar nedeniyle çocuklarını ülkeye getirmede yaşadıkları sıkıntıyı, çocuğun ailesinden koparılışını soyut bir dille anlattı.

1989 yılında Bonn şehrine dikilecek Asker Kaçağı heykeli için açılan yarışmayı kazandı. Alman askerini küçük düşürdüğüne dair açılan dava sonucu meydana dikilmesine izin verilmeyen heykel, uzun süre Almanya gündeminde kalmış, çeşitli eyaletlere gezdikten sonra son olarak Potsdam'a dikilmiştir.

1989 yılında Türkiye’ye döndü ve II. Uluslararası İstanbul Bienaline Aya İrini’deki “Şahmeran Masalları” adlı proje ile katıldı.

1990 yılında III. Asya-Avrupa Bienaline katıldı. 1990 yılında“Ayrılık” adlı heykeli İstanbul Bebek Türk Merchant Bank’ın önüne dikildi. Ankara ve İstanbul’da sergiler açtı. Heykellerinde Anadolu kültürüne, mitoloji ve tarihine dair konuları ele aldı. 1990’lı yıllardan itibaren Türkiye’nin çeşitli alanlarında Aksoy’un eserleri yer almaya başladı.

1994 yılında Ankara’da “Periler Ülkesinde” adlı heykeli Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in "Böyle sanatın içine tükürürüm" diyerek kaldırtıldı. Heykel daha sonra mahkemelik olmuş, Mehmet Aksoy’un açtığı dava ancak 2005 yılında sonuçlanmıştır. Aksoy'un açtığı davayı 2002'de sonuçlandıran Ankara 3. Hukuk Mahkemesi heykelin yeniden yerine konmasına karar vermişti. Gökçek'in avukatları Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararını temyiz ederek Yargıtay'a başvurmuştu. Yargıtay heykelin yeniden yerine konulmasına karar verdi. Yargıtay ayrıca Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'i de heykel için söylediği "Ben böyle sanatın içine tükürürüm" sözü ve kaldırılan heykelin zarar görmesi nedeniyle 250 milyon lira manevi 1 milyon lira da maddi tazminat ödemeye mahkum etti.

2001 yılında Datça’da Can Yücel mezar Heykeli yapıldı. 2005 – 2008 yılları arasında Kars Kalesi karşısındaki tepeye 24,5 metre yüksekliğinde “İnsanlık Abidesi” adlı heykel ve çevre düzenlenmesi çalışmaları yapıldı. 2011 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Sarıkamış şehitlerini anma törenleri için gittiği Kars’ta İnsanlık Anıtı'nı ucubeye benzeterek anıtın belediye tarafından yıkılacağını ve yerine park yapılacağını söyledi. 14 Haziran 2011 günü İnsanlık Anıtı yıkıldı.

Mehmet Aksoy, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı heykel için “ucube” diyerek hakaret ettiği gerekçesiyle dava açtı ve 2015 yılında dava sonucu Recep Tayyip Erdoğan 10 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkûm oldu. Bu karar, üç ay sonra Yargıtay tarafından bozuldu. Yeniden görülen davada mahkeme bu kez Yargıtay'ın kararına uydu ve Mehmet Aksoy'un açtığı davanın reddine karar verildi. İlk mahkemeyi kazandığında verdiği röportajda, 10 bin liralık tazminata atıfla “Haram parayı heykele yatırmam” dediği gerekçesi ile Cumhurbaşkanı’na hakaret suçlamasıyla dava açıldı.

Mehmet Aksoy, İstanbul’da Polonezköy yakınındaki Cumhuriyet Köyü’nde "böcek ev" adını verdiği evini atölye olarak kullanmaktadır.

Mehmet Aksoy'un İstanbul'un Ümraniye ilçesinde bir site içindeki sosyal tesislerde bulunan "İki Çocuklu Toprak Ana" heykeli, Milli Emlak Müdürlüğü ile site yönetimi arasındaki dava sonucu arazinin Milli Emlak'a ait olduğuna karar verilince 7 Ocak 2016 tarihinde yıkılarak kaldırılmak istenmiş; yıkılmak yerine sanatçının atölyesine taşındı.

Ödülleri :
1966 -Devlet Resim ve Heykel sergisi 2.lik ödülü (birinci yok)
1970 -Devlet Resim ve Heykel sergisi 1.lik ödülü
1979 -Devlet Resim ve Heykel sergisi 1.lik ödülü
1982-1983 Luthar Platz Heykel yarışması 2.lik ödülü
1985 -Bundesgartenschau heykel yarışması 2.lik ödülü
1990 -Ankara Sanat Kurumu Plastik Sanatlar dalında "Yılın sanatçısı" ödülü
1990 -III. Asya-Avrupa Bienali büyük ödülü
1990 -Plastik Sanat dalında Sedat Simavi Vakfı ödülü
2004 -ODTÜ Üstün Hizmet Ödülü
2008 -Artist 2008 TÜYAP Onur Sanatçısı Ödülü
2010 -ÇAĞSAV Ankart Onur Ödülü

Bazı Eserleri :
1986 -Buluttan Sevgililer, Kranoldplatz Berlin
1987 -İş Göçü adlı heykel ansamblesi, Berlin Schlesischestor
1988 -Cemal’in rüyası, “Stedhaus Böcklepark” gençler yurdu binası önü
1989 -Meçhul Asker Kaçağı, Potsdam
1990 -Ayrılık, İstanbul Bebek Türk Merchant Bank önü
1991 -Toprak Ana heykel projesi, Ankara Esenboğa Havaalanı girişi
1998 -İzmir Selçuk Kurtuluş Yolu Anıtı
1995 -Ayı ve Boğa, İstanbul Borsa Binası önü
1998 -Atatürk heykeli ve İo Heykeli Cumhurbaşknalığı Huber Köşkü, Ankara
2001 -Can Yücel mezar heykeli, Datça
2001 -Kibele Çeşmesi, İş Bankası Kuleleri
2004 -Yenişehir Soyak Kibele Evleri Heykel Projeleri, İstanbul
2005 -İnsanlık Anıtı, Kars
2008 -Hazerfen heykeli, İ.T.Ü Maslak kampüsü kütüphane önüne
2011 -Türk Hava Kuvvetleri “100. Yıl Anıtı”
2012 -İlhan Selçuk ve Cumhuriyet Aydınlanmasını Yaratanlar Anıtı, İstanbul
2015 - Özgecan Aslan mezarı için yapılan anıt heykeli Mersin


Kaynak:Biyografi.info