Ayfer Tunç

Edebiyatımızda öykücülüğü ile ön plana çıkan Ayfer Tunç, yazdığı romanlarla da Türk edebiyatındaki önemli isimlerden biri haline gelmiştir.

1989’dan itibaren yayımladığı kitaplarla öykücülüğümüzün önemli isimlerinden biri olan Ayfer Tunç, Saklı (1989), Mağara Arkadaşları (1996), Aziz Bey Hadisesi (2000), Taş-Kağıt-Makas (2003), Evvelotel (2006) adlı öykü kitapları yayımlamıştır.

Ayfer Tunç, 2 Mart 1962 tarihinde Adapazarı’nda Bedri Tunç ile Yıldız Tunç’un kızı olarak doğmuştur. Babası Bedri Tunç, Bulgaristan göçmenidir. Kendisinden dokuz yaş büyük bir ablası vardır. Müdür olan babasının tayininin Mardin’e çıkması üzerine oraya taşındılar. Ayfer Tunç 3,5 yaşındayken, babası Mardin’de geçirdiği trafik kazasında vefat etti. İlkokulu Adapazarı ve İzmit’te; ortaokulu ise Adapazarı’nda okudu. İstanbul’da Erenköy Kız Lisesinde yatılı olarak okuyup mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden 1987 yılında mezun oldu.

Dayılar, teyzelerin bulunduğu kalabalık bir aile ortamında, okuryazar bir ailede yetişen Ayfer Tunç küçük yaşta okumaya başlar ve lise çağına gelinceye dek pek çok önemli eseri okur. Çocuklukta yaptığı okumalardan onu en çok etkileyen Milliyet Çocuk kitaplarından çıkan ve Naci Çelik tarafından derlenen En Güzel Seçme Türk Hikayeleri’dir. İlkokulda çocuk kitaplarından sonra Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Fakir Baykurt, Kemal Tahir, Kerime Nadir Azrak gibi yazarları okur. İlkokul sıralarındayken yazma isteği duyan ve ikinci sınıfta Kemalettin Tuğcu’nun eserlerinden etkilenerek yoksulluk temalı bir roman yazmaya karar veren Ayfer Tunç, üniversite yıllarında yazmaya başlayarak edebiyat üzerine ilk yazısı “Caz ve Arabesk” 1983 yılında Edebiyat 81 dergisinde yayımladı.

İlk yazısını üniversite sıralarında iken yayımlayan Ayfer Tunç, bu esnada arkadaşlarıyla birlikte Tanım adlı bir dergi çıkarır. Bu dergide Edip Cansever’in Marine Marina Aquamerine ve Tenis Öğretmeni Rıza şiirleri ilk kez yayımlanır. Maddi yetersizlik sebebiyle dergi ancak iki sayı çıkar.

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde okurken aynı fakültede kendisinden iki sınıf yukarıda okuyan kendisi gibi edebiyatla ilgilenen ve aynı zamanda şiir yazan bir arkadaşıyla yaptığı evlilik on dört yıl sürer.

Ayfer Tunç, 1987 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra Sokak dergisinde, ardından Güneş gazetesinde çalıştı. Burada Ömer Madra, Ahmet Enis Batur gibi isimlerle çalışır. Onlarla birlikte gazetenin pazar eki olan Peki’yi ve daha sonra Kutlu Özmakinacı ile birlikte Güneş Gençlik’i çıkarır. Uzun bir süre Milliyet Sanat’a kitap tanıtımları yazdı.

1989 yılında Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği Yunus Nadi Abalıoğlu Öykü Armağanı'na katıldı, Saklı adlı öyküsüyle Sabahattin Kudret Aksal, Melih Cevdet Anday, Doğan Hızlan, Tomris Uyar’dan oluşan jürinin oylarıyla birincilik ödülü kazandı. Aynı yıl ilk hikâye kitabı olan “Saklı" Cem Yayınevi tarafından yayımlandı. 1989 yılında gazeteciliğe başladı.

Güneş gazetesi kapandıktan üç yıl sonra gazeteciliğe tekrar döner ve 1994 yılında Yeni Yüzyıl gazetesinde çalışmaya başladı. 1992 yılında ilk romanı Kapak Kızı Simavi Yayınları tarafından yayımlandı. Yeni Yüzyıl’dan ayrıldıktan sonra Yapı Kredi Yayınları’nda yayın yönetmeni olarak çalışmaya başladı. Burada çalışmaya başladıktan sonra Murat Gülsoy ile tanıştı ve böylece Mart-Nisan 2001 sayısından itibaren Hayalet Gemi dergisine yazmaya başladı. Burada çalışırken Kitap-lık, Sanat Dünyamız, Cogito gibi dergileri çıkardı. Bu üç dergiye daha sonra 4. Kat dergisi de eklendi. Akşam gazetesi için de bir süre kitap eki olan Akşam-lık’ı hazırlarladı.

Ayfer Tunç, 1989 yılında yazdığı ilk öykü kitabı Saklı’yı daha sonra Evvelotel adlı öykü kitabıyla birleştirerek Evvelotel-Saklı adıyla yayımladı.

Hem gelenekten beslenen hem de günceli takip eden bir yazar olan Ayfer Tunç öykü, roman, senaryo, araştırma ve yaşantı yazıları olmak üzere çeşitli türlerde eser vermiştir.

1995 yılında Oya Ayman'la birlikte yaptığı bir gazetecilik çalışması olan İkiyüzlü Cinsellik adlı araştırma kitabı Altın Kitaplardan çıktı.

1999-2004 arasında Yapı Kredi Yayınları'nda yayın yönetmeni olarak görev yaptı.

2001 yılında yayımlanan Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek adlı yapıtı, 2003 yılında yedi Balkan ülkesinin katılımıyla düzenlenen Uluslararası Balkanika Ödülü'nü kazandı ve altı Balkan diline çevrilmesine karar verildi. Aynı yapıt 2006 yılında Arapça'ya çevrildi ve Suriye ve Lübnan'da yayımlandı.

Ayfer Tunç’un diğer öykü kitapları; Mağara Arkadaşları, Aziz Bey Hadisesi ve Taş-Kâğıt- Makas’tır. Taş-Kâğıt-Makas’ın içinde yer alan kısa romanı Suzan Defter’i 2013 yılında; Aziz Bey Hadisesi’ndeki kitaba adını veren eseri 2014 yılında bağımsız olarak yayımladı. Bu iki kitapta yer alan diğer kısa öyküleri Kırmızı Azap ismiyle kitaplaştırdı.

Ayfer Tunç’un 2007 yılında yazdığı “Harflere Bölünmüş Zaman” adlı bir e-kitabı da vardır.

2002 yılında TRT, Edebiyat Uyarlamaları kapsamında Sait Faik Abasıyanık öykülerinden bir senaryo yazmasını Ayfer Tunç’dan istediğinde; Sait Faik’in öykülerinden hareketle TRT için “Havada Bulut” adlı senaryoyu yazdı.

Ayfer Tunç’un yazdığı “Mağara Arkadaşları” adlı kıtabında geçen Alafranga İhtiyar” adlı öyküsü yine Ayfer Tunç tarafından senaryolaştırılmış ve yönetmen Tülay Eratalay tarafından Ah adıyla televizyon draması olarak uyarlanmış ve 1995 yılında TRT ekranlarında yayınlanmıştır, Başrollerde Fikret Kuşkan, Çetin Öner ve Merih Akalın oynamıştır.

Ayfer Tunç, ayrıca Aliye ve Binbir Gece dizilerinin senaryo ekibinde yer aldı.

Bir dönem Galatasaray Üniversitesinde Türkçe dersleri veren Ayfer Tunç; Murat Gülsoy ve Yekta Kopan ile birlikte söyleşiler yaptı. Yekta Kopan’ın ayrılması sonucu Murat Gülsoy’la birlikte Diyaloglar isimli edebiyat söyleşilerini devam ettirdi.

Senaryosunu, Aykut Tankuter ile beraber yazdığı Düş, Gerçek, Bir de Sinema filmi 1995 yılında Ankara Uluslararası Film Festivali ve Adana Altın Koza Film Festivali’nden ödüllerle ayrılıyor. Reşat Nuri Güntekin’in Bahçeli Lokanta öyküsü, Memduh Şevket Esendal’ın Ev Ona Yakıştı öyküsü ve Muzaffer Buyrukçu’nun Sinema Düşleri öyküsünden uyarlanan üç bölümden oluşan filmle Ayfer Tunç bir kere daha edebiyatla sinemayı bir araya getiriyor.

2010 yılında Orhan Kemal’in aynı adlı romanından Ayfer Tunç tarafından senaryolaştırılan 72. Koğuş adlı film senaryosu 2010’da çekildi ve 2011 yılında vizyona girdi. Filmde Murat Saraçoğlu yönetmenlik yaparken başrollerde Kerem Alışık, Yavuz Bingöl, Hülya Avşar, Songül Öden, Civan Canova, Bülent Şakrak, Ayça Damgacı, Devrim Saltoğlu, Volga Sorgu, Ahmet Mekin, Gülsüm Kamu, Nursel Köse gibi oyuncular oynadı.

Mezun olduğu Erenköy Kız Lisesi’nin kütüphanesine 3 Aralık 2021 tarihinde Ayfer Tunç’un adı verildi. Ancak 20 Mayıs 2022 tarihinde hiçbir gerekçe gösterilmeden kaldırıldı ve yerine Erenköy Kız Lisesi mezunu olmayan bir yazarın (Alev Alatlı) adı konuldu.

Romanlarında temel bir izlek bulunmayan Ayfer Tunç’un İlk romanından son romanına kadar roman türünde gelişim seyrine baktığımızda yazarın sabit bir izlek üzerinde ilerlemediğini ve her bir eserinin farklı bir tema üzerinde kurgulandığını görmekteyiz. Her ne kadar farklı temalar üzerine eserlerini kaleme almış olsa da Ayfer Tunç’un romanlarının benzer noktaları da bulunmaktadır. Bunlardan ilki, yazarın bireyin hikâyesinin arka planında toplumsal olaylara ve sorunlara da değinmesidir. Romanın zamanına bağlı olarak tarihî ve toplumsal olaylara yer verilerek bireysel hikâyeler üzerinden toplum eleştirisi de yapılır. Yazar kurgu içinde roman kişilerine farklı işlevler yükleyerek bireyin toplumla ve kendi benliğiyle olan çatışmasına yer verir.

Ayfer Tunç, 94.9 Açık Radyo.da yayınlanan Ubor-Metenga adlı bir edebiyat programının yapımcıları arasındadır. Ayrıca Kitaplık ve Hayalet Gemi dergilerinde yazmayı sürdürüyor.

Kitapları :
1989 - Saklı, (Öykü)
1992 - Kapak Kızı, (Roman)
1995 - İkiyüzlü Cinsellik, (Araştırma) (Oya Ayman ile)
1995 - Mağara Arkadaşları, (Öykü)
2000 - Aziz Bey Hadisesi, (Öykü)
2001 - Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek, (Yaşantı)
2002 - Ömür Diyorlar Buna, (Yaşam Dizisi)
2003 - Taş - Kağıt - Makas, (Öykü)
2006 - Evvelotel, (Öykü)
2007 - Harflere Bölünmüş Zaman (e-kitabı)
2009 - Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi, (Roman Dizisi)
2010 - Yeşil Peri Gecesi, (Roman Dizisi)
2011 - Suzan Defter, (Roman Dizisi)
2012 - Memleket Hikâyeleri (anı-öykü)
2014 - Kırmızı Azap (Öykü)
2014 - Dünya Ağrısı, (Roman Dizisi)
2014 - Karanlıkta Kelimeler (söyleşi)( Handan İnci'yle)
2018 - Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura, (Roman Dizisi)
2020 - Osman, (Roman)
2022 - Kuru Kız, (Roman)

Ayfer Tunç Adıyla Yazdığı Senaryolar:
2019 - Leke (TV dizisi)
2011 - 72. Koğuş (sinema filmi)
2008 - Usta (sinema filmi)
2007 - Sessiz Fırtına (TV dizisi)
2004 - Aliye (TV dizisi)
2003 - Havada Bulut (sinema filmi)
1995 - Düş, Gerçek, Bir de Sinema (sinema filmi)
1992 - Kızlar Yurdu (TV dizisi)

Yıldız Tunç Adıyla Yazdığı Senaryolar:
2018 - Bir Zamanlar Çukurova (TV dizisi)
2014 - Paramparça (TV dizisi)
2010 - Aşk ve Ceza (TV dizisi)
2009 - Güldünya (TV dizisi)
2006 - Binbir Gece (TV dizisi)


Kaynak:Biyografi.info