Carl Orff

Carl Orff, çocuklara müzik öğretmek için özel bir eğitim yöntemi geliştirmiştir. Carmina Burana, Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite adlı kantatlarını birleştirerek oluşturduğu Trionfi üçlemesi Başta Almanya olmak üzere pek çok ülkede bestecinin en çok seslendirilen yapıtıdır.

Carl Orff, 10 Temmuz 1895 tarihinde Almanya’nın Münih kentinde doğmuştur. Annesi yetenekli bir piyanistti. Babası subay kökenli, soylu bir aileden gelmekte idi. Carl, müzik sevgisini annesinden almıştı ve küçük yaştan başlayarak tiyatroya da düşkündü. Henüz çocukken evde oluşturduğu kukla tiyatrosu için oyunlar yazan ve besteler yapan Carl, 17 yaşına geldiğinde bir opera ve pek çok şarkı besteledi. Münih Müzik Akademisi’ne girdi.

1. dünya savaşı yıllarının ardından Münih, Mannheim ve Darmstadt’ta piyano öğretmenliği ve orkestra şefliği yaptı. Carl Orff, tiyatro yönetmenliği yapmaya başlayınca adeta bir içsel aydınlanma yaşadı. Bu dönemde çocukluk ve gençliğinde yaptığı tüm besteleri acemice oldukları gerekçesiyle yok etti. 1920 yılında tiyatroya bir daha geri dönmeyecek şekilde veda eden Orff, 1925 yılında orkestra için Prelüd’ünü, 1927 yılında üflemeli çalgılar ve klavsen için konçertino’sunu besteledi.

Münih’teki müzik okulu dahilinde bulunan ritmik jimnastik bölümü’ne yönetici olarak getirilen Carl Orff, burada çocuklar için müzik eğitimine başladı. Çocukların kavrayabileceği en temel ve basit çalgının vurmalılar olduğunu düşünen besteci Schulwerk adını verdiği projesini hayata geçirdi.

ilk çağların ilkel müziğini ortaçağın mistik müzikleriyle birleştiren Carl Orff, daha sonradan bir üçlemeye dönüşecek olan oratoryolarından ilkini 1937 yılında “Carmina Burana” adlı eserini besteledi. Carmina Burana, çoğu oldukça açık saçık Latince metinlere dayanan bir üçlemenin ilk yapıtıdır. Trionfi (Zaferler) diye adlandırılan bu üçlemenin diğer yapıtları Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite’dir. Yapıtın ilk gösterimi 1937 yılında gerçekleşti ve Orff’a büyük ün getirdi.

Ortaçağ şiirlerinin yer aldığı bir el yazmasına dayanarak hazırlanan dindışı bu eser kilisenin Carl Orff’a karşı cephe almasına yol açtı. Ancak kiliseyi umursamayan Carl Orff 1943 yılında Catulli Carmina adıyla yeni bir eser yarattı. Bu eser romalı şair Catullus’un kendi aşkını anlatsa da, şiirin eşcinsel bir aşkı mı yoksa evli bir kadına duyulan aşkı mı anlattığı tartışma konusu olduğundan, yer yer oldukça müstehcen olan metin kiliseyi iyice küplere bindirdi. Carl Orff’un son darbesi içinde aykırı cinsellik temaları ile kilise karşıtı öğeler barındıran ve antik Yunan tiyatrosu temelli Trionfo Di Afrodite adlı yapıtı oldu. Bir rivayete göre kilise bu rezilliğe göz yummayıp besteciyi aforoz etti.

Carmina Burana için sahnede beş yüz koro elemanı ve üç yüz icracı (bunların otuzu vurmalı çalgılardır) olmak üzere sekiz yüz kişinin bulunması gerekmektedir!

Carl Orff, 1924 yılında dans öğretmeni Dorothee Günther ile genç kızların müzik eğitimi için Münih’te bir okul kurdu. Bu okulda çocuklar için müzik eğitimine yönelik araştırmalar yaptı. Okul, 1944 yılında Naziler tarafından kapatıldı. 4 yıl sonra Orff’un bazı dans müziği kayıtlarının rastlantı olarak yayınlanması, geliştirdiği yöntemlerin Almanya’da yayılmasını sağladı ve çocuklar için müzik yayını yapan radyo programları başladı. Orff, çocuklardaki doğal müzik yeteneklerinin basit vurmalı ve yaylı çalgılar yoluyla geliştirilebileceğini düşünüyordu. Geliştirdiği teknikler şimdi pek çok ülkede kullanılmaktadır.

1930 yılında Münih Bach Topluluğu’nun şefi olan Carl Orff, Nazi döneminde de bu görevde kalmıştır. Orff'un Nazi partisi ile ilişkisi öne sürülse de, kesin olarak kanıtlanamamıştır. Carmina Burana adlı yapıtı 1937'deki Frankfurt ilk gösteriminden sonra Nazi Almanya'sında oldukça tutulmuştur. Felix Mendelssohn'un müziğini yasaklayan Nazi yönetiminin, William Shakespeare'in Bir Yaz Gecesi Rüyası'na yeni bir müziğin yazılması çağrısını yanıtlayan birkaç besteciden (öteki birçok besteci katılmamıştır) birisidir. Öte yandan, Orff daha Naziler yönetime gelmeden, 1917 ve 1927 yıllarında da bu oyun için müzik yazmıştı.

Carl Orff, zamanının büyük bölümünü yurtta ve yurtdışında bestecilik öğretmeye adamıştır. "Yeni bir şey yaratmak istiyorsan mutlaka eski olanı kullan" anlayışı ile yapıtlar veren Orff, 1949’da yaratığı Antigonea adlı oyunu Sofokles’in bir yapıtı üzerine besteledi.

1950 yılında Münih Müzik Lisesi’ne öğretmen oldu, 1955 yılında Tübingen Üniversitesi’nden fahri doktor oldu, 1961 yılında Salzburg’da müzik öğretmenlerini eğitmek amacıyla Orff Enstitüsü’nü kurdu.

1952 yılında Astutuli isimli komik oyununu, 1956 yılında "İsa’nın yeniden dirilişi" adındaki paskalya oyununu, 1959 yılında "Tiran Oidipus" adlı eserini besteledi.

Carl Orff, 29 Mart 1982 tarihinde Almanya’nın Münih kentinde 87 yaşında ölmüştür.

Eserleri :
• Operaları
o Der Mond (Ay) (1939)
o Die Kluge (Akıllı Kız) (1943)
o Antigonae (1949)
o Ein Sommernachtstraum (1952, rev. 1962)
o Prometheus (1968)
o De Temporum Fine Comoedia (1973)
• Bairisches Welttheater (Bavyera Dunya Tiyatrosu)
o Die Bernauerin (Bernaulu Kız ) (1947)
o Astutuli, eine bairische Komödie (1953)
• Paskalya oyunu
o Comoedia de Christi Resurrectione (1956)
• İsa'nIn doğumu oyunu
o Ludus de nato Infante mirificus (1961)
• De Temporum Fine Comoedia, Vigilia (1973, rev. 1977)
• Trionfi
o Carmina Burana (1937)
o Catulli Carmina (1943)
o Trionfo di Afrodite (1953)
• Claudio Monteverdis Klage der Ariadne, Orpheus (1925, rev. 1940)
• Orkestra icin Entrata, William Byrd'un "The Bells" eserine atifla (1539–1623) (1928, rev. 1941)
• Theatrum Mundi (Dunya Tiyatrosu)
o Antigonae (1949)
o Oedipus der Tyrann (1959)
o Prometheus (1968)
• Orff Schulwerk
o Musik für Kinder (with Gunild Keetmann) (1930–35, reworked 1950–54)


Kaynak:Biyografi.info