İsmail Haniye

Genç yaştan itibaren Filistin davasına dahil olan Haniye, 1980’lerin sonunda Hamas’ın önde gelen üyelerinden biri oldu.

İsmail Haniye, 29 Ocak 1962 tarihinde Filistin'de Gazze Şeridi'ndeki Elşati mülteci kampında doğmuştur. Ailesi 1948 yılındaki Arap-İsrail Savaşı sırasında Aşkelon şehrinden kaçarak mülteci durumuna düşmüştü. İsmail Haniye, ilköğrenimini Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistin Mültecileri Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA) tarafından yönetilen kurumlarda aldı 1987 yılında Gazze İslam Üniversitesi'nden Arap Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Hamas ile tanışması da üniversite yıllarına denk geliyor.

İsmail Haniye'nin kardeşleri Kholidia, Laila ve Sabah, İsrail vatandaşıdır ve güney İsrail'deki Tel as-Sabi'de yaşamaktadır.

İsmail Haniye, 1989 yılında I. İntifada'ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1992 yılında serbest bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından diğer İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik grubun arasına katılıp, Güney Lübnan'a sürüldü. Ertesi yıl Gazze'ye geri döndü.

1999 yılından 2004 yılına kadar, Hamas genel sekreteri Şeyh Ahmet Yasin'in özel kalem müdürlüğünü yaptı. Aralık 2005'te yapılan ve 25 Ocak 2006 tarihinde tekrarlanan Filistin Yasama Konseyi seçimlerinde Hamas lideri Halid Meşal'in Şam'da sürgünde bulunmasından dolayı listenin en başında yer aldı. Hamas'ın 132 sandalyeden 74'ünü aldığı seçimler sonucunda İsmail Haniye, 16 Şubat 2006 tarihinde Hamas'ın başbakan adayı olarak açıklandı. 19 Şubat 2006 tarihinde, ABD ve İsrail'in karşı çıkmalarına rağmen Filistin başkanı Mahmut Abbas tarafından başbakanlığa atandı. Ekim 2006'da Gazze'de El Fetih ile Hamas üyelerinin çarpışmaları sırasında konvoyuna düzenlenen saldırıdan kurtuldu. Mayıs 2007'de İsrail'in evine karşı düzenlediği füze saldırısını atlattı.

Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile El Fetih arasındaki çatışmaların zirveye çıkması üzerine, Filistin devlet başkanı Mahmut Abbas tarafından Haziran 2007'de görevinden alındı. Görevden alınmasını “anayasaya aykırı” olarak nitelendiren İsmail Haniye, Gazze’yi yönetmeye devam etti.

İsmail Haniye, 19 Şubat 2006 - 2 Haziran 2014 tarihleri arasında Filistin Ulusal Yönetimi Başbakanı olarak görev yaptı.

İsmail Haniye evlidir ve 13 çocuğu vardı. 2009 yılında ailesi ile beraber Kuzey Gazze Şeridi'nde bulunan El-Şati mülteci kampında yaşamakta iken 2010 yılında Gazze Şehri sahil mahallesi olan Rimal'da 2.500 metrekarelik arazi satın aldı. İsmail Haniye, araziyi damadının adına kaydettirdi.

2013 yılında İsmail Haniye, AKP Genel Başkanı ve dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TBMM’de düzenlediği grup toplantısına katılmıştı. İsmail Haniye, son olarak 20 Nisan 2024 tarihinde Türkiye’ye gelmiş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İstanbul’da görüşmüştü. Aynı zamanda cemaat lideri Hasan Kılıç’ın ölümü nedeniyle İsmailağa Cemaati’ni ziyaret etmişti.

İsmail Haniye, 6 Mayıs 2017 tarihinde Hamas Siyasi Büro Başkanı olarak görevlendirildi.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanlığı 2018 yılında İsmail Haniye’yi terörist olarak tanımladı. İsmail Haniye, “terörist” olarak tanımlanmasının ardından Hamas’ın diplomatik karargâhının bulunduğu ve İsrail ile zaman zaman müzakerelerin yürütüldüğü Katar’a gitti ve sürgünde yaşadı. Hamas lideri İsmail Haniye, sık sık Türkiye’ye gelen isimlerden biriydi.

İran’da, İbrahim Reisi'nin 19 Mayıs 2024 tarihindeki helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından yapılan erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Mesut Pezeşkiyan seçildikten sonra İsmail Haniye, Mesut Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak üzere Tahran'a gitti ve törende bulundu. Törenden sonra Tahran'ın kuzeyinde bulunan Devrim Muhafızları'na ait askeri lojmanda kalıyordu. İsmail Haniye, 31 temmuz 2024 tarihinde 62 yaşında İran'ın başşehri Tahran'da iken İsrail'in bir güdümlü füze saldırısı ile öldürüldü.

İsmail Haniye'nin naaşı 1 Ağustos 2024 tarihinde İran'ın başşehri Tahran'daki cenaze töreninin ardından Katar'ın başşehri Doha'ya defnedildi.

Kaynak:Biyografi.info