IV. Kılıç Arslan

15. Anadolu Selçuklu Devleti Sultanıdır.

IV. Kılıç Arslan, 1237 yılında Konya'da doğmuştur. 13. Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı olan II. Gıyaseddin Keyhusrev'in ortanca oğludur. Tam adı Rükneddin Kılıç Arslan’dır. Annesi babasının bir rum cariyesidir. II. İzzeddin Keykavus abisi ve II. Alaaddin Keykubad kardeşidir. IV. Kılıç Arslan, Moğol Hanı Göyük Han’ın tahta çıkış merasimine katılmış ve ondan aldığı sultanlık yarlığı ile dönüşte Sivas’da ağabeyi II. İzzeddin Keykavus’u azlederek yerine tahta çıkmıştır.

Babası II. Gıyaseddin Keyhusrev, 1246 yılında Antalya, Alanya’da 25 yaşında öldüğünde bir Bizans papazının kızından doğan büyük oğlu II. İzzeddin Keykavus 11 yaşındaydı. Rum cariyesinden doğan 2. oğlu IV. Kılıçarslan, 9 yaşında idi. Gürcü kraliçesi Rusudan’ın kızı 2. Tamara’dan doğan 3. oğlu II. Alaaddin Keykubad, 7 yaşında idi. II. Gıyaseddin Keyhusrev, ölmeden önce küçük oğlu II. Alaaddin Keykubad’i veliaht olarak vasiyet etmişti. Ancak güçlü vezir Celaleddin Karatay, üç şehzadeyi birlikte tahta oturtmuş, cuma hutbelerini üçü adına okutmuştur.

Celaleddin Karatay da II. İzzeddin Keykavus’un saltanat naibi oldu. Ancak vezir Şemseddin Muhammed devleti tek başına yönetmeye kalkınca Celaleddin Karatay onu 25 Mart 1249 tarihinde öldürtüp yönetimi eline aldı.

Tahta önce II. İzzeddin Keykavus geçti ve aynı yıl içinde kardeşi IV. Kılıç Arslan’ı Moğol Hanı Güyük’ün tahta çıkma töreninde hazır bulunmak üzere Moğolistan’a elçi olarak gönderdi. Moğollar IV. Kılıç Arslan’dan hoşnut kalarak onu Anadolu Selçuklu Sultanı olarak tanıdılar. IV. Kılıç Arslan 1248’de Sivas’ta tahta çıktı. Böylece II. İzzeddin Keykavus ve IV. Kılıç Arslan arasında taht kavgaları başladı. Taht kavgaları sırasında Uluborlu kalesine hapsedildi. Üçüncü ve en küçük kardeş olan II. Alaaddin Keykubad da taht kavgalarına katıldı. Ancak Anadolu’nun ileri gelenlerinin araya girmesi ve vezir Celaleddin Karatay’ın gayretleri ile üç kardeş ortak olarak saltanat sürmeye ikna edildiler. Böylece 1249 yılında Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde 8 yıl sürecek üçlü iktidar dönemi başlamış oldu.

Ortak süren bu saltanat döneminde yaş sırasıyla üç sultanın da adı hutbede okunuyor, sikke, kitâbe ve belgelere yazılıyordu; bazen de büyük sultan sıfatıyla sadece II. İzzeddin Keykavus zikrediliyordu.

II. İzzeddin Keykavus, Kızılırmak nehrinin batısında hüküm sürdü. IV. Kılıç Arslan ve II. Alaaddin Keykubad da Kızılırmak’ın doğusunda Tokat merkezli doğu illerinin başında hüküm sürdüler. 1256 yılında Moğol kumandanı Baycu Noyan tekrar Anadolu‘ya bir sefer yaptı. Aksaray yakınlarında II. İzzeddin Keykavus’un ordusunu yenilgiye uğrattı ve böylece Anadolu tamamen Moğol egemenliğine girmiş oldu.

1254 yılında Moğol hükümdarı Mengü Han’ın toplantıya çağırdığı kurultaya katılmak için yola çıkan II. İzzeddin Keykavus Sivas’a geldiğinde Celaleddin Karatay’ın ölüm haberini aldı ve kapıldığı büyük üzüntü sebebiyle Moğolistan’a gitmekten vazgeçip yerine küçük kardeşi II. Alaaddin Keykubad’ı göndermeye karar verdi, bu durumu bir mektupla Mengü Han’a bildirdi. II. Alaaddin Keykubad’ın maiyetinde Seyfeddin Torumtay, Şücâeddin Abdurrahman ve Lala Bedreddin Muslih gibi kumandan ve devlet adamları da vardı; bu kişiler, babası tarafından veliaht ilân edilmesinden dolayı sultanlığın yalnız Alâeddin Keykubad’ın hakkı olduğunu açıkça söylüyorlardı. Bunlar, Moğollar’ın para ve mala karşı duydukları zaafı çok iyi bildikleri için Selçuklu tahtının sadece II. Alaaddin Keykubad’a tevcih edileceğinden ve kendilerine de önemli mevkiler verileceğinden emindiler; çünkü yanlarında çok kıymetli hediyeler götürüyorlar, bu sebeple de korkmadan konuşuyorlardı. Bu sözlerinden dolayı onlardan hiçbiri Keykubad’a refakat etmekten alıkonulmadı ve hepsi bu şekilde Erzurum’a vardı.

Erzurum’da bir gece kalarak yemek yiyip içki içtikten sonra uyumak için odalarına çekildiler, fakat sabahleyin II. Alaaddin Keykubad odasında ölü bulundu. Ölüm sebebi araştırıldı, ancak anlaşılmadı. II. Alaaddin Keykubad 1257’da bilinmeyen nedenlerle ölünce taht da yalnızca iki kardeşe kalmış oldu.

Daha sonra Moğollar ile yapılan savaşta yenik düşen II. İzzeddin Keykavus önce Antalya’ya sonra da deniz yolu ile 1260 yılında İstanbul’a giderek Bizans'a sığındı. Bizans'dan da Kırım'a kaçtı ve 1279 yılında orada öldü.

IV. Kılıç Arslan, 1260-1265 yılları arasında tek başına hüküm sürdü.

IV. Kılıç Arslan, 1265 yılında 28 yaşında iken bir ziyafet sırasında Moğollar tarafından beklenmedik bir şekilde öldürüldü ve Konya'da Sultanlar Türbesine gömüldü. Yerine çocuk yaştaki oğlu III. Gıyaseddin Keyhüsrev (d.1259) Moğolların kuklası olarak sultan ilan edildi.

Kaynak:Biyografi.info