Mevlüt Kaplan

Mevlüt Kaplan, 20 Haziran 1930 tarihinde doğmuştur.

Mevlüt Kaplan, Konya’nın Akşehir ilçesine bağlı Ökes köyünde doğmuştur. Fadime Hanım ile inşaat ustası Mehmet Kaplan’ın oğludur. Dokuz yaşındayken annesi ve kısa süre sonra iki erkek kardeşi öldü. 1948 yılında Ereğli İvriz Köy Enstitüsü’nü bitirdi. 1955 yılında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Özel Eğitim Bölümünden mezun oldu. 1958 yılında Almanya ve İngiltere’de çocuk edebiyatı üzerine öğrenim gören Mevlüt Kaplan, 1962 yılında Londra'da Marylebone Dil Koleji'ni bitirdi.

1955 yılında başladığı askerlik hizmetini İstanbul Levazım Yedek Subay Okulu’ndan sonra, Mersin 3. Astsubay Ortaokulu’nda Yedek Subay Öğretmen olarak tamamladı

Mevlüt Kaplan, 1963 yılında Londra'da BBC Radyosu'nda şair Can Yücel ile beraber çalıştı. Ardından Konya ve Akşehir’de öğretmenlik, Mersin ve Antalya’da ilköğretim müfettişliği, İzmir’de eğitim uzmanlığı yaptı. 1965 yılında Fakir Baykurt ve 93 arkadaşıyla birlikte Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) kurucuları arasından yer aldı. 1964’te İzmir’de Özgür Eğitim Yayınevi’ni kurdu.

Yazın yaşamı, 1945 yılında Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü'nde iken başlayan ve çocuk edebiyatı sahasında oldukça üretken bir isim olan Mevlüt Kaplan, eserlerinde eğitimci kimliğini ön planda tutmuştur.

1953 yılında “Eşeğimiz ve Ben”  adlı kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesi ile yargılandı ve aklandı. 1997 yılından sonra adına edebiyat ödülü (Mevlüt Kaplan Edebiyat Ödülü) düzenlendi. 1996-2000 yılları arasında Kültür Bakanlığı danışmanlığı yaptı.

1981 yılında emekliye ayrıldıktan sonra İzmir’de oğlu Özgür adına 1964 yılında kurduğu Özgür Eğitim Yayınevi’nin başına geçti. 1997’de Mevlüt Kaplan Edebiyat Ödülü adlı yazma yarışmasını başlattı.

Mevlüt Kaplan’ın ilk şiiri "Yaylada", 1946 yılında Samsun’da çıkan Yayla dergisinde yayımlandı. Daha sonra şiir ve yazıları Ülkü, Erciyes, Edebiyat Dünyası, Kaynak, Fikirler, Sultandağı, İvris, Köy Postası, Sabah Postası, Demokrat İzmir, Cumhuriyet, Demet, Yücel, Köy ve Eğitim, İmece, Yeni Ufuklar, 20. Asır gibi dergi ve gazetelerde okuyucularla buluştu. Eğitimciler Derneği, Edebiyatçılar Derneği ve Türkiye Yazarlar Sendikası üyesi olan Mevlüt Kaplan, çocuk edebiyatı alanında çeşitli dernek ve örgütlerden çok sayıda ödül aldı. İlk ödülü, şiir dalında 1947'de Bursa Nilüfer dergisinden aldığı üçüncülüktür.

Mevlüt Kaplan, eğitimci kimliğinin gerektirdiği sorumlulukla çocuklara yönelik masallar, şiirler, romanlar, öylüler kaleme almış; derlemeler yapmıştır. Nasreddin Hoca'dan Keloğlan'a, Anadolu Masalları'ndan Kurtuluş Savaşı öykülerine, bilmecelerden tekerlemelere kadar pek çok alanda derlemeler yapan Kaplan, bu yolla çocukları eğlendirirken bilgilendirmeyi amaçlamıştır.

2009 yılında edebiyata hizmeti nedeniyle İzmir/Konak Belediyesi tarafından yaşadığı sokağa Mevlüt Kaplan adı verildi.

Köy Enstitüsü mezunu şair, yazar Mevlüt Kaplan, Türk edebiyatına kazandırdığı 648 kitap ile Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nın verilerine göre Türkiye’nin en üretken yazarı oldu.

Öğretmenlik, eğitim uzmanlığı, ilköğretim müfettişliği, Kültür Bakanlığı Seçici Kurul Üyeliği ve yayın danışmanlığı görevlerinde bulundu. Masal, şiir, öykü yazarlığının yanında ilköğretim öğrencileri için ders ve eğitim kitapları da yazdı. Yayımlanan kitap sayısı 600’ü aştı. Çağdaş Eğitim ve Köy Enstitüleri Vakfı kurularında yer aldı. İzmir’de ilk kez Türkiye İlköğretim Müfettişleri Sendikasını (TİM-DER) kurdu. CHP örgütlerinde delege, merkez ilçe yöneticiliği, halkla ilişkiler koordinatörlüğü görevlerinde bulundu. Eğitimciler Derneği, Tüm İlköğretim Müfettişleri Derneği, Atatürkçü Düşünce Derneği, Kıbrıs-Avrasya-Balkanlar Türk Edebiyatları Kurumu Derneği, Türk Dil Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir.

1958 yılında öğretmen Ayten Kaplan ile evlenen yazarın Özlem ve Özgür adında iki çocuğu vardır. Eşi Ayten Hanım 22 Şubat 2019 tarihinde vefat etti.

Özgür Eğitim yayınevini işlettiği İzmir'e taşınan Mevlüt Kaplan, yaşamını İzmir'de sürdürmektedir.

ESERLERİ:
Şiir: Anadolu Yankıları (1951), Cıvıltı (1950), Ozanca (1951), Sevgi Barışla Büyür (1996), Cumhuriyet Dönemi Çocuk Şiirleri Seçkisi (Ergun Enver ve Ahmet Özer ile birlikte 1998), Yaşama Sevinci (2002), Atatürk Şiirleri (2008), Belirli Günler ve Haftalar Şiirleri (2008), İlk Aşkım Son Şarkım (2016).

Masal: Ceylan Kuzu (1960), Peri Kızı (1960), Aksi Horoz (1960), Zallak ile Mallak (1960), Devler Arasında Bir Kız (1960), Zanuşakları (1960), Seçme Türk Halk Masalları (1963), Keloğlan ile Delioğlan (1970), Telli Turna (1975), Edi ile Büdü (1980), Ders Veren Masallar (1980), Nasrettin Hoca (1980), Kahraman Keloğlan (1980), En İyi Arkadaş Dizisi (10 Kitap / 1998), Keloğlan ile Delioğlan (1998), Cin Kuyusu (1998), Balıkçı ile Balık Kız (1998), Büyülü Gül (1998), Takla Atan Güvercin (1998), Akıl Kutusu (1998), Altın Beşik (1998), Dilli Düdük (1998), Altın Saçlı Kız  (1998), Balım Sultan (1998), Keloğlan ile Sihirli Fasulyeler (1998), Kaybolan Kedi (1998), Akıllı Keloğlan (1998), Keloğlan Masalları Dizisi (8 Kitap / 2002), Nasrettin Hoca Masalları Dizisi (8 Kitap / 2002), Yaşayan Anadolu Efsaneleri (2004), Ünlü Masallar (2008), Büyülü Gül (2008), Gülmeyen Kız (2008), Ayça Kız (2008), Keloğlan Masalları (2008), Nasrettin Hoca Gülmeceleri (2008), Anadolu Masalları (2008), Keloğlan’ın Dersi (2008), Çiçek Kız (2008), Üç Elma (2008), Dağların Çiçeği (2008), Sihirli Sandık (2012), Gülmeyen Kız (2012), Ayça Kız(2012), Altın Kaz (2012),Yaşayan Anadolu Efsaneleri I-II (2014).

Öykü: Çalışan Kazanır Dizisi (8 Kitap / 1983), Okuyan Bilir Dizisi (10 Kitap / 1983), Yolun Öteki Ucu (1990), Serçeler Yakına Konar (1996), Bir Arpa Boyu Uygarlık (1996), Mektuplar Barış Olsa (1999), Sabahlar Günaydınla Başlar (2000), Öyküler Ne Söyler? (2000), Beyaz Mendil (2001), Günaydın Çocuklar (2001), Ağlayan Duvar (2002), Dumanlı Kaya (2002), Kurtuluş Savaşı Öyküleri (İlköğretim 2008), Kurtuluş Savaşı Öyküleri (Ortaöğretim 2012).

Roman: Köylü Aşkı (1953), Bücür Osman (1958), Barış Ülkesi (1980), Tren Düdükleri (1994), Köyün Demircisi (1996), Kınalı Güvercin (2000), İzmir’in Kavakları (2015)

Gezi: Adada Bir Yıl (1962), Mavi Sularda (1993).

Derleme: Öğretici Bilmeceler (1980), Eğitici Gülmeceler (1980), Bilmece Gülmece (1983), Tekerleme Şekerleme (1983), Nasrettin Hoca ve Gülmeceleri (2008), Bilmeceler (İlköğretim, 2008), Bilmeceler (Ortaöğretim, 2008),

İnceleme: Küme ve Grupla Çalışma Tekniği (1964), Anılarla Atatürk (1980), Nasrettin Hoca (1985), Çağdaş Eğitim ve Köy Enstitüleri (1993), Aydınlanma Devrimi ve Köy Enstitüleri (2002), Belirli Günler ve Haftalar (2005), Toroslardan Doğan Güneş İvriz Köy Enstitüsü (Dündar Aydoğdu ile 2015), Vatansever Bir Eğitim Devrimcisi Mustafa Necati (2017). Okul ders, yardımcı ders ve tatil kitaplarıyla birlikte irili ufaklı kitap sayısı 600’ü geçkindir. Okul Öncesi Eğitim kitapları 16, Okul Öncesi Masal kitabı 22, Sözlük Grubu 7, Ders Kitabı ve Yardımcı Ders Kitabı 13.

Çeviri: Andersen Masalları (10 Kitap / 1998), Grimm Masalları (10 Kitap / 1998), Lafonten Masalları Dizisi (19 Kitap / 1998-2008), Behrengi Dizisi (8 Kitap / 2002), Ezop Masalları Dizisi (13 Kitap / 1998-2008), Doğu-Batı Dünya Klasikleri 32 kitap (2015), Masal Kitabı 141, Okul Öncesi Masal Kitabı 73 tanedir.

Kaynak:Biyografi.info