Pakize Tarzi

Türkiye'nin ilk jinekoloğu, ilk özel kadın doğum kliniği kurucusu ve İstanbul Boğazı'nı yüzerek geçen ilk kadındır. 

Pakize Tarzi, 1909 yılında Osmanlı döneminde Ziraat Bankası Suriye genel müdürü olan babası İzzet Saltık Bey'in kızı olarak babasının görev yaptığı Halep'te dünyaya geldi. Aslında 1912 yılında doğmuştur ancak nüfus kağıdına 1909 yazılarak Tıp Fakütesi'ne gidebilmesi için yaşı büyütülmüştür.

Çocukluğu Şam’da geçen Pakize Tarzi, dört kız kardeşi, annesi, büyükanneleri, amcaları, dayıları ile beraber büyük bir köşkte yaşadı. Ailesi, 1918 yılında İngiltere'nin Şam'ı işgal etmesi üzerine Adana'ya, Adana'nın Fransa tarafından işgali üzerine Konya'ya taşındı. Pakize Hanım, ortaokul diplomasını Konya'daki Sörler Okulu'ndan aldı.

Konya’da iken 1920 yılında Delibaş Mehmet’in öncülüğünü yaptığı Delibaş İsyanı sırasında ablasının ölmesi, Konya Merkez Komutanı amcası Mustafa Tevfik Bey'in esir düşmesi üzerine Bursa'ya taşındılar. Lise öğrenimini Bursa Amerikan Kız Koleji'nde yatılı olarak tamamladıktan sonra tıp okumaya yöneldi. Ailesi, Pakize'nin okuması için İstanbul'a taşındı. Mahkeme kararıyla yaşını büyütüp Darülfünun'da fizik ve kimya bilimleri okumaya başladı.

Hariciye ve histolojide amatörlük yılını geçirdi; yurt dışından gelen öğrenciler ile ilgilendiği görevler aldı. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK'ün kız tıp öğrencilerinin köyleri görmesini istemesi üzerine geliştirilen proje kapsamında üç hafta Anadolu’da çalıştı; kadınların sorunlarını tespit etmeye çalıştı. Bu deneyim, kadın doğum branşını seçmesinde etkili oldu.

1932 yılında Darülfünun Tıp Fakültesi'nden mezun oldu; üniversitedeki ilk kadın asistan olarak başında Wilhelm Liepmann'ın bulunduğu Haseki Kadın Hastalıkları Kliniği'nde çalışmaya başladı.

Pakize Tarzi, 1932 yazında İstanbul Boğazı'nda yapılan yüzme yarışlarına katıldı. İstanbul Boğazı'nı yüzerek geçen ilk kadın ünvanını aldı.

Kadın hastalıkları ve doğum alanında uzmanlık eğitimi aldığı sırada Profesör Wilhelm Liepmann ile pek çok ameliyata girdi ve zor tedaviler uyguladı. İhtisasını bir buçuk senede tamamladı ve İstanbul Üniversitesi 1. Kadın Doğum Kliniği'nin ilk kadın uzmanı sıfatını elde ederek üniversiteden ayrıldı. 21 Temmuz 1949’da Cağaloğlu'nda bir muayehane açtı. Pakize Tarzi burada 1998 yılına kadar aktif olarak çalıştı.

İhtisası sırasında tanışıp nişanlandığı Afganistan kraliçesinin kardeşi olan bir prens Fettah Tarzi ile evlendi. Afgan Kralı Emanullah Han'ın yeğeni olan eşiyle üç yıl kadar Roma'da yaşadı. Roma'da iken üniversiteye başvurarak diplomasını onaylattı ve Tıp Fakültesi'nde doktorluk yaptı. İlk çocuğunun doğumu için İstanbul'a döndü; İstanbul'da kalıp çalışmaya karar verdi.

Bir süre doçent vekili olarak Tıp Fakültesi Histoloji kürsüsünde ders verdi; 1939’da 1. Kadın Doğum Kliniğine uzman asistan olarak atandı. Üniversitede çalışmaları devam ederken muayenehane açtı. Üniversitede doçentlik sınavı için başvuran Tarzi, tezi kabul edildiği halde, uygulamalı ders anlatımı sınavında 45 dakikayı tamamlamadığı için doçentliği kabul edilmeyince üniversiteden ayrıldı.

Pakize Tarzi, üniversiteden ayrıldıktan sonra muayenehanesinde çalışmaya devam etti ve İstanbul'daki özel hastanelerde doğum yaptırdı. Sadece kadın doğum hastalarına hizmet verecek bir klinik ihtiyacını gördü. 21 Temmuz 1949 tarihinde Şişli’de Türkiye'nin ilk kadın doğum kliniğini açtı. Klinikte, "heparin" denilen bir ilacın alerji yarattığı, kangrene yol açtığının saptanması ile Türk dünya basınında ilgi odağı oldu. 1966'da Şişli'deki binasını boşaltmak zorunda kaldı ve kliniğini Nişantaşı'ndaki yeni bir binaya taşıdı. 1998'e kadar klinikte aktif olarak çalıştı. Binlerce kişinin doğumunu gerçekleştirdi.

Yazar Müfide Ferit, 1948 yılında Türkiye'deki ilk Soroptimist kulüp olan İstanbul Soroptomist Kulübü Pakize Tarzi ile birlikte kurdu. 25 yıl İstanbul Soroptomist Derneği'nin başkanlığını yaptı. 

Pakize Tarzi, 1935 yılında Afganistan kraliçesinin kardeşi olan bir prens Fettah Tarzi ile evlendi. Fatma, Zeynep ve Mahmut isimlerinde 3 çocuğu vardı.

Pakize Tarzi, 18 Ekim 2004 tarihinde İstanbul’da 95 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info