Şevki Balmumcu

Ankara’da şu an opera binası olarak kullanılan, yapıldığında “Ankara Sergi Evi” olan binayı yapan mimardır.

Şevki Balmumcu, 1905 yılında İstanbul’da doğmuştur. Babası Telgrafçı Eşref Balmumcu’nun mesleğinden ötürü, Şevki Balmumcu’nun çocukluğu Beykoz, Çanakkale, Konya, Kütahya'da geçti.

1924 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’ne girdi ve İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisinden mimar olarak 1928 yılında mezun oldu. Okuduğu okul Osman Hamdi Bey tarafından 1882'de Sanayi-i Nefise Mektebi adı ile kuruldu ve 1928 yılında adı yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi oldu, 1982 yılında da adı Mimar Sinan Üniversitesi oldu. 2004 yılında da Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi oldu.

1928 ile 1930 yılları arasında Yalova Kaplıcası’nın onarımında ve 1930-1932 yılları arasında Seyr-i Sefain Umum Müdürlüğü’nde kontrol mimarı olarak görev yaptı.

Şevki Balmumcu, 1930 ile 1932 yılları arasında Bursa’daki Tayyare Sineması olmak üzere birçok yapının kontrol mimarı olarak görev yaptı.

Elazığ’da bir ‘Sinema ve Büro Binası’ proje yarışması için hazırladığı tasarım birinci olur, ardından 1933 yılında Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti’nin Ankara için yapılacak ve Türkiye mimarlık tarihinde önemli bir yere sahip olan ‘Ankara Sergi Evi’ne yönelik açtığı uluslararası proje yarışmasına katıldı.

Şevki Balmumcu, 1933 yılında Ankara Sergievi binası için açılan yarışmayı kazandı ve 1933-1934 yıllarında inşa edildi.

Ankara Sergievi binası

1934 yılında inşaatı biten Ankara Sergievi binası, Milli Eğitim Bakanlığı'nın isteği üzerine yapı 1948 yılında Alman mimar Paul Bonatz tarafından opera binasına dönüştürüldü. Yapının özgün halinden uzaklaşması Şevki Balmumcu'yu son derece üzmüş ve kendisini mimarlık mesleğinden uzaklaştırmıştır. Şevki Balmumcu, bu olaydan sonra bir daha Ankara’ya gitmemiştir.

Ankara Sergievi (bugün Opera binası) Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'nin, çeşitli sergiler düzenlemek üzere, 1933 yılında, Uluslararası Proje Yarışması sonucu uygulanmıştır. Yarışmada birinciliği, 16 Türk ve 10 yabancı mimar arasında, Şevki Balmumcu ve İtalyan Paolo Vietti Violi paylaşmış ancak daha ekonomik oluşu nedeniyle Şevki Balmumcu'nun tasarımı-Türk mimarlarını da teşvik etmek için- seçilmiştir. 1946 yılında, Ankara'da, bir Opera Binası ihtiyacı doğmuş ve yeni bir yapı yapmaya ekonomik koşullar elvermediği için, bakımsız durumdaki Sergievi'nin Operaya dönüştürülmesine karar verilmiş ve dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından, 1946 yılında, Alman mimar Paul Bonatz görevlendirilmiştir.

Ankara Sergievi binası Türkiye’nin simgesi olarak nitelendirilir. Aynı zamanda faaliyette olduğu süre boyunca Atatürk’ün ilerici düşüncelerinin ortaya çıktığı sanatsal sergilerin yapıldığı bir yer haline geldi.

Şevki Balmumcu, girdiği birçok mimari proje yarışmalarında etkileyici çalışmalara imza atar ve birçok yarışmayı da kazanır. 1933-1935 yılları arasında ‘Tokat Atatürk Anıtı Kaidesi’ ve ‘Terzili Kaplıcası Oteli Proje Yarışması’nda, 1935-1936 yıllarında Çocuk Esirgeme Kurumu’nun ‘Ankara Kapalı Havuz, Sinema ve Büro Binası Proje Yarışması’nda, 1936-1937 yıllarında ‘İstanbul Yolcu Salonu Binası Proje Yarışması’nda birincilik; ‘Samsun Halkevi Proje Yarışması’nda ikincilik kazanır.

1933 yılındaki başarısından sonra birçok mimari proje yarışmaların kazanan Şevki Balmumcu 1941-1958 yılları arasında Tekel Genel Müdürlüğünde inşaat büro şefi olarak çalıştı. 1958’den sonra bağımsız olarak meslek yaşamına devam etti ancak bu dönemde kayda değer pek bir çalışması olmadı.

Hayatında yaşadığı yokluk, açlık, yalnızlık, umutsuzluk onun ruh sağlığını derinden etkiledi. Bir süre akıl sağlığı kliniğinde kaldı.

Şevki Balmumcu, 20 Nisan 1982 tarihinde İstanbul’da 77 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info