Zülfü Livaneli

Türk müzisyen, politikacı, yazar ve yönetmen. Gerçek adı Ömer Zülfü Livaneli’dir. Albümleriyle birçok ödüle layık görülmüş, eserleri, Joan Baez, Maria Farandouri, Maria del Mar Bonet gibi dünyaca ünlü müzisyenler tarafından yorumlanmıştır. Elia Kazan, Jack Lang, Vanessa Redgrave, Arthur Miller, Mihail Gorbaçov gibi ünlülerle birlikte dünya kültürünün ilerlemesi ve sanatın gelişimine katkıda bulunmak için çalışmalarda bulunmuştur. Kültür, sanat ve politika alanında birçok projeye imza atmış olan Livaneli’nin çektiği filmler, ABD, Fransa, Almanya, İsviçre, ve Japonya gibi ülkelerde de gösterime girmiştir. Yayınlanmış 7 kitabı, 25 albümü, 300 bestesi ve uzun metrajlı olarak çektiği 3 filmi vardır.
20 Haziran 1946 yılında Mustafa Sabri Livaneli ve Şükriye Livaneli’nin çocukları olarak Konya'nın Ilgın ilçesinde dünyaya geldi. Aslen Artvin’in Yusufeli ilçesinin Livane Sancağı kökenlidir. Tam adı Ömer Zülfü Livanelioğlu'dur. Henüz küçük yaşlardayken müzikle ilgilenmeye başladı ve bağlama çalmayı öğrendi. Ankara Bahçelievlerdeki Cumhuriyet lisesi mezunudur. Zülfü Livaneli ABD Fairfax Konservatuarı'nı bitirmiştir.

1964 yılında Ülker Tunçay ile evlenen Livaneli çiftinin 1966’da kızları Aylin Livaneli dünyaya geldi.

Politik duruşu sebebiyle, 1971’de yaşanan darbe sonrasında cezaevine giren sanatçı 1972 yılında İsveç’e yerleşti.

Stockholm’da bir yıl müzik eğitimi gördü. 1973’te ilk albümü Chants Revolutionnaires Turcs’ü Belçika’da yayınladı. 1975 yılında mezun olduktan sonra, çalışmalarını uzunçalar olarak kaydetti. Bağlama çalarak yaptığı geleneksel türkü formundaki müziğiyle batı enstrümanlarını bir arada kullanıyordu. Zengin ve farklı bir müzikal altyapı oluşturmaya başlamıştı.

1976’da Otobüs filminin müziklerini yazan sanatçı, daha sonraki yıllarda da filmler için beste yapmaya devam etti.

Nazım Hikmet'in şiirlerinden bestelediği şarkılarını, 1978 yılında yaptığı "Nazım Türküsü" albümünde bir araya getirdi. Müziği geniş kitlelere ulaşmaya başladığında, dünyaca ünlü pek çok müzisyenin de ilgisini çekmeye başladı. Maria Faranduri ve Mikis Theodorakis'le çeşitli ülkelerde konserler verdi, plaklar doldurdu.

Ekim 1986'da Cengiz Aytmatov'un daveti üzerine Federico Major, Yaşar Kemal, Arthur Miller ve diğer ünlü sanatçı ve düşünürlerin katıldığı Issyk - Kul Forumu'nda yer aldı.

1987’de senaryosunu da yazdığı ilk filmi “Yer Demir Gök Bakır” için kamera arkasına geçti. German Camera Award ve San Sebastián International Film Festival tarafından ödüle layık görülen ilk filmin başarısı büyük oldu.

1988’de çektiği ikinci uzun metrajlı filmi, “Sis”te, ünlü aktör ve yönetmen Elia Kazan rol alıyordu. Kazan’ın aktör olarak rol aldığı son film olan Sis, Montpellier Mediterranean Film Festival ve Valencia Festival of Mediterranean Cinema gibi iki önemli festivalden de ödülle döndü.

1993’te sanatçı Şahmaran filmini çekti. Türkan Şoray ve Mehmet Balkiz’in başrollerinde oynadığı film, diğer iki filmine göre daha az ses getirdi. Şahmaran, 1976’dan itibaren yaklaşık 30 film bestelediği, aralarında, “Sürü”, “Yol” ve “Yılanı Öldürseler” gibi önemli yapımlar için yazdığı şarkılar da olan, film müziği çalışmalarının sonuncusuydu. Livaneli aynı yıl ilk kitabı olan "Diktatör İle Palyaço"yu yayınladı.

1994’te ikinci kitabı “Sosyalizm Öldü mü?” çıktı. Sanatçı aynı yıl, yerel seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye başkanlığına aday oldu.

1996’da merkezi Paris’te bulunan UNESCO tarafından büyükelçi olarak seçildi.

Livaneli, 1999 yılında San Remo’da En İyi Besteci ödülüne layık görüldü. Müzik eserleri Londra, Moskova, Berlin, Atina, İzmir Senfoni orkestraları tarafından icra edildi ve Zubin Mehta, Simeon Kogan gibi şeflerce yönetildi. Türkiye dışında Çin Halk Cumhuriyeti, İspanya, Güney Kore ve Almanya’da da çok satanlar arasına giren romanlarıyla, Balkan Edebiyat Ödülü’ne, ABD’de Barnes and Noble Büyük Yazar Ödülü’ne, İtalya ve Fransa’da Yılın Kitabı Ödülü’ne, Türkiye’de ise Yunus Nadi Abalıoğlu Ödülü’ne ve Orhan Kemal Roman Ödülü’ne layık görüldü.

1998'te,“Orta Zekalılar Cenneti", "Arafat'ta Bir Çocuk", "Livaneli Besteleri-Nota" kitaplarını yayınlayan sanatçı, 1999 yılında ikinci kez İstanbul Büyükşehir Belediye başkanlığına aday oldu.

2001 yılında "Bir Kedi Bir Adam Bir Ölüm", "Engereğin Gözündeki Kamaşma” kitaplarını yayınladı.

Zülfü Livaneli, 1994 yerel seçimlerinde, Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na aday oldu. Anavatan Partisi'nin adayı İlhan Kesici, Refah Partisi'nin adayı Recep Tayyip Erdoğan ve Doğru Yol Partisi'nin adayının Bedrettin Dalan olduğu çekişmeli seçim sürecinde oyların %20,30'unu alan Zülfü Livaneli üçüncü geldi. Recep Tayyip Erdoğan ise %25,19'luk bir oranla Belediye Başkanı seçildi.Zülfü Livaneli, 2002 genel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'den İstanbul milletvekili seçildi. 2004 yılında Partinin 13. Olağanüstü Kurultayı'nda yeter sayıda imza bulamadığı için genel başkan adayı olamadı ve parti yönetimini ağır şekilde suçlayarak istifa etti.

2004 yılında partisinden istifa edip bağımsız milletvekili olan sanatçı, 2005’te, Mikis Theodorakis ve Kanada'da yaşayan bilim adamı Apostolos Papageorgio ile birlikte, antik dönemin en önemli hekimlerinden biri olan Efesli Soranos adına verilen 'Soranos Dostluk ve Bilim Ödülü'nü aldı.

18 Temmuz 2006’da, Yunanlı besteci ve yorumcu Mikis Theodorakis adına verilmeye başlayan, Türk-Yunan dostluğuna katkıda bulunanların ödüllendirildiği Theodorakis Ödülü’nün sahibi oldu.

Livaneli, halen Vatan Gazetesi'nde köşe yazarlığı yapmakta ve UNESCO kültür elçiliği görevine devam etmektedir.

ÖDÜLLERİ:

Theodorakis ödülü - Temmuz 2006

Soranos Dostluk Ödülü - Ekim 2005

En İyi Film Müziği - Sürü-1978 - Sinema Yazarları Derneği (SİYAD)

En İyi Film Müziği - Yılanı Öldürseler -1982- Ankara Sanat Evi

Yılın Plağı Ödülü, Yunanistan - Maria Faranduri Livaneli Söylüyor -1982

Cannes Film Festivali Altın Palmiye Ödülü - Film Müziği-Yol -1982

Alman Plak Eleştirmenleri Derneği Yılın Plağı Ödülü - Maria Faranduri Livaneli Söylüyor -1993

Edison Ödülü, Hollanda - Maria Faranduri Livaneli Söylüyor -1983

Altın Plak Ödülü - Livaneli-Theodorakis- Güneş Topla Benim İçin -1986

Yılın Müzisyeni, Türkiye - 1984 Nokta Dergisi- Doruktakiler

Cannes Film Festivali - 1987 Özgün Bir Bakış

En İyi Yabancı Film Ödülü-San Sebastian Film Festivali, İspanya - Yer Demir Gök Bakır -1987

'Hıristiyan Sinema Örgütü -OCIC'

Köln Foto Kino Fuarı, B. Almanya - 1987 'Altın Kamera' (Jurgen Jurges)

En İyi Film Yönetmeni, Türkiye - 1989 Nokta Dergisi- Doruktakiler

Montpellier Festivali Altın Antigone Birincilik Ödülü - 1989 Sis

Valencia Altın Palmiye Birincilik Ödülü - Sis- 1989 En İyi Yönetmen Ödülü

Avrupa Film Akademisi En İyi Film Adaylığı - 1989 Sis

Fransız Eleştirmenlerince Avrupa'nın En İyi On Filminden biri - 1989 Sis

En İyi İkinci Film Ödülü - 1989 Antalya Film Festivali-Sis

Abdi İpekçi Ödülü - 1996

Abdi İpekçi Ödülü - 1997

Balkan Edebiyat Ödülü, Türkiye, 1997 Engereğin Gözündeki Kamaşma

Premio Luigi Tenco Uluslararası Besteci Ödülü, San Remo, İtalya - 1999

37. Antalya Altın Portakal Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü - 1999

Yunus Nadi Roman Ödülü, Türkiye - 2001 Bir Kedi Bir Adam Bir Ölüm

ALBÜMLERİ:

1973-Chants Revolutionnaires Turcs

1975-Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz

1977-Merhaba

1978-Nazım Türküsü

1978-Otobüs(Sdt.)

1979-Alamanya Beyleri

1979-Atlının Türküsü

1980-Günlerimiz

1980-İnce Memet Türküsü

1982-Livaneli Söylüyor

1983-Yol (Sdt.)

1983-Eine Auswahl

1983-Ada

1984-İstanbul Konseri

1985-Güneş Topla Benim İçin

1986-Zor Yıllar

1987-Gökyüzü Herkesindir

1988-Film Müzikleri

1990-Crossroads

1993-Saat 4 Yoksun

1995-Neylersin

1996-Janus

1996-Yangın Yeri

1997-Livaneli & Theodorakis: Birlikte

1999-London Symphony Orch. Plays Livaneli

1999-Unutulmayanlar

2001-İlk Türküler

2002-Nazım Türküsü (yeniden basıldı)

2005-Hayata Dair

2010-Veda Film Müzikleri

2013-Gökkuşağı Gönder Bana

2016-Livaneli 50. Yıl "Bir Kuşaktan Bir Kuşağa"

Kitapları:
- Gökyüzü Herkesindir (2020)
- Şapka (2019)
- Rüzgârlar Hep Gençtir (2019)
- Gölgeler (2018)
- Elia ile Yolculuk (2017)
- Huzursuzluk (2017)
- Konstantiniyye Oteli (2015)
- Kardeşimin Hikayesi (2013)
- Edebiyat Mutluluktur (2012)
- Harem (2012)
- Serenad (2011)
- Sanat Uzun Hayat Kısa (2010)
- Son Ada (2008)
- Sevdalım Hayat
- Leyla'nın Evi
- Gorbaçov´la Devrim Üstüne Konuşmalar
- Mutluluk (2002)
- Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm
- Livaneli Besteleri
- Engereğin Gözündeki Kamaşma
- Sosyalizm Öldü Mü?
- Diktatör ile Palyaço
- Türkiye Orta Zekalılar Cenneti
- Sis
- Dünya Değişirken
- Geçmişten Geleceğe Türküler
- Arafat'ta Bir Çocuk

Filmleri ve Dizileri :
Yönetmen :
2011 - Elia's Journey (Sinema Filmi)
2010 - Veda (Sinema Filmi)
1993 - Şahmaran (Sinema Filmi)
1988 - Sis (Sinema Filmi)
1987 - Yer Demir Gök Bakır (Sinema Filmi)

Senaryo :
2011 - Guardian of the Harem (Sinema Filmi)
2010 - Veda (Sinema Filmi)
2007 - Mutluluk (Sinema Filmi)
1993 - Şahmaran (Sinema Filmi)
1988 - Sis (Sinema Filmi)
1987 - Yer Demir Gök Bakır (Sinema Filmi)

Yapımcı :
1993 - Şahmaran (Sinema Filmi)
1990 - Boğaziçine Sığınanlar (TV Dizisi)

Oyuncu :
2017 - Yaşar Kemal Efsanesi (Kendisi) (Sinema Filmi)
2016 - Üvey Evlat (Kendisi) (Sinema Filmi)

Eser :
2007 - Mutluluk (Sinema Filmi)
1982 - Arafat'ta Bir Çocuk (TV Filmi)

Müzik :
2013 - Ankara'nın Güneydoğusu (Kısa Film)
2012 - Veda (TV Dizisi)
2011 - Guardian of the Harem (Sinema Filmi)
2011 - Elia's Journey (Sinema Filmi)
2010 - Veda (Sinema Filmi)
2008 - Vicdan (Sinema Filmi)
2008 - Gurbet Kuşları (TV Dizisi)
2007 - Mutluluk (Sinema Filmi)
1993 - Şahmaran (Sinema Filmi)
1991 - Uzlaşma (Sinema Filmi)
1990 - Boğaziçine Sığınanlar (TV Dizisi)
1988 - Yedi Uyuyanlar (Sinema Filmi)
1988 - Sis (Sinema Filmi)
1987 - Yer Demir Gök Bakır (Sinema Filmi)
1986 - Kobay (Sinema Filmi)
1985 - Kan (Sinema Filmi)
1984 - Gülibik (Sinema Filmi)
1981 - Yılanı Öldürseler (Sinema Filmi)
1981 - Yol (Sinema Filmi)
1980 - Çıraklar (Kısa Film)
1979 - Hazal (Sinema Filmi)
1978 - Sürü (Sinema Filmi)
1978 - Maden (Sinema Filmi)
1974 - Otobüs (Sinema Filmi)
2016 - Güneş Doğarken (Beste) (Kısa Film)
1978 - Sürü (Müzik Koordinatörü) (Sinema Filmi)


Kaynak:Biyografi.info