Asaf Çiyiltepe

Ülkemizde politik tiyatronun öncü ismi…

Asaf Çiyiltepe, 1934 yılında Ankara’da doğmuştur. İlk ve ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne yazıldı. Tıp eğitimi gördü ama hekimliği değil lise sıralarındaki hayalini seçti, tiyatrocu oldu. 1954 yılında tıp öğrenimi yarıda bırakarak 1956 yılına kadar özel tiyatro olan Cep Tiyatrosu'nda oyunculuğa başladı.

1958 yılında Fransız Dışişleri Bakanlığı bursunu kazanarak gittiği Fransa’da ayrıca Almanya, İsveç ve Finlandiya’da tiyatro araştırmaları yaptı. 1958 yılında Théatre National Populaire’de yönetmen yardımcılığı, 1959 yılında Comédi de Saint-Etienne ve Compaigne Chavert’de yönetmenlik ve oyunculuk yaptı.

1960 yılında Türkiye’ye dönüşünde Muhsin Ertuğrul yönetimindeki İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'na girdi. Burada Çılgın Dünya ve Bir Halk Düşmanı oyunlarını yönetti. Daha sonra buradan ayrılarak arkadaşlarıyla 1962 yılında İstanbul’da kurduğu “Arena Tiyatrosu” ve 1963 yılında Ankara’da kurduğu “Ankara Sanat Tiyatrosu”nda (AST) yönetmenlik yaptı. Jaroslav Hasek’in “Aslan Asker Şvayk”, Marcel Ayme’nin “Başkalarının Kellesi”, Ion Luca Caragiale’nin “Kayıp Mektup”, Alfred Jarry’in “Kral Übü”, yazar Samuel Beckett’in “Godot'u Beklerken”, Nikolay Vasilyeviç Gogol’un “Ölü Canlar”, Cahit Atay’ın “Sultan Gelin” gibi oyunlarını sahneye koydu ve bazılarında rol aldı. Yazar Bertolt Brecht’in “Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı” adlı oyununu sahneye koydu.

1967 yılında Orhan Kemal'in 72. Koğuş adlı oyununu sahneledi. 72. Koğuş o yıl Sanat sevenler Derneği tarafından yılın en iyi oyunu seçildi.

Asaf Çiyiltepe, Fransa’da yaşadığı dönemde TNP’de öğrendiklerini aktarmaya çalıştı. Halk tiyatrosu kavramı ile Türk tiyatrosunda yeni bir dönem başlattı. Kalıplaşmış tiyatro anlayışını araştırmacı, toplumcu ve dinamik uygulamalarla yıkmaya çalıştı.

1953-57 arasında Mavi ve Yenilik dergilerinde yüz kadar şiiri yayımlandı. Şiirlerini “Uzak” adlı bir dosyada topladıysa da bu dosya basılmadı. 1957 Yunus Nadi Abalıoğlu Şiir Armağanı birinciliğini, “72. Koğuş” ile 1967 En İyi Yönetmen Ödülünü kazanmıştı. Kral Übü (Alfred Jarry’den, 1962) adlı bir çevirisi vardır.

Asaf Çiyiltepe, 2 Haziran 1967 tarihinde bir Anadolu turnesi sırasında Gaziantep ilinin İslâhiye ilçesi yakınlarında geçirdiği trafik kazası nedeni ile kaldırıldığı Ankara Hacettepe Hastanesi’nde 7 Haziran 1967 tarihinde 33 yaşında yaşama veda etti.

Yönetmenliğini Yaptığı Oyunlar :
1966 - 1967 - 72. Koğuş : Orhan Kemal - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1965 - Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı : Bertolt Brecht - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Sultan Gelin : Cahit Atay - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1965 - Aslan Asker Şvayk : Jaroslav Hasek - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Başkalarının Kellesi : Marcel Ayme- Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Kayıp Mektup : Ion Luca Caragiale- Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Kral Übü : Alfred Jarry- Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1963 - Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı : Bertolt Brecht - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1963 - Godot'u Beklerken : Samuel Beckett - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1963 - Ölü Canlar : Nikolay Vasilyeviç Gogol - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1961 - Çılgın Dünya : Lope de Vega - İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları
1961 - Bir Halk Düşmanı : Henrik Ibsen - İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları

Rol Aldığı Tiyatro Oyunları :
1965 - Bozuk Düzen : Güner Sümer - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1965 - Aslan Asker Şvayk : Jaroslav Hasek - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1965 - Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı : Bertolt Brecht - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Başkalarının Kellesi : Marcel Ayme- Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Kayıp Mektup : Ion Luca Caragiale- Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1964 - Kral Übü : Alfred Jarry- Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1963 - Gizli Ordu : Brendan Behan - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)
1963 - Ölü Canlar : Nikolay Vasilyeviç Gogol - Ankara Sanat Tiyatrosu (AST)


Kaynak:Biyografi.info