Tunca Yönder

Tunca Yönder, 1 Ocak 1938 tarihinde Ankara’da doğmuştur. Annesi Öğretmen Rukiye Yönder, babası Tümgeneral-Danıştay üyesi Nazmi Yönder’dir. Tunca Yönder, İlkokula İstanbul Yeşilköy’de başlamış, okulu babasının subay oluşu nedeniyle tayin oldukları Erzurum’da bitirmiştir. Ortaokulu Balıkesir’de Liseyi de Manisa Lisesinde bitirmiştir.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Üniversitede öğrenci iken 1955 yılında Türkiye Milli Talebe Federasyon tiyatrosunda Tuncel Kurtiz’in sahneye koyduğu “5 gün” adlı tiyatro oyununda oynayarak tiyatro hayatına başlamıştır. Oynadığı ikinci oyun da Orhan Asena’nın “Korku” adlı oyunu olmuştur.

Daha sonra 1952 yılında Avni Dilligil’in yönetiminde kurulmuş olan İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosuna 1956 yılında geçmiş oradaki oyunlarda görev almıştır. 1961 yılında Haldun Dormen tiyatrosunda profesyonel olarak çalışmaya başladı.

1963 yılında Ankara Sanat Tiyatrosu'nun kurucuları arasında yer aldı. Tiyatro oyunculuğu yaptı, senarist ve reji asistanı olarak yıllarca tiyatroya emek verdi.

1964-1966 yılları arasında askerlik görevini Yedek subay olarak yaptı. Bu sırada da Ankara Radyosuna “Arkası Yarın”,”Çocuk Bahçesi” ve “Radyo Tiyatrosu” saatleri için Balzac, Dostoyevski, Goncherov gibi ünlü yazarların romanlarını uyarlamıştır. Bunların arasında Albay Chabert Oblomov, Sahne Işıkları, Bülbülü Öldürmek, Jack, Kaçırılan Çocuk, Karamazov Kardeşler akla ilk gelenlerdir.

Askerlik görevini bitirdikten sonra Ankara Sanat Tiyatrosuna geri dönen Tunca Yönder, Pazar Gezintisi, Nikolay Vasilyeviç Gogol’un Müfettiş ve Maksim Gorki’nin Küçük Burjuvalar oyununda baş rolleri oynamıştır.

1968 yılında Ankara Halk Oyuncuları Tiyatrosu’na geçti. Burada Yaşar Kemal’in Teneke ve Çetin Altan’ın Komisyon adlı oyunlarında oynadı. Ertesi yıl Vasıf Öngören, Halil Ergün, Mustafa Alabora ve Erdoğan Akduman’la birlikte Ankara Birliği Sahnesinin kuruluşuna katılan Yönder aynı yıl tiyatroyu bırakmıştır.

1967 yılında TRT'nin açtığı sınavla Ankara Televizyonunun ilk kadrosunda yer aldı. BBC uzmanlarından ve hocalarından eğitim aldı. 31 Ocak 1968 günü açılan TRT Ankara Televizyonunun ilk drama yayını olan ve 6 Şubat 1968 gecesi yayınlanan İbrahim Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı oyununu televizyona uyarlamış ve yönetmiştir. Tunca Yönder, 20 Ekim 1968 günü TRT kurumunun kuruluşunda yevmiyeli olarak göreve başlayan 38 kişilik çekirdek kadro içindedir.

TRT Ankara Televizyonunda başta dramalar olmak üzere çeşitli programlara yönetmen olarak imza attı. 12 Mart 1971 tarihinde muhtıradan sonra askeri yönetim tarafından önce Erzurum Radyosu emrine verildi, Danıştay’ın vermiş olduğu “yürütmeyi durdurma” kararı üzerine görevine döndü, bu defa da bizzat TRT genel müdürü Musa Öğün’ün ısrarlı baskıları sonucunda istifa etmek zorunda kaldı.

1970 yılından sonra sadece televizyon ve sinema ile ilgilendi.

Tunca Yönder, 6 Şubat 1969 gecesi TRT Ankara Televizyonu'nda yayınlanan ilk TV draması “Şair Evlenmesi”nin yönetmenliğini yaparak Türk televizyonları'nın ilk drama yönetmeni ünvanını almıştır.

1970’li yıllarda başlayan çağdaş Türk reklamcılığının ilk üç yönetmeninden biri olan Tunca Yönder 'in yönetmen ve yapımcı olarak binin üzerinde reklam filmi vardır. 1972 yılında İstanbul’a gitmiş ve burada reklam dünyasına girmiş, metin yazarı film yapımcı ve yönetmeni olarak çalışmıştır. Bu dönemde Cenajans, Fulmar, Manajans, Yeni Ajans, ilancılık, Güzel Sanatlar Reklamcılık, Pars mc Cann gibi Türkiye’nin büyük ajanslarının reklam kampanyalarına metin yazarı ve yönetmen olarak imza atmıştır.

1980 yılından itibaren çeşitli kuruluşlara belgeseller üretti. Gezici Sinema Şenliği isimli bir proje oluşturarak, Anadolu'yu dolaşan bir karavan ile sinema projesi yaratarak yaşama geçirdi.

1983 yılında Turgut Özal’ın başbakan oluşuyla birlikte yapımını Manajans’ın üstlendiği “İcraatın İçinden” adlı programın yapımında Turgut Özal’ın yönetmeni olarak 3 yıl süreyle görev almıştır.

1985 yılında Bedrettin Dalan’ın İstanbul Belediye başkanlığı kampanyasını yapan ekibin içinde de yer alan Tunca Yönder seçim sonrası İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Dalan’ın isteği üzerine Görsel danışman olarak İstanbul’daki bütün yeniden imar çalışmalarının filmlerini çekmiştir.

Bu arada senaryosunu Prof Dr. Ünsan Oskay'ın yazdığı "İstanbul Yedi Tepe'den" ile "Boğaziçinden... Adalardan..." adlı iki tane belgesel filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini yapmıştır. Yine bu dönemde yaptığı "İstanbul... İstanbul..." adlı 7 dakikalık filmle Tokyo Dünya Belediyeler Birliği ödülünü almıştır...

15 Şubat 1974 tarihinde İsmail Cem’in TRT genel müdürlüğüne atanmasıyla birlikte TRT'ye kurum dışından programlar da yapmıştır. Bunların arasında ünlü yazar Haldun Taner ile Bir Hoş Sada adlı geleneksel ve modern Türk Tiyatrosunu anlatan 4 bölüm lük dramatik belgesel ve TRT'nin ilk kez İstanbul’dan Cumartesi öğleden sonra yayınladığı ilk canlı bağlantı olan Cumartesi öğleden sonra programının yönetmenliğini üstlenmiştir.

Tunca Yönder, 1987 yılında TRT'nin ilk kuşak programı olan Nezihe Araz'ın hazırladığı "Hanımlar Sizin İçin" adlı programın yapımcılığını ve genel yönetmenliğini yaptı. 1989 yılından sonra reklamcılığı kendi isteğiyle bırakarak tamamen film yönetmenliği ve yapımcılığına yöneldi.

1988 yılında yaptığı, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın aynı adlı öyküsünden uyarlanan "Bir Tren Yolculuğu" adlı film; 3. Ankara film festivalinde En İyi Üçüncü Film, En iyi Yardımcı Kadın Oyuncu ve En İyi Stüdyo Ödüllerini almıştır.

1989 yılında Memduh Şevket Esendal'ın aynı adlı romanından uyarlanan "Ayaşlı ile Kiracıları" adlı altı bölümlük televizyon dizisi; tiyatro yazarları Derneği'nin yarışmasında 12 ödülün 10'unu almıştır.

1989 yılında Abbas Sayar'ın aynı adlı romanından uyarlanan dört bölümlük televizyon dizisi "Can Şenliği" ; Sanatçılar Birliği yılın En İyi Televizyon Dizisi Ödülü'nü almıştır.

Tarık Buğra'nın aynı adlı romanından 1992 yılında uyarlanan “Yağmuru Beklerken” adlı dizi filmi yaptı.

1994 yılında Lev Tolstoy’un ünlü romanı Anna Karenina'dan uyarlama ve başrollerde Tuncel Kurtiz, Türkan Şoray, Can Gürzap, Gülsen Tuncer, Faruk Peker’in oynadığı “Bir Aşk Uğruna” adlı dizi filmi /sinema filmi yaptı. Bu film ile Antalya Altın Portakal Film Festivalinde Türkan Şoray En İyi Oyuncu, Tuncel Kurtiz En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, başta olmak üzere En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Müzik, En İyi Stüdyo Altın Portakal Ödüllerini ve Halkın Seçtiği En İyi Film Ödülü olan Doktor Avni Tolunay ödülü aldı. Aynı Film Ankara Film Festivalinde En İyi Film -Tunca Yönder- ve En İyi Sanat Yönetmeni Ödülünü kazanmıştır. Uluslararası İstanbul Film Festivalinde ise En İyi Yönetmen Ödüllerini almıştır. Bu Film ayrıca Fransa'da gösterimi yapılan en iyi 100 Türk filmi arasında gösterilmiştir.

Halit Refiğ'in senaryosunu yazdığı ve rejisörlüğünü yaptığı TRT tarafından yakılan Yorgun Savaşcı adlı 6 bölümlük televizyon dizisini HBB televizyonu için tekrardan 1993 yılında 6 bölümlük dizi olarak çekti. Tunca Yönder'in Yorgun Savaşçı dizisinde Can Gürzap, Haluk Kurtoğlu, Lale Mansur ve Ayşegül Aldinç başta olmak üzere bir çok ünlü televizyon ve tiyatro sanatçısı rol almıştır.

Tunca Yönder 1996 yılında Kemalettin Tuğcu uyarlamaları olarak yapımcılığını üstlendiği şu televizyon filmlerini çekmiştir. Kendi yönettiği Hırsızın oğlu ve Naci Çelik Berksoy'un yönettiği Tuncer Necmioğlu'nun başrol oynadığı Eskici Baba, Küçük Gazeteci, Altın bilezik, Kaçık, Kolsuz bebek. Aynı dönemde Ahmet Ümit ve Ali Taygun'un senaryosunu yazdığı başrollerini Tuncer Kurtiz ve Fikret Kuşkan'ın oynadığı 6 bölümlük Çakalların izinde dizisi ile Kemal Demirel'in yazdığı ve başrolünü Kenan Işık'ın oynadığı 18 bölümlük dramatik dizileri ile Merkezi haber merkezi adlı 13 bölümlük Citcomu çekmiştir.

Yönder 1997 yılında Çökertme adlı sinema filmini çekmiştir bu filmle Adana Altın Koza film festivalinde Kuzey Vargın en iyi yardımcı erkek oyuncu ve Ankara film festivalinde Nedim Otyam en iyi müzik ödülünü almıştır.

1998 yılında Kemalettin Tuğcu uyarlamalarına devam eden Tunca Yönder sırasıyla Üvey Baba, Mercan Kolye, Küçük Besleme adlı Tv filmlerini çekmiştir. Üvey Baba 204 bölüm, Küçük Besleme 175 bölüm olarak yayınlanmıştır. Tunca Yönder iki dizinin Genel Yönetmenliğini üstlenmiş, ayrıca Üvey Baba dizisinin önemli rollerinden birisini oynamıştır.

1999 yılında bu çalışmalar dışında Bizim Sokak adlı 13 bölümlük bir dizinin daha genel yönetmenliğini yapan Yönder 2003 yılına kadar devam eden Üvey Baba ve Küçük Besleme dizilerinin genel yönetmeni olarak çalışmaya devam etmiş, bu arada senaryosunu Safa Önal'ın yaptığı "Kader Ayırsa bile" adlı bir mini dizi çekmiştir.

Tunca Yönder, 1998 yılından bu yana Türsak Vakfının yönetim kurulu üyesidir.

İkinci evliliğini Meltem Yönder ile yapan Tunca Yönder, iki defa evlenip boşandı. Birinci eşinden üvey kızı yönetmen olan Nisan Akman adında bir kızı ve bir oğlu vardır.

Parkinson hastası olan Tunca Yönder, Datça’da yaşamakta iken rahatsızlanınca İstanbul Kartal Yakacıktaki İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kartal Yakacık Sanatçı Yaşamevine yerleştirilmiştir.

Tunca Yönder, 5 Şubat 2020 tarihinde İstanbul'da 82 yaşında vefat etmiştir.

Ödülleri :
1995 - 7. Ankara Film Festivali - En İyi Film (Bir Aşk Uğruna)
1995 - 14. İstanbul Film Festivali - En İyi Yönetmen (Bir Aşk Uğruna)
1995 - 7. Ankara Film Festivali - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Çözülmeler)
1989 - 2.Ankara Film Festivali "En İyi İkinci Film Ödülü" (Bir Tren Yolculuğu)

Oynadığı Tiyatro Oyunları :
1969 - Komisyon Çetin Altan - Halk Oyuncular
1968 - Teneke Yaşar Kemal - Halk Oyuncular
1967 - Sarıpınar 1914 : Reşat Nuri Güntekin - Ankara Sanat Tiyatrosu
1967 - Müfettiş : Nikolay Vasilyeviç Gogol - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - Zenginin Maceraları : Tunca Yönder ve Birkan Özdemir - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - Küçük Burjuvalar : Maksim Gorki - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - 72.Koğuş : Orhan Kemal - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - Pazar Gezintisi : George Mitchele - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 - Sultan Gelin Cahit Atay- Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Cehennem Dansı : August Strindberg - Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 - Ayak Bacak Fabrikası : Sermet Çağan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Godot'u Beklerken : Samuel Beckett - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Gizli Ordu : Brendan Behan - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Ölü Canlar : Nikolay Vasilyeviç Gogol Arthur Adamov - Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 - Mezarsız Ölüler : jean-paul-sartre - Ankara Sanat Tiyatrosu
1962 - Kayıp Mektup - Alfred Jarry - Arena tiyatrosu
1962 - Başkalarının Kellesi - Marcel Amee - Arena tiyatrosu
1962 - Aslan Asker Şvayk - Jaroslav Hasek - Arena tiyatrosu
1962 - Kral Übü - Alfred Jarry - Arena tiyatrosu
1962 - Zafer Madalyası - Joshua Logan - Ankara Meydan Sahnesi
1961 - Sokak Kızı İrma - Haldun Dormen tiyatrosu
1960 - Midasın Kulakları - Güngör Dilmen - İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1960 - Amedee - Eugene İonesco – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1959 - Dışarıda Yağmur Var - Oktay Arayıcı - İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1959 - Kulaktan Kulağa - Lady Gregory - İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1958 - Kapıların Dışında - W.Brossheart - İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1958 - Papuççu Ahmet’in Maceraları - İskerleç - İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1957 - Büyük Tanrı Brown - Eugene O'Neil - İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1957 - Aria da Capo - Yazar : Edna St.W. Millay - İ. Ü.Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1956 - Korku - Orhan Asena - Türkiye Milli Talebe Federasyon tiyatrosu
1956 - 5 gün - Tuncel Kurtiz - Türkiye Milli Talebe Federasyon tiyatrosu

Filmleri ve Dizileri :
Yönetmen :
2005 - Komik-i Şehir (TV Filmi)
2005 - Geçmiş Zaman Elbiseleri (TV Filmi)
2004 - Yol Palas Cinayeti (TV Filmi)
2004 - Canım Annem (TV Dizisi)
2000 - Üvey Baba (TV Dizisi)
2000 - Yüzümüzü Güldürenler (TV Dizisi)
2000 - Merkezi Haber Merkezi (TV Dizisi)
2000 - Mercan Kolye (TV Filmi)
2000 - Hırsızın Oğlu (TV Dizisi)
2000 - Hayatım Roman (TV Dizisi)
2000 - Evimizin İnsanları (TV Dizisi)
1999 - Küçük Besleme (TV Dizisi)
1998 - İki Arkadaş (TV Dizisi)
1998 - Utanmaz Adam (TV Dizisi)
1998 - Mercan Kolye (TV Filmi)
1998 - Kader Ayırsa Bile (TV Dizisi)
1997 - Çökertme (Sinema Filmi)
1994 - Bir Aşk Uğruna (TV Dizisi)
1993 - Çakalların İzinde (TV Dizisi)
1993 - Yorgun Savaşçı (TV Dizisi)
1993 - Süper Baba (TV Dizisi)
1993 - Ağrı'ya Dönüş (Sinema Filmi)
1992 - Yağmur Beklerken (TV Dizisi)
1991 - İlk Aşk (Sinema Filmi)
1989 - Can Şenliği (TV Dizisi)
1989 - Ayaşlı ve Kiracıları (TV Dizisi)
1988 - Bir Tren Yolculuğu (TV Filmi)
1986 - Bizi Güldürenler (TV Dizisi)
1986 - Aygır Fatma (TV Filmi)

Senaryo :
1998 - Mercan Kolye (Senaryo) (TV Filmi)
1994 - Bir Aşk Uğruna (TV Dizisi)
1993 - Ağrı'ya Dönüş (Sinema Filmi)
1991 - İlk Aşk (Sinema Filmi)

Yapımcı :
2005 - İlk Öğretmen (TV Filmi)
2005 - Utanmaz Adam (TV Filmi)
2005 - Komik-i Şehir (TV Filmi)
2005 - Geçmiş Zaman Elbiseleri (TV Filmi)
2005 - Ankara Ekspresi (TV Filmi)
2004 - Yol Palas Cinayeti (TV Filmi)
2002 - Altın Saçlı Kız (TV Filmi)
2000 - Eskici Baba (TV Dizisi)
1999 - Küçük Besleme (TV Dizisi)
1998 - İki Arkadaş (TV Dizisi)
1998 - Bizim Sokak (TV Dizisi)
1993 - Çakalların İzinde (TV Dizisi)
1993 - Ağrı'ya Dönüş (Sinema Filmi)
1988 - Bir Tren Yolculuğu (TV Filmi)

Oyuncu:
2004 - Yol Palas Cinayeti (TV Filmi)
2004 - Canım Annem (Avukat Macit) (TV Dizisi)
2002 - Gönderilmemiş Mektuplar (Sinema Filmi)
2001 - Şöhret Sandalı (Orhan) (TV Filmi)
2000 - Şarkıcı (Konuk Oyuncu) (Sinema Filmi)
2000 - Üvey Baba (Avukat Nazmi) (TV Dizisi)
2000 - Eskici Baba (TV Dizisi)
1999 - Sevgilim İstanbul (Sinema Filmi)
1998 - İki Arkadaş (Konuk Oyuncu) (TV Dizisi)
1998 - Babamın Günahı (TV Filmi)
1997 - Kolsuz Bebek (Macit) (TV Filmi)
1996 - Kurtuluş (Kalegerapoulos) (TV Dizisi)
1996 - 80. Adım (Dehler) (Sinema Filmi)
1995 - Sokaktaki Adam (Sinema Filmi)
1994 - İz (Sinema Filmi)
1994 - Çözülmeler (Sinema Filmi)
1993 - Süper Baba (Tunca) (TV Dizisi)
1993 - Ağrı'ya Dönüş (Sinema Filmi)
1992 - İki Kadın (Avukat) (Sinema Filmi)
1992 - Yağmur Beklerken (Halk Fırkası Mebusu) (TV Dizisi)
1991 - İlk Aşk (Sinema Filmi)
1990 - Soğuktu Ve Yağmur Çiseliyordu (Sinema Filmi)
1989 - Ayaşlı ve Kiracıları (Yaşlı Memduh) (TV Dizisi)
1988 - Bir Tren Yolculuğu (Müftü) (TV Filmi)
1987 - Afife Jale (Sinema Filmi)
1986 - Sen Türkülerini Söyle (Tunca) (Sinema Filmi)
1978 - Minik Serçe (Menajer) (Sinema Filmi)
1978 - Evlidir Ne Yapsa Yeridir (Mecnun'un Patronu) (Sinema Filmi)
1978 - At Gözlüğü (TV Dizisi)

Yapım Ekibi :
2000 - Üvey Baba (Genel Yönetmen) (TV Dizisi)

Yönetmen Ekibi :
1972 - Gönül Oyunu (Yönetmen Yardımcısı) (Sinema Filmi)


Kaynak:Biyografi.info